KGT 5.1 Energievoorziening

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

5.1 Energievoorziening

Energiebronnen leveren elektrische energie. 

Een elektrische energiebron noem je ook wel een spanningsbron. 

Je hebt verschillende spanningsbronnen zoals:

Spanningsbronnen

Batterijen en accu's

Dynamo

Generator

Stopcontact

Chemische reactie

Bewegingsenergie wordt omgezet in elektrische energie

Bewegingsenergie wordt omgezet in elektrische energie

Waar komt deze elektrische energie eigenlijk vandaan?

Generator

Wat is GEEN spanningsbron?

1. Batterij
2. Stopcontact
3. Accu
4. Stekker

Wat zijn voorbeelden van spanningsbronnen

1. Een waterkoker
2. het stopcontact
3. een batterij
4. Een spannende film

Welke van deze spanningsbronnen geeft 230V?

1. Stopcontact
2. Batterij
3. Accu
4. Generator

Energiecentrales

Een energiecentrale produceert elektrische energie

De meeste centrales verbranden 

Het verbranden van fossiele brandstoffen is 

FOSSIELE BRANDSTOFFEN

Steenkool

Olie

Gas

SCHADELIJK

Er ontstaat:

- Opwarming van grondwater

- Roetdeeltjes

- Co₂ (koolstofdioxide); dit zorgt voor BROEIKASEFFECT

Fossiele brandstoffen

- Aardgas

- Aardolie

- Steenkool

Andere manieren om

energie op te wekken zijn:

Ga naar afbeelding 5.2 en lees dit door.

Groene energie

- Zonne energie

- Wind energie

- Water energie

Groene energiebronnen

Voordelen: geen afval

Nadelen: de installaties zijn vaak duur in aanschaf, ook is de energiebron niet altijd beschikbaar. 

Aan de slag

Kader

Maak opgaven 1 t/m 7

GT

Maak opgaven 1 t/m 7

Energie vervoeren

Energietransport

Wat moet je onthouden

• Hoe wordt elektrische energie opgewekt bij een elektriciteitcentrale?

• Wat voor spanning is nodig bij 

       verschillende punten van het 

       elektriciteitsnet?

• Wat doet een transformator?

0

Welke volgorde klopt?

1. Condensor; generator; turbine; brander
2. Brander; condensor; generator; turbine
3. Brander; turbine; generator; condensor
4. Turbine; generator; condensor; turbine

Energieverlies

• Als stroom door een kabel gaat, wordt de kabel warm.

          

 

• Voor de minste energieverlies moet de stroom met een zo hoog mogelijke spanning worden vervoerd worden.

ENERGIEVERLIES

minder energie over voor de eindgebruikers

Elektriciteitcentrale

Transformators

380kV

10kV

230 V

0

Waarom wordt de spanning verhoogd als het over lange afstanden vervoerd wordt?

1. Voor veiligheid
2. Om energieverlies te voorkomen
3. Om een frequentie van 50 hz te krijgen
4. Dat is wat apparaten nodig hebben

Wat is de spanning van de elektriciteit in onze huizen?

1. 20 kV
2. 380 kV
3. 10 kV
4. 230 V

0

Aan de slag

Kader

Maak opgaven 14 t/m 17

GT

Maak opgaven 14 t/m 17

Verbruik van energie

Vermogen

Hoeveel elektrische energie een apparaat per seconde verbruikt, noem je het vermogen

Afkorting: P 

Eenheid: watt (W)

Energielabel

Energielabels maken het je makkelijk om te kiezen, want ze laten in één oogopslag zien welke apparaten, auto's en woningen zuinig omgaan met energie. 

Het energielabel is verplicht gesteld door de EU

Rendement

Niet alle energie wordt nuttig gebruikt. Door het percentage nuttige energie te berekenen, kun je het rendement vinden. 

Rendement

Wanneer je moet rekenen met rendement, maak een schetsje.

Bij de verbranding van een bepaalde hoeveelheid benzine, komt in een automotor 500 kJ aan warmte vrij. Hiermee kan 200 kJ bewegingsenergie worden gemaakt. Wat is rendement van deze auto?

1. 500 / 200 -> 2,5 %
2. 200 / 500 -> 0,40 %
3. 500 / 200 -> 25%
4. 200 / 500 -> 40%

Een gloeilamp levert 20J aan warmte. Het rendement is 30%. Hoeveel energie wordt verbruikt?

1. 20 x 0,30 --> 6,0 J
2. 20 / 0,30 --> 67 J
3. 20 x 0,70 --> 14 J
4. 20 / 0,70 --> 29 J

Aan de slag

Kader

Maak opgaven 18 t/m 26

GT

Maak opgaven 18 t/m 27

Klaar?

=

De volgende les maken we de opdrachten van 7.1 in je werkboek (K) of je leerwerkboek (B). 

Fossiele brandstoffen

Voordelen: makkelijk te vervoeren en verbranden. 

Nadelen: versterkt het broeikaseffect, geeft luchtvervuiling, raakt op. 

Hoe noemen we de energie die in een batterij zit?

1. Elektrische energie
2. Zonne energie
3. Bewegingsenergie
4. Chemische energie

Kernenergie

Voordelen: geen luchtvervuiling

Nadelen: gevaarlijk afval, gevaarlijk om mee te werken. 

Zonnepanelen

De windturbine

bewegingsenergie -> elektrische energie

Binnen in een windmolen zit een generator. 

In Nederland maken we vooral gebruik van....

1. Waterenergie
2. Zonne energie
3. Windenergie
4. Kernenergie