4.5 Toepassingen van ontledingsreacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

4.5 Toepassingen van ontledingsreacties

Programma

Activiteit	Doel	Tijdsduur
-Huiswerk nakijken	Reflecteren op vorige leerdoelen	10 min
-Formatieve check		10 min
-Dynamiet	Nieuwe leerdoelen introduceren	10 min
-Bauxiet		10 min
-Oefenen	Nieuwe leerdoelen verwerken	40 min

Oefeningen nakijken

Ik loop langs om te controleren of je je spullen bij je hebt en of de oefeningen gemaakt zijn.

De antwoorden staan in het eerste tabblad van de Studiewijzer in Magister.

Reflecteren op vorige leerdoelen

Klik op de link om naar een nieuwe les te gaan, hierbij kan je zelf feedback geven op je leerdoelen:

Reflectie op 4.4 Stoffen veranderen door ontleden

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt de werkzame stof in dynamiet benoemen.
• Je kunt beschrijven waarom nitroglycerine een grote explosieve kracht heeft.
• Je kunt uitleggen hoe je op een duurzame manier waterstof kunt produceren.
• Je kunt uitleggen hoe bauxiet wordt omgezet in aluminium.

Dynamiet

Elk jaar wordt de Nobelprijs uitgedeeld aan mensen die een grote bijdrage hebben geleverd aan de wetenschap/ de maatschappij.

Deze prijs is vernoemt naar Alfred Nobel. Meneer Nobel was onder andere de uitvinder van dynamiet!

De belangrijkste stof in dynamiet is nitroglycerine (C₃H₅N₃O₉)

Geef de kloppende reactievergelijking voor de ontleding van nitroglycerine (C₃H₅N₃O₉). Hierbij ontstaan CO₂ en H₂O en N₂ en O₂.

Dynamiet

Reactievergelijking nitroglycerine (C₃H₅N₃O₉):

Nitroglycerine is vloeibaar, alle reactieproducten zijn gassen.

Gassen hebben een groter volume dan nitroglycerine

Door een klein beetje nitroglycerine te ontleden, ontstaat er heel veel gas, dit zorgt voor de explosieve kracht.

Geef de kloppende reactievergelijking voor de elektrolyse van water (H₂O). Hierbij ontstaan H₂ en O₂

Waterstof als brandstof

Elektrolyse van water:

2 H₂O (l) → 2 H₂ (g) + O₂ (g)

Bij de elektrolyse van water ontstaat er waterstof.

Waterstof kan gebruikt worden als een brandstof. Een brandstof die niet bijdraagt aan de opwarming van de aarde.

Want als je waterstof verbrandt, ontstaat er alleen maar waterdamp.

Groene waterstof

Waterstof draagt niet bij aan de opwarming van de aarde, maar dat kan alleen als de elektrolyse ook groen gebeurt.

Voor de elektrolyse van water is elektrische energie nodig. Als deze energie van groene energie (windmolens, zonnepanelen) dan spreken we van groene waterstof.

Andere stoffen die dus niet bijdragen aan de opwarming van de aarde, heet dus ook groene energie.

Aluminium produceren

Naast ijzer is aluminium de meest gebruikte metaal.

Je gebruikt het voor: aluminiumfolie, auto’s, vliegtuigen, pannen, bestek, tafels, stoelen, etc.

Hoe wordt aluminium gemaakt?

Bauxiet

Aluminium wordt gemaakt uit de grondstof bauxiet.

In bauxiet zit een hoop aluminiumoxide (Al₂O₃).

1. Bauxiet wordt eerst verwarmt, hierdoor gaat de aluminiumoxide smelten.
   
2. Daarna wordt aluminiumoxide ontleedt door middel van elektrolyse:
   
3. aluminiumoxide (l) → aluminium (l) + zuurstof (g)
   

Geef de kloppende reactievergelijking voor de ontleding van bauxiet (Al₂O₃). Hierbij ontstaan Al en O₂

Oefenen

We gaan nu gedifferentieerd oefenen met leerdoelen die passen bij deze paragraaf.

Elk leerdoel heeft makkelijke, gemiddelde en moeilijke opgaven. Aan jou zelf nu de taak om te bepalen op welk niveau jij de oefeningen wilt maken.

Let op! Om de leerdoelen echt goed te beheersen moet je in staat zijn om de moeilijke oefeningen goed te maken.

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig of duo's in rust.
Wat?
Hoe?	Vragen op Chromebook, antwoorden op papier.
Hulp?	Docent
Tijd?	Tot 5 minuten voor eindtijd.
Uitkomst?	Je beheerst de gestelde leerdoelen.
Klaar?	Huiswerk: Hoofdstuk 4 paragraaf 5: 1 t/m 15

Differentiatie oefeningen hoofdstuk 4 paragraaf 5.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je kunt de werkzame stof in dynamiet benoemen.

Je kunt beschrijven waarom nitroglycerine een grote explosieve kracht heeft.

Je kunt uitleggen hoe bauxiet wordt omgezet in aluminium.

Je kunt uitleggen hoe je op een duurzame manier waterstof kunt produceren.