p 1 Democratie en economische crisis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Het Interbellum 1918-1939

§ 1 Democratie en economische crisis

Leerdoelen

• Met welke problemen kreeg Duitsland te maken na de Eerste Wereldoorlog?
• Welke hulp kreeg Duitsland na de Eerste Wereldoorlog?
• Wat waren de oorzaken en gevolgen van de economische crisis vanaf 1929? 

Het interbellum is de periode tussen de twee wereldoorlogen in. Dus van 1918 tot 1939.

§1.1 DUITSLAND IN DE PROBLEMEN

Duitsland na de Eerste Wereldoorlog (1)

• Republiek van Weimar (1919) zetelt in Weimar (SPD). In Berlijn is het te onrustig.

• Het verlies van de oorlog komt hard aan, zowel emotioneel als economisch.

• Keizer is gevlucht naar Nederland.

Duitsland na de Eerste Wereldoorlog (2)

• Het vertrouwen in de Weimarrepubliek (de democratie) is laag.
  

• Verschillende groepen (extreemlinks  én extreemrechts)  proberen de macht te grijpen en er is veel politiek geweld (o.a. moorden op politici)
  

Dolkstootlegende

• Voor somminge Duitsers kwam het verlies niet door de soldaten, maar door het verraad van Joden en communisten (Dolkstootlegende)

De dolkstootlegende

Het grote onverslaanbare Duitse Leger

De democratische regering die de vrede van Versailles tekent.

Let ook op de karikatuur van de Joodse man.

De dolkstootlegende; de democratische regering valt het Duitlse leger in de rug (laf) aan.

Extra uitleg bij de dolkstootlegende.

https://isgeschiedenis.nl/nieuws/historisch-misverstand-van-de-week-dolkstootlegende

Bezetting van het Ruhrgebied

1923-1924

• Omdat Duitsland de herstelbetalingen niet meer kan opbrengen, bezetten Franse troepen het Ruhrgebied om Duitsland te dwingen tot betalen.

• Dit was toegestaan volgens het Verdrag van Versailles.
  
• Franse troepen blijven in het Saargebied tot 1925.

Franse troepen bezetten Essen

Het Ruhrgebied

In januari 1923,
toen de Duitsers achterstallig waren met herstelbetalingen aan de geallieerden,
rukten Belgische en Franse troepen het Ruhrgebied binnen. Deze bezetting wekte
enorme verbittering.

Vernietiging van de fabrieken in het Ruhrgebied

De Franse driekleur

Verwijzing naar WOI

Reactie op bezetting:

• Duitse arbeiders gaan in staking, willen niet voor de Fransen werken.
  

• Regering steunt stakers en betaalt hun loon door middel van bijdrukken van geld.

• Gevolg: Hyper INFLATIE

Bezetting Ruhrgebied

Bierkellerputsch

1923

Nu probeert Hitler de macht te grijpen, maar deze staatsgreep (een putsch) mislukt.

Hij wordt gearresteerd en veroordeeld tot een

gevangenisstraf van 5 jaar. 

Hitler komt na een jaar al vrij.

Tijdens deze straf schrijft hij het bekende

'Mein Kampf'

§ 1.2 Hulp voor Duitsland

Volkenbond zwak

• Duitsland geen lid (verliezer)

• Sovjet-Unie geen lid (communistisch)
• VS geen lid (Europa moet eigen problemen oplossen)
• Geen leger
  

Kritiek op het Dawesplan vanuit Duitsland

 "Een Amerikaanse poging om Duitsland te koloniseren".

 

Ook Hitler gebruikt de anti-Amerikaanse sentimenten in zijn propaganda door vooral te wijzen op de zogenaamde macht van de 'joodse lobby' in de Verenigde Staten.

Volgens de communisten probeert Amerika van Duitsland een kolonie met goedkope arbeidskrachten te maken. Zij zien de Verenigde Staten dan ook als hun grote kapitalistische vijand.

Een poster van de NSDAP voor de verkiezingen van de Rijksdag (1928):
Toelichting:  vertaald: Verbreek de Dawes-kettingen. Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiders partij. Hitlerbeweging. Lijst 10

1. 
   
   

§ 1.3 Crisis in de wereld 

vanaf 1929

Economische crisis

• Boeren, bedrijven en burgers geven veel meer geld uit dan ze hebben en gaan geld lenen:

1. Boeren en bedrijven lenen om te investeren en hun productie te verhogen
2. Consumenten om producten te kopen
3. Aandeelhouders om aandelen te kopen

 

Economische crisis

• 24 oktober 1929: Beurskrach op Wall Street (New York)
• 'Zwarte donderdag': de aandelenbeurzen kelderen
• Gevolg: mensen verkopen hun aandelen, maar omdat dit vaak geleend geld was gingen veel banken failliet. 

=>Veel ontslagen en dus hoge werkloosheid

=>Doordat de VS na de Eerste Wereldoorlog veel geld had uitgeleend aan Europese landen waaronder Duitsland, raakten ook deze landen in diepe crisis.=> Steeds meer mensen in Europa verliezen het vertrouwen in hun leiders.

0

Terugkoppeling

1. Welke problemen kreeg Duitsland na WOI
   
2. Welke hulp kreeg Duitsland na WOI
   
3. Wat waren de oorzaken & gevolgen v/d economische crisis vanaf 1929? 

Huiswerk voor de volgende les:

paragraaf 1 af.