Gs. Klas 4 §1.2 Samenleving en politiek - mavo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H1 Nederland (1848 tot 1914)

   §1.2 Samenleving en politiek

Liberalen willen...

1. Vrijheid voor de bevolking
2. Meer rechten voor de arbeiders

Koninkrijk met een grondwet is:

1. Parlementaire democratie
2. Constitutionele monarchie

Wat betekende het voor de koning dat hij regeringsleider was?

1. Hij had alle macht over het land
2. Het had geen macht
3. Hij benoemde leden van het parlement
4. Hij benoemde 1e kamer leden en ministers

Over welke gebeurtenis gaat de bron?

1. Luxemburgse kwestie
2. Schoolstrijd
3. Eerste wereldoorlog
4. Caoutchouc-artikel

In de bron zie je de inhuldiging van Willem II

Welk jaartal hoort er niet bij?

1. 1849
2. 1848
3. 1847
4. 1840

Voor

Na

1848

De koning benoemt leden van de 1e kamer

Ministeriële verantwoordelijkheid 

Tweede kamer wordt gekozen

Koning is regeringsleider

Censuskiesrecht

Onschendbaar

Rechtstreekse verkiezingen

Klassieke grondrechten

Welke woorden horen bij emancipatie

Emancipatie

Gelijkwaardigheid

Alleen voor vrouwen

Kleine Luyden

Verandering

Doen wat anderen zeggen

Over welk begrip
gaat deze bron?

§1.2 Samenleving en politiek

Industrialisatie en samenleving

• Vanaf 1850 industrialisatie in NL
• 
  
• Grondstoffen vanuit koloniën
• Landen wilden meer koloniën = Modern Imperialisme
• --> Nederland verovert Indië 
•  

§1.2 Samenleving en politiek

• Door industrialisatie --> sociale kwestie
•  
• Wat veranderde er?
• - Verstedelijking
• - Verschil rijk en arm groot en zichtbaar
• - Slechte woon- en werkomstandigheden

§1.2 Samenleving en politiek

Liberalen en socialisten

• Politieke stromingen = Groep mensen die dezelfde gedachte delen over de samenleving en politiek (ideologie)
  
• - Liberalen
• - Socialisten
• - Feministen
• - Confessionelen

This video is no longer available

Welke video was dit?

00:49

Waarom denk je dat de makers van de serie deze scene eindigen met het vragen van een koekje?

01:56

Waardoor wordt deze fabriekseigenaar zo rijk?

02:47

Welk beeld bestond er toen over kinderen?

Participatie

Emancipatie

Identiteit

Politieke partijen

Wat wil ik?

Uitbreiding kiesrecht

Deelname

Gelijke rechten

§1.2 Samenleving en politiek

Liberalen en socialisten

• 19e eeuw stijging participatie in politiek
• --> mensen wilden emanciperen
•  
• Zorgde voor oprichting politiek partijen 
• Bijv:  1885 Liberale Unie
• 
  
• 
  

Liberalen

Soialisten

Femisten

Stemrecht

SDAP

Liberale Unie

Verschillen arm/rijk verkleinen

Vrijheid

Aletta Jacobs

Thorbecke

Troelstra

Emancipatie

Over welk verschijnsel
gaat de bron?

1. Sociale wetten
2. Sociale kwestie
3. Kinderarbeid
4. Armoede

Welk woord hoort er niet bij?

1. Vakbonden
2. Arbeiders
3. Verbeteringen
4. Liberalen

Hoe wilden de geamtigde socialisten het lot van de arbeiders verbeteren?

§1.2 Samenleving en politiek

Liberalen en socialisten

• Socialisten:
• --> Overheid moest ingrijpen
•  
• 1890 Gematigde socialisten
• --> Verandering via politiek
• Richten 1894 SDAP op. Leider Troelstra
• Wilden mannenkiesrecht om snel grootste partij te worden
• 
  

Huiswerk

Neem over en vul in:

Politieke stroming
Partij
Leider(s)
Ideologie
Extra info

02:08

In hoeverre werd de kinderarbeid echt afgeschaft?

Gebruik de bron.
Over welk onderwerp
gaat de enquête van
de overheid?

1. Emancipatie
2. Sociale kwestie
3. Vakbonden
4. Recht op werk

§1.2 Samenleving en politiek

Van liefdadigheid naar sociale wetten

• 
  
• Arbeiders afhankelijk van liefdadigheid, niet voldoende
• 
  
• Oplossing sociale kwestie: sociale wetten
• - 1854 Armenwet
• - 1874 Kinderwetje van Van Houten
• - 1900 Ongevallenwet en Woningwet

Leg uit dat veel arbeiders zich in die tijd aangetrokken voelden tot het
socialisme.
Doe dit door:
--> eerst zonder bron aan te geven waarom het socialisme in die tijd voor
arbeiders aantrekkelijk was
--> en daarna met een onderdeel van de bron je antwoord toe te lichten.

De fabrikant houdt zich aan het Kinderwetje van Van Houten.
--> Geef een reden waarom het Kinderwetje zorgde voor verbetering van
de werkomstandigheden van kinderen.
--> Geef ook een reden waarom sommige mensen vonden dat het
Kinderwetje niet genoeg verbetering bracht.

§1.2 Samenleving en politiek

Confessionelen en feminsten

• 
  
• Bespreken schema (huiswerk)
• 
  

Huiswerk

Neem over en vul in:

Politieke stroming
Partij
Leider(s)
Ideologie
Extra info

§1.2 Samenleving en politiek

Confessionelen en feminsten

• 
  
• Rond 1900 Eerste feministische golf:
• - Doorleren
• - Kiesrecht (gelukt in 1919)
• - Ouderlijk gezag
•  
• 
  

Een beschrijving van een persoon:
Zij was een van de eerste vrouwen in Nederland die zich inzette voor
vrouwenkiesrecht. Zij richtte onder andere de Vrije Vrouwen Vereeniging
op en werkte samen met Aletta Jacobs in de Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht. In 1969 wordt de vrouwenbeweging ‘Dolle Mina’ naar
haar vernoemd.
--> Over wie gaat het in deze beschrijving?

1. Jacobs
2. Troelstra
3. Kaag
4. Drucker

§1.4 Socialisten en feministen

Controlevragen:

§1.4 Socialisten en feministen

Controlevragen:

§1.2 Samenleving en politiek

Huiswerk

Opdr. 2, 3(d niet), 4, 5ab, 7, 8, 9, 14

Ik kan verklaren waarom kleine politieke stromingen emancipeerden

Ja

Nee

Bijna

Ik kan uitleggen wat de schoolstrijd inhoudt

Ja

Nee

Bijna

Ik ben voor/tegen de schoolstrijd

Voor

Tegen

Stel je bent een liberaal:
Ben je dan voor of tegen de schoolstrijd?

Voor

Tegen