7-2 Tekstdoelen

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Lezen

Goedemorgen,

Ga op je plek zitten

Start je laptop op

De les vandaag:

1. Teksten: titel, alinea's, tussenkopjes

2. Tekstdoelen

3. Werkblad over lezen

Onderwerp

Onderwerp -> waar de hele tekst over gaat, beschreven in één of een paar woorden  (dus geen hele zin).

Onderwerp vinden -> de titel, de eerste alinea, de tussenkopjes en de plaatjes (verkennend lezen)

Wat is het onderwerp van een tekst?

Titel 

en 

tussenkopjes

Titel en tussenkopjes

Titel -> vetgedrukte regel boven een tekst. De titel noemt het onderwerp of geeft een aanwijzing voor onderwerp.

Tussenkopje -> titel van een tekstgedeelte

Wat vertellen tussenkopjes mij?

Hoofdgedachte -> belangrijkste wat de schrijver zegt in één zin

Hoofdgedachte vinden: wat wordt er in de tekst verteld over het onderwerp (nauwkeurig lezen)

Tekstdoel:

Informeren - > lezer informatie over iets uit de werkelijkheid geven.

Voorbeelden: nieuwsbericht, verslag, studieboek, (achtergrond)artikel, folder

Tekstdoel:

Amuseren - > de lezer vermaken, zijn vaak verzonnen gebeurtenissen.

Voorbeelden: roman, strip, cartoon

Tekstdoel:

Instrueren  - > de lezer vertellen hoe je iets moet doen

Voorbeelden: instructie, recept, bijsluiter

Tekstdoel:

Overtuigen  - > de schrijver wil dat de lezer het met hem eens is 

Voorbeelden: betoog, ingezonden brief, filmbespreking

Tekstdoel:

Activeren  - > de schrijver wil dat de lezer iets gaat doen

Voorbeelden: reclamefolder, advertentie, uitnodiging, affiche, flyer

de lezer iets nieuws vertellen

de lezer vermaken of laten lezen voor zijn plezier

de lezer overhalen iets te doen

de lezer uitleggen hoe iets zit of hoe je iets doet

een mening geven en uitleggen waarom die mening waar is

informerende tekst

Amuserende tekst

aansporende/activerende tekst

instructie tekst

overtuigende tekst

Wat is het verschil tussen een feit en een mening?

Feiten en meningen

Feit -> iets wat zo is, dat staat vast. Dingen die je kunt controleren, of onderzocht zijn.

• Het is nu twaalf uur.
• In deze chocoladereep zit suiker.

Mening -> iets wat iemand vindt. Ook wel: standpunt, oordeel, opinie, opvatting

• Het is al laat.
• Chocolade is lekker.

vertelt in één of enkele woorden waar de tekst over gaat

Een onderwerp bestaat vaak uit verschillende stukjes

Het stukje tekst bij een deelonderwerp

Een tussenkopje geeft aan waar de alinea over gaat.

Onderwerp

Deelonderwerp

Alinea

Tussenkopje

Wat voor soort tekst is dit?

1. aansporende tekst
2. informerende tekst

Wat voor soort tekst is dit?

1. Aansporende tekst
2. Informerende tekst

Wat voor een soort afbeelding is dit?
(alleen voor kader!)

1. Infographic (informatieve afbeelding)
2. Een kleurrijke afbeelding

Wat voor soort tekst is dit?

1. Overtuigende tekst
2. Amuserende tekst

Wat voor soort tekst is dit?

1. uitleggende tekst
2. amuserende tekst

Werkblad

1. Tekst lezen (voor jezelf!)

2. Opdrachten maken (in tweetallen)

3. Hand omhoog en opdrachten inleveren

4. Oefenen www.cambiumned.nl

Teksten van websites

Artikelen uit een krant of tijdschrift

Boeken

Interviews

Schoolboeken

Bronnen