Woordvolgorde Klare Taal les 31, Schrijfvaardig h1, oef 3 en 4

• NT2
• ISK

Woordvolgorde

De volgorde in een gewone zin en in een vraagzin.

Klare Taal les 31, Schrijfvaardig h1, oef 3 en 4

Leerdoel

Wat weet ik aan het einde van de les?

• De woordvolgorde in een gewone zin en in een vraagzin.
•  De tijd en de plaats in de zin komt te staan.

Wat weet jij al over de woordvolgorde in een Nederlandse zin?

Waar bestaat een zin uit?

1. Onderwerp 

2. Persoonsvorm van het werkwoord (1e werkwoord)

3. Andere zinsdelen (rest van de zin)

Onderwerp

=> Wie of Wat doet iets?

Mohammed, de vrouw, de leraar, de mensen, de politie, de kat, de tafel, de auto, het examen, ik, jij, hij of zij, U, wij, jullie, zij, etc. 

• Mohammed speelt altijd gitaar.
• Zij maken een appeltaart.
• Het examen is moeilijk.
• De kat rent achter de muis aan.

Werkwoord

=> Het werkwoord (of: persoonsvorm) is het doewoord in de zin. 

• Wat gebeurt er?
• Wat doet de persoon, het dier of het ding?

• Mohammed speelt altijd gitaar.
• Zij bakken een appeltaart.
  
• Het examen is moeilijk.
  
• De kat rent achter de muis aan.

Wat is een werkwoord?

Wat is GEEN werkwoord?

1. dansen
2. eten
3. huilen
4. stoelen

Wat is GEEN werkwoord?

1. hebben
2. oefening
3. staan
4. zijn

Wat is GEEN werkwoord?

1. ramen
2. drinkt
3. voel
4. ruiken

Andere zinsdelen 

=> De rest van de zin.

• Wanneer, waar, hoe, met wie gebeurt het? 

Bijvoorbeeld:

• Mohammed speelt altijd gitaar.
• Zij bakken een lekkere appeltaart.   
• Het examen is heel moeilijk.               Het examen is in Eindhoven.
• De kat rent achter de muis aan.      
• De politie geeft informatie aan de flatbewoners.

De leraar komt om half 9 op school.

De meiden gaan vanmiddag voetballen. 

De docent geeft een Nederlandse les.

Morgen ga ik met de trein naar Amsterdam.

Voorbeelden gewone zin

De woordvolgorde in een bevestigende zin

   Hij fietst naar school.

1. O nderwerp	2. P V vh WW	3. A ndere zinsdelen
Hij	fietst	naar huis.

O                       P                             A

De woordvolgorde in een bevestigende zin

Ik woon in Venlo.

1. O nderwerp	2. P V vh WW	3. A ndere zinsdelen
Ik	woon	in Venlo.

Welke zin is goed?

Ik ga naar school morgen.

Ik ga morgen naar school.

De woordvolgorde in een bevestigende zin

1. O nderwerp	2. P V vh WW	3. A ndere zinsdelen
Ik Ik	ga ga	naar school morgen . morgen naar school .

De woordvolgorde in een bevestigende zin

Eerst tijd dan plaats.

1. O nderwerp	2. P V vh WW	3. A ndere zinsdelen TIJD	4. A ndere zinsdelen PLAATS
Ik	ga	morgen	naar school .

De woordvolgorde in een vraagzin

????????

2. P V vh WW	1 O nderwerp	3. A ndere zinsdelen TIJD	4. A ndere zinsdelen PLAATS
Ga	ik	morgen	naar school?

P                O                A

Nadruk leggen op de tijd

3. A ndere zinsdelen TIJD	2 P V vh WW	2. O nderwerp	4. A ndere zinsdelen PLAATS
Morgen	ga	ik	naar school.

A                          P                 O                    A

Nadruk leggen op de plaats

3. A ndere zinsdelen PLAATS	2 P V vh WW	2. O nderwerp	4. A ndere zinsdelen TIJD
Naar school	ga	ik	morgen.

A                          P                 O                    A

Goede zinnen

Ik ga morgen naar school.

Ga ik morgen naar school?

Morgen ga ik naar school.

Naar school ga ik morgen.

Goede zinnen

1. De kinderen lopen buiten in de regen                       (mededeling)
2. Lopen de kinderen buiten in de regen?                                  (vraag)
3. Buiten lopen de kinderen in de regen     (binnen is het droog!)
4. In de regen lopen de kinderen buiten       (dat vinden ze leuk!)

Wat is goed?

1. Het meisje een appel eet.
2. Het meisje zij eet een appel.
3. Het meisje eet een appel.
4. Eet een appel het meisje.

Wat is goed?

1. De kinderen gaan naar buiten straks.
2. De kinderen gaan straks naar buiten.
3. Naar buiten gaan de kinderen straks.
4. Straks gaan de kinderen naar buiten.

Wat is goed?

1. Je mee gaat naar zee?
2. Je naar zee gaat mee?
3. Naar zee ga je mee?
4. Ga je mee naar zee?

Welke zin is goed?

1. De meisjes mogen vanmiddag snoep kopen.
2. De meisjes snoep mogen vanmiddag kopen.
3. Vanmiddag mogen de meisjes snoep kopen.
4. De meisjes vanmiddag mogen snoep kopen.

Welke zin is goed?

1. Ik even moet naar de dokter.
2. Ik moet even naar de dokter.
3. Ik moet naar de dokter even.
4. Even ik moet naar de dokter.

Maak hier een vraagzin van:
Ik doe mijn broek aan.

Maak hier een vraagzin van:
Ik eet mijn bord leeg.

Maak hier een vraagzin van:
Jouw ouders gaan naar school.

begin met de tijd:
oma - gefietst - gisteren - heeft

Maak een goede zin die begint met de tijd:
jarig - morgen- ik -ben

Maak een gewone zin met het woord 'ik.'

Maak een vraagzin met het woord 'ik.'

Maak een gewone zin met het 'om 9 uur.'

Maak een vraagzin met het 'om 9 uur.'

Maak een zin met het 'om 9 uur.'
Leg de nadruk op de tijd.

Maak een gewone zin met 'de cursisten.'

Maak een vraagzin met 'de cursisten.'

Maak een vraagzin met 'de cursisten.'
Leg de nadruk op de tijd.

Maak een vraagzin met 'de leerlingen.'
Leg de nadruk op de plaats.

Oefeningen

• Klare Taal (kopie) lezen blz. 86.

Maken blz. 87.

Vergelijk je antwoorden met je medecursist. 

• Nog meer oefenen? 

Schrijfvaardig (kopie) lezen p.24-25 

Maken oefening 3 en 4 p. 25-26