h1.3 - Chemische reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.3 Chemische reacties

Leerdoelen:

Je kunt een aantal kenmerken van een chemische reactie benoemen

Je kunt uitleggen wat activeringsenergie is

Je kunt energiediagrammen voor exotherme en endotherme reacties tekenen en interpreteren

Je kunt in een energiediagram de activeringsenergie en reactie-energie aangeven

Ken jij al chemische reacties?

Kenmerken chemische reactie

• beginstoffen verdwijnen en VERANDEREN in ANDERE stoffen (=reactieproducten)
  
• Massa van alle eindproducten is gelijk aan de massa van alle beginstoffen (wet van behoud van massa)
  
• Stoffen reageren in een vaste verhouding met elkaar
  
• Minimale temperatuur nodig (=reactietemperatuur)
  
• Er is altijd een energie-effect.

Reactie in vaste verhouding

Voor en na de reactiepijl MOETEN ALTIJD hetzelfde aantal van de atomen staan.

Reactietemperatuur en activeringsenergie

Voordat een chemische reactie kan verlopen is een MINIMALE temperatuur nodig: de reactietemperatuur

De energie die dus nodig is om de reactie te starten heet de ACTIVERINGSENERGIE

Energie-effect / Reactie-energie

Alle scheikundige stoffen hebben een verschillende hoeveelheid chemische energie in zich.

Reactieproducten hebben dus altijd een andere hoeveelheid chemische energie in zich dan de beginstoffen.

Het verschil in de hoeveelheid energie van de reactieproducten en de beginstoffen noemen we het ENERGIE-EFFECT of REACTIE-ENERGIE

Energie-effect

Je kan de hoeveelheid chemische energie van een stof inbeelden als een grote of kleine emmer gevuld met "energie".

Een stof met VEEL chemische energie is een GROTE emmer.

Een stof met WEINIG chemische energie is een KLEINE emmer.

Energie-effect

Stoffen met veel energie   ->  stoffen met weinig energie

Niet alle energie van de grote emmer past in de kleine emmer.

Er blijft dus energie OVER na de reactie en die komt VRIJ in de vorm van warmte, licht of elektriciteit.

Energie-effect

Stoffen met weinig energie   ->  stoffen met veel energie

De energie van de kleine emmer is niet genoeg om de grote emmer te vullen.

Er moet dus energie BIJ GESTOPT worden zoals warmte, licht of elektrische energie.

Energie-effect

Stoffen met veel energie   ->  stoffen met weinig energie

Er blijft dus energie OVER en die komt VRIJ in de vorm van warmte, licht of elektriciteit.

Deze reactie heet een EXOTHERME REACTIE

(EXO = UIT)

Energie-effect

Stoffen met weinig energie   ->  stoffen met veel energie

Er moet dus energie IN GESTOPT worden zoals warmte, licht of elektrische energie.

Deze reactie heet een ENDOTHERME REACTIE

(ENDO = IN)

Energiediagram

In een energiediagram zijn de activeringsenergie en het energie-effect / reactie-energie getekend.

Weektaak

• Lezen §1.3
  
• Maken opgaven van de leerroute (A, B of C) in de online methode
  
• Antwoorden zelf goed nakijken
  
• Als je klaar bent, de weektaak in Peppels afvinken.