LES_LOS/VAST_E_EN

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Welkom!

Jullie mogen allemaal inloggen op LessonUp (met je eigen naam).

Wat gaan we vandaag doen?

• Korte toelichting bij de les.
• Uitleg: Los of vast?
• Tussendoor: vragen beantwoorden. 
• Uitleg: -en of -e.
• Tussendoor: vragen     beantwoorden.
• Oefenen CambiumNed

De doelen voor vandaag

• Aan het einde van de les kun je de regels van het aaneenschrijven toepassen.
• Aan het einde van de les weet je wanneer een woord eindigt op -e en wanneer op -en (bij bijv: sommige en andere). 

Los of vast?

Opzoek of op zoek?

Ik ben ........ naar een stage.

1. Op zoek
2. Opzoek

Wil je dat ik dat even voor je .......?

1. Op zoek
2. Opzoek

Welke woorden schrijf ik aan elkaar?

• samenstellingen: rugzak, rugzaktoerisme,     rugzaktoerismecriminaliteit​ (Pas op: Engelse ziekte).
• woorden met er-, hier-, daar- en waar- plus voorzetsel:   daarover, erin, daarnaast, waarmee​
• getallen tot en met duizend: tweeëndertig,   zevenhonderdvijftig​, tweeduizend tweeëntwintig

Jeugd + herberg + slaap + zaal

Daar + op

1. Daarop
2. Daar op

Hoe + laat

1. Hoelaat
2. Hoe laat

28064

Lange afstandsloper

Langeafstandsloper

Rode wijnglazen

Rodewijnglazen

Meer betekenisverschillen:

tenminste: in ieder geval​

ten minste: op zijn minst, minimaal​

(een) teveel: (een) overschot​ 

te veel: bovenmatig veel, vergelijk ‘te weinig’ ​

tenslotte: immers​

ten slotte: tot slot, als laatste

Het koppelteken in samenstellingen

Voorvoegels: niet-, non-, bijna-, oud-, ex-, aspirant-, adjunct-, substituut-, chef-, kandidaat-, interim-, stagiair-, leerling-, assistent-, collega-, meester-, Sint-, st.-​

Ex-echtgenoot, adjunct-directeur, leerling- verpleegkundige​

Voor de uitspraak: hbo-opleiding, gala-avond, zee-egel​

Het koppelteken in samenstellingen

samenstellingen met ’gelijkwaardige’ delen: ​

het rood-wit-blauw, president-directeur​

deel van de samenstelling bestaat uit naam, letters, cijfers of tekens: ​

A4-papier, het #-teken, de vmbo-leerling​

aardrijkskundige namen: ​

Zuid-Nederland, Centraal-Europa​

vaste combinatie: kant-en-klaarmaaltijd​

mbo + student

1. mbostudent
2. MBOstudent
3. MBO-student
4. mbo-student

-e of -en?

Sommige of sommigen?

In combinatie met een zelfstandig naamwoord: geen n

De woorden krijgen géén 'n' aan het eind als ze bij een zelfstandig naamwoord horen. Het maakt daarbij niet uit of je over mensen of dingen schrijft:

- Leuk dat sommige planten met de zon meedraaien.

- Er komen andere mensen naast ons wonen.

Wanneer met een –n?​

Als het zelfstandig gebruikt wordt,​

én als het slaat op personen.​

​Sommigen begrijpen dit meteen, anderen doen er iets langer over.​

In alle andere gevallen: -e​

Wat een prachtig schilderij. Ik kan niet wachten om de andere te zien.​

De koeien staan in de wei. Enkele lopen heerlijk te grazen.​

Je moet beide(n) handen aan het stuur houden.

1. beide
2. beiden
3. Biden

Tussen de middag blijven sommige(n) op school.

1. sommige
2. sommigen

En nu zelf aan de slag!