3. Sovjet-Unie 1922 - 1939

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Karl Marx (1818 - 1883)

• afkomstig uit een Joods Bourgeoisgezin
• zette zich af tegen de enorme armoede onder de arbeiders
• riep op tot revolutie door de arbeiders (proletariaat)
• macht en bezittingen van de bourgeoisie zouden worden afgepakt
• hierna zou gewerkt worden aan de klassenloze, communistische samenleving (iedereen gelijke rechten/plichten/bezittingen)
• 'godsdienst is opium voor het volk'

1917: Russische Revoluties in feb. en okt. 

• laatste tsaar in Rusland: Nicolaas II (Romanov familie)
• absoluut vorst, 'macht van God gekregen'
• grote onvrede onder bevolking (armoede/macht adel/uitbuiting)
• Wo I verergert de ellende onder de bevolking (o.a. hongersnood)
• februari 1917: 1e revolutie (spontane volksopstand) >
• tsaar wordt afgezet en vervangen door Voorlopige regering (Doema)
• situatie verandert niet echt oa doordat Rusland blijft meedoen aan WO I >
• oktober 1917: 2e revolutie (staatsgreep door communisten) >
• Lenin komt aan de macht 
• korte documentaire >>>>>>>>>>>>>

Lenin

•  oktober-revolutie (beter: staatsgreep) door communisten
• Beloften Lenin: 'grond, vrede en brood'
•  de Voorlopige regering werd afgezet. 


•  burgeroorlog (Witten tegen de Roden) van 1918-1922
• gewonnen door de communisten > Rusland wordt Sovjet-Unie
• -buitenlands beleid: 
• - wapenstilstand met Duitsland (december 1917)
• - vrede van Brest-Litovsk (maart 1918) 
• Opmerking: ook in Nederland een revolutiepoging:
• 'De mislukking van Troelstra'

Steunbetuiging aan Huis van Oranje na de revolutiepoging. Koningin Wilhelmina en prinses Juliana zijn hier te zien.

Stalin (1928 -1953)

• na dood van Lenin ('24) volgde een machtsstrijd > Stalin aan de macht.
• Planeconomie: vijfjarenplannen  voor de industrie en landbouw
• Collectivisatie van de landbouw  (kolchozen= grote staatsboerderijen)
• SU werd een totalitaire staat:
• - censuur, propaganda, indoctrinatie oa 
• - jeugdorganisatie en onderwijs
• - dictatuur en persoonsverheerlijking
• - planeconomie afgedwongen (executies)

Gevolgen beleid Stalin: totalitarisme/stalinisme

• strafkampen voor tegenstanders en zij die de doelstellingen niet haalden
• hongersnood (o.a in Oekraïne, 7 miljoen doden)
• showprocessen en zuiveringen (KGB)
• 'Grote Terreur' (1934 - 1938)
• ook vele officieren gedood......

voor de 'zuiveringen'

na de 'zuiveringen'

documentaire over een showproces (3 minuten)

Buitenlands beleid van Stalin:

• anti-Westers (Frankijk/Engeland/VS):
• - Geallieerden hadden Witten geholpen in burgeroorlog (1918-1922)
• - Stalin was niet uitgenodigd voor de Conferentie van München (september: 1938)
• - Vrede van Versailles (veel grond afgestaan) Gevolg:
• Stalin zoekt toenadering tot Hitler: 
• Niet-aanvalsverdrag met Duitsland (24 aug. 1939) >
• Polen werd onderling verdeeld
• 
  
• Belangrijk: na aanval van Dld op Rusland (juni 1941) wordt samengewerkt met Engeland en Amerika ('De Grote Drie')

Extra:

documentaires over 

Rusland (13 minuten) en 

de Sovjet-Unie (2.32.03)