4.3 Rivieren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

4.3 Rivieren

blz 134

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhaling 4.2 De waterkringloop
• Uitleg 4.3 Rivieren

Leerdoelen:

- Je weet waar een stroomgebied begint en eindigt.

- De kent de verschillen tussen boven-, midden- en benedenloop.

- Je weet welke invloed de stroomsnelheid heeft op het materiaal dat wordt afgezet in de rivier.

• Werken aan de opdrachten

Wat is de korte water kringloop?

1. Zee-verdamping-neerslag-zee
2. Verdamping-neerslag-rivier-zee
3. Zee-verdamping-zee
4. Zee-neerslag-zee

Neerslag

Verdamping

Grondwater

Condensatie

Transpiratie

De hoeveelheid water op aarde verandert

1. Waar
2. Niet waar

1.3 Rivieren

• Bron
  

    - begin van de rivier

    - meerdere bronnen:

       bron van de rivier ligt het verst van de monding

• Monding = Plek waar de rivier in zee stroomt

Kenmerken van een rivier

• Verval
  

    - hoogteverschil tussen twee punten

• Verhang
  

    - gemiddelde helling van een rivier

    - hoogteverschil in meters delen door afstand in kilometers

Het verval van een rivier is 50 km.
Tussen deze twee punten is er een hoogteverschil van 1500 meter.
Wat is het verhang?

1. 20 m/km
2. 25 m/km
3. 30 m/km
4. 40 m/km

Kenmerken van een rivier

• Debiet
  

    - hoeveelheid water die per seconde wordt afgevoerd

• Regiem
  

    - verdeling van de waterafvoer over een jaar

Bij welke rivier is het debiet het grootst?

1. 
2. 

Delen van de rivier

Bovenloop

• In de bergen, direct na de bron
  
• Groot verhang, water stroomt snel
  
• Klein debiet
  
• Stenen, steentjes en zand
  

Delen van de rivier

Middenloop

• Verhang neemt af
  
• Bredere bedding
  
• Groter debiet

Meanderende (kronkelende) rivier

•  Bochten worden steeds groter
  
• Zand en grind zinken naar de bodem

Delen van de rivier

Benedenloop

• Laatste deel van de rivier
  
• Weinig verhang
  
• Water stroomt langzaam
  
• Zand en klei bezinken
  
• Ideaal voor scheepvaart

Stroomgebied en waterscheiding

• Stroomgebied
  

    Waar een hoofdrivier zijn water vandaan haalt

• Waterscheiding
  

    Grens tussen twee stroomgebieden

    Vaak een gebergte of ander hoog gebied

Regiem van rivieren

• Gletsjerrivieren
  

    - vooral smeltwater uit gletsjers

    - groot debiet aan het begin van de zomer

    - piek in het regiem

• Regenrivieren
  

    - vooral water uit neerslag

    - kleiner debiet in de zomer

    - het hele jaar pieken en dalen

• Gemengde rivieren
  

    - smeltwater en regenwater

Hier stroomt het water het hardst:

1. Middenloop
2. Benedenloop
3. Bovenloop
4. Achterloop

Hier is het verhang het grootst:

1. Middenloop
2. Benedenloop
3. Bovenloop
4. Achterloop

Werken aan de opdrachten

4.3 Rivieren

Opdrachten 1, 2, 3, 7, 9