Fictie 4vmbo basis

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Wat is fictie en wat is non-fictie?

Fictie 

- Verzonnen verhaal

- Leesboeken

- Stripverhalen

- Films

- Soaps

- Gedichten

- Kan soms net echt lijken

Non-fictie

- Verhalen, teksten en tv-programma's die niet verzonnen zijn.

- Krantenbericht

- Recept

- Informatief boek

- Journaal

- Documentaire

1. fictie
2. non-fictie

1. fictie
2. non-fictie

1. fictie
2. non-fictie

1. fictie
2. non-fictie

1. fictie
2. non-fictie

Fictie

Je mening geven met behulp van beoordelingswoorden.

Beoordelingswoorden

• Je kunt met behulp van beoordelingswoorden je mening geven over iets.
  

Beoordelingswoorden

• Je kunt bijvoorbeeld je mening geven over een boek of een gedicht.
  
• Beoordelingswoorden helpen je daarbij.

Spannend

Makkelijk

Interessant

Voorspelbaar

Grappig

Vrolijk

Saai

Moeilijk

Niet interessant

Onvoorspelbaar

Niet grappig

Verdrietig

Uitleggen

• Je moet kunnen uitleggen waarom je iets vindt.
• Je kunt dat doen door een voorbeeld uit de tekst te noemen.

Voorbeeld

• Ik vond het een spannend boek, omdat ik niet wist wie de moordenaar was. Je komt er pas op de laatste bladzijde achter wie de moordenaar was. Daardoor wilde ik blijven lezen. 

Voorbeeld

• Ik vond het boek erg moeilijk om te lezen. Dat komt omdat de schrijver veel samengestelde zinnen en moeilijke woorden gebruikt. Daardoor vond ik het lastig om dit boek te lezen.

Ruimte in een verhaal

- Een schrijver kan met een bepaalde plaats of plaatsen aangeven waar een verhaal zich afspeelt (stad, planeet, land).

- Ook kan hij ruimte beschrijven als kamers, gebouwen, huizen etc.

- De ruimte kan een bepaalde sfeer oproepen (bijv. spanning) of het verhaal verduidelijken.

Tijd in verhalen

- In welke tijd speelt een verhaal zich af?

- Hoeveel tijd verloopt er in het verhaal?

- Wordt het verhaal in de juiste tijdsvolgorde verteld?

In welke tijd speelt een verhaal zich af?

- Een jaartal

- Historische gebeurtenissen of figuren

- Gebruiken, gewoontes, voorwerpen of kleding

- De ruimte waarin het verhaal zich afspeelt

In welke tijd speelt een verhaal zich af?

Er zijn ook tijdloze verhalen:

- boodschap voor alle tijden

- sprookjes

Hoeveel tijd verloopt er in het verhaal?

De vertelde tijd geeft aan hoeveel tijd er verloopt in het verhaal.

Voorbeelden zijn:

- een paar uur

- een week

- drie jaar

- 50 jaar

Wordt het verhaal in de juiste tijdsvolgorde verteld?

- Chronologisch = tijdsvolgorde van a tot z

Vooruitwijzing: een mededeling over wat later gaat gebeuren

Terugwijzing: terugdenken aan iets dat eerder is gebeurd

- Niet-chronologisch = volgorde van het verhaal verloopt anders dan wanneer dit in het echt zou gebeuren

Flashback: het verhaal springt terug in de tijd

Verhaalbegin en verhaaleinde

Een verhaal kan op twee manieren beginnen:

- inleidend begin (ab ovo): je leert de personages eerst langzaamaan kennen, voordat het verhaal begint

- middenin de gebeurtenissen (in medias res): je begint gelijk bij een belangrijke gebeurtenis, zonder inleiding (pas later leer je de personages kennen)

Een verhaal kan op twee manieren eindigen:

- gesloten einde: alle vragen zijn beantwoord

- open einde: een aantal vragen is nog niet beantwoord

Vertelperspectief

Ik-vertelperspectief – de gebeurtenissen worden verteld door een persoon in de ik-vorm. Je zit als lezer als het ware ‘in het hoofd’ van deze ik-persoon.

Hij-/zij-vertelperspectief – de gebeurtenissen worden in hij- of zij-vorm verteld. Je beleeft de gebeurtenissen door de ogen van de hij- of zij-figuur, doordat je van hem of haar de ‘binnenwereld’ leert kennen. Deze persoon is er altijd bij, in elke scène van het verhaal.

Alwetende verteller – de alwetende verteller speelt zelf geen rol in het verhaal, maar hij weet alles van alle personen en gebeurtenissen. Hij geeft soms ook commentaar op het verhaal.

www.cambiumned.nl