Rouw- en verlies

• Maatschappelijke zorg
• MBO
• Studiejaar 1

Inhoud van deze les

Wat is rouw?

Symptomen

5 fasen van rouwen

Hoe kun je iemand ondersteunen?

Tussendoor vragen en filmpjes

Rouw en verlies..

1. Ik heb hier geen ervaring mee
2. Ik heb hier weinig ervaring mee
3. Ik heb hier ervaring mee
4. Ik heb hier veel ervaring mee

Waar denk je aan bij
rouw- en verlies

Wat is rouwen?

1. Een reactie op het overlijden van een dierbare
2. Omgaan met verlies
3. Een emotionele en lichamelijke reactie
4. Het verwerken van verdriet na een verlies

Bedenkt voorbeelden van situaties waarin rouw en/of verlies kan optreden (meer dan alleen overlijden).

5 fasen van rouw

1. Ontkenning
   
2. Boosheid
   
3. Het gevecht aangaan
   
4. Depressie
   
5. Acceptatie
   

Is rouwen voor iedereen hetzelfde?

1. ja
2. nee

rouwen is een eenmalig proces

1. ja, als de rouwfasen zijn doorlopen dan stopt het rouwen
2. ja, dat gebeurt alleen in het begin
3. nee, dat komt vaker terug
4. nee, dat is altijd aanwezig

mensen die ouder worden hebben vaak (veel) meer verlieservaringen meegemaakt dan jongeren

1. waar
2. niet waar

Symptomen rouw

• Psychische symptomen
  
  
• Lichamelijke symptomen 

 Psychisch:

- boosheid

- eenzaamheid

- verdriet

- piekeren

- depressieve klachten

- ontkenning

- concentratieproblemen

- gedachten aan zelfdoding

Lichamelijk:

- moe

- futloos

- hoofdpijn

- passief

- overactief

- eetlust

fase 5

fase 4

fase 3

fase 2

fase 1

ontkenning

boosheid

onderhandelen  en vechten

verdriet

aanvaarding

Welke fasen/emoties hoor je terug komen uit de 5 fasen?

 

Ontkenning
Boosheid /protest
Onderhandelen/Vechten,
Depressie,
Aanvaarding

Noem 4 voorbeelden van potentiële lichamelijke symptomen bij rouw en verlies

Noem 4 voorbeelden van psychische symptomen bij rouw en verlies

Een cliënt kan na een hersenberoerte niet meer tafeltennissen. Dit is een voorbeeld van een verlies op welk gebied:

1. financiën
2. Sociale relaties
3. Psychische gezondheid
4. Lichamelijke gezondheid

Als een cliënt veel gevoelens van verdriet, angst en onzekerheid heeft. In welke fase van rouw bevind hij zich?

1. Woede
2. Ontkenning
3. Aanvaarding
4. Depressie

Noem 3 voorbeelden wat je kan doen om een cliënt in zijn verlieservaring te begeleiden

door te luisteren bereik je:

• onderkenning van het probleem
• toon je begrip
• je geeft iemand de ruimte zijn/ haar verhaal en/of gevoelens te delen
• geeft opening om door te vragen

Begeleiding bij rouw

• Luisteren 
• Correcte informatie
• Warmte en genegenheid
• herinneringen
• Betrek cliënt bij afscheid en uitvaartrituelen
• Houdt rekening met cultuur en geloof
• Niet medicaliseren
• Eerlijk zijn
• Dood benoemen (bij kinderen en ouders)
• Cultuurverschillen accepteren
• Wees bewust van eventuele financiële gevolgen

ontwikkelingsleeftijd

EMB

- Het is abstract, geen doodsbesef

- Herkennen vertrouwde personen en kunnen gehecht zijn

Belangrijk:

Het gemist wordt later ervaren!

Gedragsveranderingen kunnen veel later op gang komen.

- Nog egocentrisch, middelpunt van de wereld

- Enig inlevingsvermogen

- Kennen wel gevoelens toe, maar kleuren dat nog op eigen wijze

'' erg he, nu kan hij niet komen met kerst''

- 

- Rouw reacties komen later! Houd hier rekening mee. 

- Beperkt doodsbesef: beleving nog niet volledig onomkeerbaar

- kunnen logisch denken & koppelen aan een concrete voorstelling

- doodsbesef

- rouwproces net als ieder ander, maar impulsiever

( stellen vragen die een ander bijvoorbeeld niet durft te stellen)

https:

Vragen???