Mediaopvoeding en Online hulpverlening

• Mediawijsheid
• Basisschool
• Groep 6-8

Je kunt je telefoon, laptop, Playstation... niet meer weg denken. Maar, wat weet je eigenlijk allemaal over (sociale) media? 

Test jezelf!

Aan welke dingen moet jij denken als het gaat om (sociale) media?

Uitleg!

Media zijn websites of apps waarbij iedereen informatie kan delen, zoals: teksten, afbeeldingen en video's. Anderen kunnen reageren op deze berichten of deze delen. Dit gebeurt bijvoorbeeld via Google, sociale mediaplatformen (zoals WhatsApp, Snapchat en Omegle) of games (zoals Roblox en GTA).

Sociale media brengt verschillende voordelen (positieve kanten) met zich mee. Kun jij er één bedenken?

Bijvoorbeeld:
- Je kunt snel mensen bereiken
- Je kunt vriendschappen onderhouden
- Je hoeft je vrienden of familie nooit te missen
- Je kunt snel dingen opzoeken waardoor je veel kunt leren

Maar, sociale media brengt ook nadelen
(negatieve dingen) met zich mee.
Heb jij een keer iets vervelends
meegemaakt op (sociale) media?

Laat de kinderen/jongeren ervaringen delen en met elkaar in gesprek gaan.

Onderdeel 1: Cyberpesten

Uitleg!

Cyberpesten gaat dus om het opzettelijk kwetsen van iemand online. Om te spreken van pesten moet het gedrag meerdere keren voorkomen. Vaak vindt het pesten plaatst in meerdere omgevingen, zoals op school en tijdens het sporten. Ook heeft degene die pest vaak meer macht dan degene die gepest wordt. De pester heeft bijvoorbeeld meer vrienden of is ouder dan degene die gepest wordt.

Imke stuurt een Snapchat waarin ze een blauwe broek en een rood shirt aan heeft. Haar klasgenoot stuurt terug: je lijkt wel een smurf hahaha. Imke stuurt een lachende emoji terug. Is dit een voorbeeld van cyberpesten?

1. Ja
2. Nee

Als Imke in de groepsapp een vraag stelt, wordt ze door iedereen opzettelijk genegeerd. Is dit een voorbeeld van cyberpesten?

1. Ja
2. Nee

Een klasgenoot van Imke maakt zonder dat Imke het weet een Roblox-account aan met de gebruikersnaam: imke-is-een-sukkel.nl. Is dit een voorbeeld van cyberpesten?

1. Ja
2. Nee

Voorbeelden van cyberpesten zijn dus:

A. Het herhaaldelijk plaatsen van onaardige reacties

B. Het versturen van scheldteksten

C. Iemand negeren op sociale media

D. Iemand uit de groepsapp gooien/laten

E. Online sms’en over een ander zonder dat hij/zij mee doet in het gesprek

F. Het plaatsten van een foto/video zonder dat daar toestemming voor is

0

Uitleg!

Pesten kan ook voorkomen tijdens het gamen. Dat noem je met een lastig woord 'toxicity'. Je kunt bijvoorbeeld uitgescholden worden, in-game-aankopen stelen van een andere speler of andere spelers opzettelijk irriteren. 
Omdat je de reactie van een ander tijdens het game niet kunt zien, kan het bijvoorbeeld lastig zijn om in te schatten of de ander jouw grappen nog wel leuk vindt...

.

Wat 

denk 

jij?

Wat kun je doen om te controleren of de andere speler jouw grappen tijdens het gamen nog wel leuk vindt?

.

Wat
denk jij?

Iedereen heeft wel eens iets vervelends meegemaakt online. Wanneer gaat iemand volgens jou te ver op (sociale) media?

Onderdeel 2: Wat is echt en wat is nep?

Wat is nepnieuws?

1. Alle informatie op het internet
2. Informatie zonder schrijver/auteur
3. Informatie op het internet die niet waar is
4. Als iemand informatie over mij deelt zonder toestemming

Uitleg!

Nepnieuws gaat om informatie op het internet die niet waar is. Vaak wordt deze informatie met opzet gemaakt en doorgestuurd voor geld. Nepnieuws kan ook verspreidt worden om andere mensen pijn te doen. 

Maar, je kunt ook een nieuwe werkelijkheid creëren door neppe informatie op het internet. Maar wat betekent dat? En wat kun je daar aan doen? 

We bekijken daarvoor de volgende video tot 1.47...

Hoe kun je een vervelend/ ongevraagd algoritme verbreken?

1. De media blokkeren of rapporteren
2. De media negeren
3. Niet reageren op de media of een like geven
4. Meer aandacht besteden aan andere media

Uitleg!

Zo'n algoritme kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat jij alleen maar je favoriete filmpjes over MineCraft ziet. Maar, een algoritme kan er ook voor zorgen dat je steeds nare of enge dingen ziet waar je helemaal niet om gevraagd hebt.

Echt of nep?

Kijk naar het Instagram account hiernaast. Is dit account denk je echt of nep? Waar denk je dat aan te zien?

.

Wat 

denk 

jij?

Hoe kun je weten of de persoon met
wie je praat echt is? Leg je antwoord uit.

Uitleg!

Het internet is een gekke plaats. Er kan enorm veel geld mee verdient worden en toch kunnen wij heel veel doen zonder iets te betalen. Hoe kan dat eigenlijk?

Onderdeel 3: kosten van (sociale) media

Hierna krijgen jullie een aantal plaatjes te zien. Bespreek met elkaar of je denkt dat het plaatje dat je ziet gratis gebruikt kan worden of niet. Op het einde krijgen jullie de goede antwoorden te zien.  

Wat denken jullie: gratis of niet gratis?

Wat denken jullie: gratis of niet gratis?

Wat denken jullie: gratis of niet gratis?

Bellen

Wat denken jullie: gratis of niet gratis?

Wat denken jullie: gratis of niet gratis?

= niet gratis, TikTok slaat jouw personlijke gegevens op(!), laat je naar reclames kijken en in-de-app-aankopen doen

= niet gratis, want MB's/ een telefoon moet je kopen.

= niet gratis, je betaald door naar reclames te kijken en in-de-app-aankopen doen.

= niet gratis, je betaald door reclames te bekijken.
YouTubers maken in hun video's ook vaak reclame.

Soms zet een vlogger #sp of #spon bij een video, dat betekent ‘sponsored’. Dan weet je dat het reclame is!

Onderdeel 3: Gezond en veilig mediagebruik + privacy

Door toegang te moeten geven tot van alles, is media ook niet gratis. Probeer 3 voorbeelden te geven van dingen waar je toegang voor moet geven om een app te kunnen gebruiken.

Uitleg!

Als je gezond en veilig media kunt gebruiken, ben je mediawijs. Mediawijsheid houdt ook in dat je weet hoe je met elkaar om kunt gaan online. 

Privacy gaat om het gebruiken en verspreiden van persoonlijke gegeven. Dat is bijvoorbeeld jouw leeftijd, woonplaats of telefoonnummer. Weet jij wie/wat er allemaal toegang heeft tot jouw persoonlijke gegevens? En hoe goed bescherm jij jouw privacy?

Als je gezond media wil gebruikt, is het handig om te weten hoe veel uur je achter een beeldscherm besteed. Hoeveel uur per dag besteed jij achter een beeldscherm denk je?
(op school, thuis, gamen, tablet, PlayStation...)

1. 0-1 uur per dag
2. 2-3 uur per dag
3. 3-4 uur per dag
4. Meer dan 4 uur per dag

Wist je dat...

Wist je dat kinderen tussen de 6 en 12 jaar gemiddeld 3 uur per dag achter een beeldscherm zitten.

...en kinderen ouder dan 12 jaar besteden gemiddeld 5 uur per dag achter een beeldscherm.

Maar, hoe lang jij achter een beeldscherm zit, hoeft helemaal niet slecht te zijn! Beeldschermen worden naast (sociale) media namelijk ook voor een hele hoop andere dingen gebruikt. Bijvoorbeeld om recepten op te zoeken. Waar gebruik jij je beeldscherm nog meer voor (naast sociale media)?

Bijvoorbeeld:

- Recepten

- Lezen

- Route beschrijving

- Informatie opzoeken

Beeldschermen kunnen je wel afleiden van bijvoorbeeld schoolwerk. Je reageert nog even snel op dat ene appje of speelt nog één potje voordat je aan je huiswerk begint. Wat doe jij om te zorgen dat beeldschermen je niet afleiden?

Leg je telefoon in een andere kamer!

Notificaties/meldingen uitzetten!

Gameslot installeren!

Plan wanneer je op een beeldscherm wil!

Vraag om hulp als je dat niet zelfstandig lukt!

Wat kun je nog meer doen?

Legenda:

Waar staan de iconen voor, hoe werkt deze les? Klik in de volgende dia's op de iconen voor uitleg.

Veilig internet gebruik of niet?:
OPENBARE WIFI

1. Ja, veilig.
2. Nee, niet veilig.

Veilig internet gebruik of niet?:
WACHTWOORDEN

1. Ja, veilig.
2. Nee, niet veilig.

Veilig internet gebruik of niet?:
PRIVÉ ACCOUNT

1. Ja, veilig.
2. Nee, niet veilig.

Veilig internet gebruik of niet?:
ONBEKENDE LINKJES OPENEN

1. Ja, veilig.
2. Nee, niet veilig.

Veilig internet gebruik of niet?:
INTERNETBRONNEN CONTROLEREN

1. Ja, veilig.
2. Nee, niet veilig.

.

Wat
denk jij?

Weet jij hoe je anoniem kunt zoeken op het internet?

Wist je dat je anoniem kunt zoeken op het internet?

- Voor Windows (Chrome, Opera en Safari) is dit CTRL + Shift + N

- Voor MacOS is dit CMD + Shift + N in .

Wist je dat je anoniem kunt zoeken op het internet?

Wist je dat je anoniem kunt zoeken op het internet?

Nog één laatste vraag...

Wat heb jij geleerd van deze quiz?

Dit account is echt/nep omdat...