Ontdek de wereld van Gladiator II

• Mediawijsheid
• Beeldende vorming
• +1
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Ontdek de wereld van Gladiator II

ACTIVITEITENWEEK HAVO 4

2024

FILMBEZOEK GLADIATOR II

Wat gaan we doen?

Een kort gesprek over film - wat weten en vinden we?

De film Gladiator II nader bekijken - is het een probleem dat de film een loopje neemt met de feiten?

De verwerkingsopdracht doornemen

Afspraken rondom bioscoopbezoek doornemen

De effecten van camerawerk en editing nader bekijken - probeer hier in de bioscoop ook op te letten

Film

Wat weten jullie van film?

Wat zijn jullie favoriete films en waarom?

Waar letten jullie op bij het kijken van een film?

De les duurt ongeveer 15 min. (exclusief doe-opdracht van ongeveer 15 min.)

Ontdek de wereld van Gladiator II

Ontdek de wereld van Gladiator II

Voordat we de film bekijken, gaan we eerst even duiken in de wereld achter deze film

Wat en wie waren gladiatoren? Wat weten jullie?

Noem met elkaar zoveel mogelijk op dat jullie weten over gladiatoren en wat daarbij hoort

"Gladiator II is total Hollywood bullshit!"

Aldus een aantal geschiedkundigen, maar hoe erg is dat?

Wat zijn de voor- en nadelen van films die historisch niet correct zijn?

Haaien in het Colosseum en vechten tot de dood: hoe historisch correct is 'Gladiator II'?

Laten we eens gaan kijken...

Werd er altijd gevochten tot de dood?

"Het is niet zo dat alle gladiatoren sneuvelden. In het merendeel van de gevallen werd niet tot de dood gevochten."

Dat heeft veel met de kostprijs van een gladiator te maken. "Voor de eigenaars van de gladiatoren zijn het goede investeringen." Die wil je natuurlijk niet aan een snel tempo moeten vervangen. Dat er scheidsrechters en artsen werden ingezet tijdens de gevechten in de film, klopt dan weer wel. En dat ligt in lijn met het behoud van de gladiatoren. Hoe langer ze kunnen vechten, hoe beter."

Stak de keizer echt zijn duim omhoog of omlaag om te beslissen over het leven van een gladiator?

Stak de keizer echt zijn duim omhoog of omlaag om te beslissen over het leven van een gladiator?

De duim omhoog of omlaag met de keizer, waarbij de duim omlaag automatisch de dood betekent, is ook grotendeels een mythe. "Die dingen kunnen misschien ooit eens voorgekomen zijn, maar het was zeker niet gebruikelijk".

Haaien in het Colosseum?

Dat is volgens Wijnendaele onmogelijk. "Het klopt wel dat er gevechten met wilde dieren plaatsvonden, de zogenoemde 'venationes'. Die zijn nog lang blijven bestaan, in Trier wel tot de 4e en 5e eeuw."

Van exotische dieren was er ook wel sprake. "We weten dat op een gegeven moment krokodillen en neushoorns werden ingezet. Maar die haaien, dat is logistiek onmogelijk. De Romeinen hadden niet de capaciteit om én de dieren te vangen, én ze in leven te houden tot in het amfitheater."

Koffie en een krantje?

In de film zijn mensen te zien die koffie drinken en een soort krant lezen. Knap, want de drukpers werd 1200 jaar later uitgevonden en koffie duurde ook nog zo'n duizend jaar

De drukpers werd 1200 jaar later uitgevonden

Koffie duurde ook nog zo'n duizend jaar

De drukpers werd 1200 jaar later uitgevonden

Koffie duurde ook nog zo'n duizend jaar

En dit waren maar een paar voorbeelden

Stelling: het maakt niet uit dat Gladiator II historisch niet correct is 

Welke personen/groepen zullen dit vinden en welke argumenten kunnen zij hebben?

Welke personen/groepen zullen dit niet vinden en welke argumenten kunnen zij hebben?

Wat vinden jullie?

Creatieve verwerking

Installeer Capcut, iMovie of een andere app waarmee je films kunt maken en bewerken.

Werk alleen of samen (niet meer dan 5 personen) aan een van de verwerkingsopdrachten op de volgende slide.

Lever jullie resultaat in via Wetransfer bij [e-mail] - opdrachten worden besproken bij maatschappijleer/Hokwerda

Opties verwerkingsopdracht

1. Maak een film  (1-2 minuten) waarin een hoofdpersoon uit de film terechtkomt in het jaar 2024 - hoe zou deze reageren op onze wereld? Maak duidelijk wie de persoon is. 
   
   
2. Maak een film (1-2 minuten) waarin jullie een scène uit de film naspelen, maar draai de rollen van de mannen en vrouwen in de scène om. Welk effect heeft dit? 
   
   
3. Maak een reclamefilm (1-2 minuten) voor een gladiatorengevecht in het Colosseum, maar met het taalgebruik en de middelen van nu - dus alsof het binnenkort gaat plaatsvinden. 
   
   
4. Kies een gebeurtenis uit 2024 en maak hier een historisch incorrecte film over (1-2 minuten). Maak duidelijk wat er echt is gebeurd en wat jullie hebben veranderd en waarom.

Bioscoopbezoek

1. Jullie krijgen popcorn en drinken in de bioscoop
2. Tassen laten we achter in de klas, jassen gaan niet mee de zaal in
3. We zijn te gast in Cinesneek. Wij/ik willen graag een goede relatie met de bioscoop houden. We gedragen ons als goede gasten :)
4. We lopen met zijn allen vanaf school naar de bioscoop en ook weer terug
5. Geniet van de film!
6. Na de film gaan jullie in hetzelfde lokaal aan de slag met de verwerkingsopdracht op school

Laten we een korte oefening doen over het effect van camerawerk

Wat is cameravoering?

Leerdoel: In deze les ontdek je de rol van cameravoering op de filmbeleving.

Bespreek met de leerlingen het leerdoel van deze les: vandaag gaan we onze eigen scene filmen. We gaan aan de hand van verschillende filmfragmenten onderzoeken wat de rol is van cameravoering op de filmbeleving en of wij middels cameravoering de filmbeleving kunnen sturen.

• Wie weet wat cameravoering is?(Cameravoering gaat over de keuzes die gemaakt worden over hoe een scene gefilmd wordt. In deze les kijken we naar welke camerastandpunten (positie van de camera) je kunt gebruiken en welke filmkaders (afstand tot het onderwerp).)

The Great Train Robbery (1903, Edwin S. Porter)

De eerste western (1903)

Al in 1903 werd de eerste western gemaakt: The Great Train Robbery.

Bekijk de openingsscène en geef aan wat jou opvalt aan het cameragebruik.

The Great Train Robbery (1903, Edwin S. Porter)

Kijkvraag bij fragment uit de film: The Great Train Robbery van Edwin S. Porter

We kennen allemaal het filmgenre western: veel cowboys, actie en verschillende shots. Al in 1903 werd de eerste western gemaakt en heet The Great Train Robbery.

Bekijk de openingsscène en geef aan wat jou opvalt aan het cameragebruik.

Bekijk het filmfragment

Start de film door op de play-knop te drukken. Vergeet het geluid niet aan te zetten.

Wat viel jullie op aan het cameragebruik? Vond je het een spannende scène?

Hoe zou je deze scène spannender kunnen maken door middel van cameragebruik?

Vragen over filmfragment: The Great Train Robbery

Inmiddels kennen we verschillende camerastandpunten en filmkaders die in 1903 nog niet mogelijk waren doordat camera’s erg zwaar en groot waren. Pas later werden camera’s kleiner en werden er nieuwe camerastandpunten ontwikkeld. Hierdoor werden scenes spannender, kon je nog beter een verhaal vertellen en je inleven in de emoties van de personages. 

• Wat viel je op aan het cameragebruik? Vond je het een spannende scène?
• Hoe zou je deze scène spannender kunnen maken door middel van cameragebruik?

Camerastandpunten

Nu worden er veel camerastandpunten gebruikt, hier zie je drie standpunten die vaak terugkomen: 

Kikkerperspectief

Vogelperspectief

Neutraal (op ooghoogte)

Welk effect heeft elk perspectief?

Informatie camerastandpunten

In moderne films worden veel camerastandpunten gebruikt, hier zie je drie standpunten die vaak terugkomen.

Match ze met de filmstill.

Match de filmkaders met de filmstills:

Totaalshot

Mediumshot

Close-upshot

Filmkaders

Een filmkader is het beeld dat de kijker ziet, de filmmaker bepaalt zo waar jij als kijker op moet letten. Met close-ups kan de filmmaker je blik sturen op een belangrijk stuk informatie of de emotie van de hoofdpersoon. Met een totaalshot kan de maker juist laten zien waar iets zich afspeelt en jou als kijker overzicht geven.  

Informatie filmkaders

Een filmkader is het beeld dat de kijker ziet, de filmmaker bepaalt zo waar jij als kijker op moet letten. Met close-ups kan de filmmaker je blik sturen op een belangrijk stuk informatie of de emotie van de hoofdpersoon. Met een totaalshot kan de maker juist laten zien waar iets zich afspeelt en jou als kijker overzicht geven.  

Match de filmkaders met de filmstills

Totaalshot

Mediumshot

Close-up

Het filmkader bepaalt wat wel en wat niet in beeld wordt gebracht. Draait het shot om de omgeving of om het personage?

Bekijk de kaders nu nogmaals, wat voor effect hebben ze op jou?

Informatie filmkaders

Het filmkader bepaalt wat wel en wat niet in beeld wordt gebracht. Draait het shot om de omgeving (totaalshot, establishingshot) of om het personage (medium, close-up)?

Bekijk de kaders nu nogmaals, wat voor effect hebben ze op jou?

Pulp Fiction (1994, Quentin Tarantino)

Een oefening

Bekijk het volgende fragment: welke verschillende camerastandpunten en kaders zien we?

Pulp Fiction (1994, Quentin Tarantino)

Het fragment kan onprettig zijn, maar let op, je ziet uiteindelijk niks!

Ook leuk

Films bestaan uit honderden verschillende 'cuts'. na de cut begint een nieuwe shot uit de film.

Klap met zijn allen elke keer wanneer er een cut in de scene zit. Hoeveel zijn het er?

Kijkvraag bij fragment uit de film: Pulp Fiction van Quentin Taratino

Bekijk het volgende fragment: welke verschillende camerastandpunten en kaders zie je?

Let op: het fragment kan als schokkend ervaren worden (lees: de kracht van suggestie).

Bekijk het filmfragment

Start de film door op de play-knop te drukken. Vergeet het geluid niet aan te zetten.

Welk gevoel kreeg je van deze scène? Hoe komt dat?

Welke shots en standpunten heb je gezien?

Had deze scène hetzelfde effect gehad als het één lang shot was zoals in het eerste fragment? (de western)

Ik kwam op 30 cuts/shots!

Hoe heeft de maker ervoor gezorgd dat het lijkt alsof Mia daadwerkelijk een injectie in haar hart krijgt ingediend?

Vragen over fragment: Pulp Fiction

• Welk gevoel kreeg je van deze scène? Hoe komt dat?
• Waarom heeft de maker gekozen voor deze verschillende shots en standpunten? (- Om de aandacht er bij te houden. - Om je blik te sturen. Om verwachtingen te scheppen: we zien een close-up van een naald: wat gaat daarmee gebeuren? - En het ziet er ook nog eens mooi uit.)
• Hoe zou deze scène overkomen als het één lang shot was zoals in het eerste fragment? (Saai, minder spannend. Door het gebruik van filmkaders en standpunten stuurt de regisseur jouw blik: wat is belangrijk? Zo vertelt de maker het verhaal door middel van de camera.)

Door af te wisselen in filmkaders en standpunten speelt de maker van de film met onze verwachtingen en bouwt hij spanning op.

Fragment interview met filmmaker Quentin Tarantino 

In het volgende fragment zie je een interview met de regisseur van Pulp Fiction Quentin Tarantino, waarin hij vertelt hoe hij speelt met de verwachtingen van het publiek.

Pulp Fiction maakt dus gebruik van veel verschillende shots, met verschillende standpunten en filmkaders. Deze zouden de openingscène van The Great Train Robbery veel spannender kunnen maken. 

Nu hebben jullie een beetje kennisgemaakt met hoe camerawerk en film werken.

Maakopdracht (30- 45 min.)

Leerdoel: de leerling begrijpt door toepassen van filmkaders en camerastandpunten dat een verhaal spannender wordt en de kijker meer betrokken.

Pulp Fiction maakt dus gebruik van veel verschillende shots, met verschillende standpunten en filmkaders. Hoe zouden we de openingsscène van The Great Train Robbery spannender kunnen maken?

Maak groepjes van 3/4 en maak de overval scene na in 5 shots met je telefoon. 

Hulp nodig bij het monteren?
Bekijk op de volgende slides tutorials.

Tip: geen tijd voor de maakopdracht? Laat leerlingen wel over deze vraag nadenken en bespreek het mondeling.

THE END

In deze les hebben we gekeken naar camerastandpunten en filmkaders en hoe je die kunt inzetten om je verhaal te vertellen in film.

Welke camerastandpunten en filmkaders zou jij gebruiken in een spannende actiescène en waarom? Geef minimaal 1 standpunt en 1 kader als voorbeeld.

The Great Train Robbery is te zien via YouTube. 

Pulp Fiction is te zien via Pathé Thuis.

Meer lessen over film? 

Alle online filmlessen van Eye Filmmuseum voor het vo vind je hier.

Bekijk hier het volledige aanbod van Eye voor het voorgezet onderwijs.

Of schrijf je in voor de mailing en ontvang iedere maand een gratis nieuwe filmles in je inbox.