temperatuur

• verpleegkunde
• MBO
• Studiejaar 1

Lichaamstemperatuur

normaal; tussen 36,5 C en 37,5 C

verhoging; tussen 37,5 en 38 C

koorts; 38 C of hoger

Koorts is altijd een symptoom

Een lichaamstemperatuur lager dan 36,5 kan ook alarmerend zijn [ondertemperatuur]

warmteproductie en afgifte

Het lichaam produceert warmte door de verbranding van voedingstoffen in de cellen. 

Het lichaam verliest ook warmte; via de huid, uitademingslucht en met de uitscheiding van urine en ontlasting

's ochtends is de temp lager dan 's avonds

stofwisseling is 's nachts op lager pijl

Twee keer per dag meten

Ook bij zware inspanning kan temp stijgen, maar dat is dan geen koorts. Het lichaam probeert weer zo snel mogelijk op peil te komen. 

afwijkende temperatuur

Is een signaal dat er iets niet in orde is

Wat zou er aan de hand kunnen zijn?

Koorts kan optreden bij:

Infectieziekten

Ontstekingsprocessen

Uitdrogen

Hersenaandoeningen

Wonden

Trombose

Verhoogde schildklierwerking 

Koorts kan nuttig zijn;

Bij infecties en ontstekingen;

het ruimt door de verhoogde lichaamstemperatuur de micro-organismen op. Er is een grotere productie van witte bloedcellen, die micro-organismen onschadelijk maken. 

Lichaamstemperatuur opmeten

In het rectum; rectaal

Onder de oksel; axillair

In de mond; oraal

In de lies; femoraal

In het oor; intra-auraal of tympanisch

Via het voorhoofd of de slaap

Op welke plaatsen gebruik je een elektronische thermometer?

metingen

Rectale meting meest betrouwbaar. Wanneer meet je NIET rectaal?

Axillaire meting; 0,5 C bijtellen. Wanneer meet je NIET axillair?

Orale meting; 0,3 bijtellen. Wanneer wacht je even met deze meting?

Femorale meting; 0,5 bijtellen. Wanneer meet je NIET femoraal?

Oorthermometer

Wordt steeds meer gebruikt, hier hoef je niet bij te tellen!

De temperatuur van het rommelvlies is zelfs wat hoger dan bij rectale meting.

Wanneer meet je NIET Intra-auraal/tympanisch?

Rapporteer je meting

Beschrijf welke methode je hebt gebruikt en wat de meting is. 

Verschijnselen bij koorts

kou, rillerig, bleke gelaatskleur

droog, warm of heet aanvoelen, transpireren

algehele malaise; hoofd en spierpijn

rusteloosheid en soms slapeloosheid

gebrek aan eetlust

erge dorst of juist geen dorst

toename polsfrequentie, ademfrequentie

minder urineproductie , branderige ogen, koortsblaasjes

Koude rilling

Bij een snelle, acute temperatuurstijging

Bij longontsteking of nierbekkenontsteking

Koudestadium; rillen van de kou, klappertanden

Warmtestadium; acute temperatuurstijging, onrust en angst

Transpiratiestadium; sterk transpireren, temp daalt, bleke gelaatskleur, snelle pols en klam zweet op voorhoofd

Zorg bij koorts

Indien nodig bedrust

Omgevingstemperatuur aanpassen aan de behoefte

Licht niet te fel, Vocht

Kleine porties eiwitrijk en koolhydraatrijke voeding

Hygiene, Koortswerende medicijnen

Preventie; decubitus of andere complicaties

Observatie ook van psychisch welbevinden

Koortsstuipen

Kan voorkomen bij jonge kinderen

Korte, schokkende bewegingen van gezicht, armen en benen

Bewusteloosheid van enkele minuten tot kwartier

Meestal keert bewustzijn vanzelf terug

Waarschuw de arts indien dit niet is. 

Ondertemperatuur

Beneden de 36,5 C

Bij pasgeborenen en oudere verwarde mensen die gaan dwalen

Warmte toepassen met als doel; lichaamstemperatuur verhogen, pijn verminderen, koudegevoel bestrijden, zweetproductie bevorderen

Hulpmiddel;

Metalen kruik met schroefdop

Metalen dichtgesmolten kruik

Warmwaterzak

Elektrische deken

Infraroodlamp