Argumentatie lessenserie les 3: dialogisch leren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Argumentatie

Lesdoel

1) verder gaan met kritisch leren denken

2) door samen te praten over een tekst deze beter te begrijpen

3) de aanvaardbaarheid van argumentatie in een tekst beoordelen

Waarom is aanvaardbaarheid zo lastig? Leerlingen missen kennis van de wereld. Ze zouden zich meer kunnen verdiepen in het nieuws/de actualiteit om beter de aanvaardbaarheid te kunnen bepalen.

lesinhoud

1) terugblik vorige les

2) dialogisch leren (tekst 3 - normaler over eten)

3) reflecteren

4) huiswerk 

(huiswerk voor vandaag bespreken we volgende week)

1) rangschikken op argumentatieschema

2)argumenten beoordelen

opvallend: veel argumenten hetzelfde beoordeeld!

feitelijk of waarderend?

argumentatieschema?

1. (minst overtuigend)

4. Zijn vader is onlangs verhuisd dus is het examen voor Pieter minder van belang. (oorzaak/gevolg)

5. Hij voelt zich volgens mij hier niet zo thuis. Hij zit namelijk elke pauze alleen. (voorbeeld)

17. Je kan beter een kat nemen dan een hond want een hond kost meer. 

(voor- en nadelen)

3. (meest overtuigend)

11. Seksualiteit speelt in het dagelijks leven een grote rol. Dit heeft Freud ook al meer dan 100 jaar geleden vastgesteld. (autoriteit)

12. Volgens mij wordt het steeds moeilijker om in Amsterdam een huis te kopen, want de huizen worden opgekocht door investeerders. (oorzaak/gevolg) 

1. (minst overtuigend)

20. Vorige week mocht havo 4 eerder weg dus wij mogen vandaag ook eerder weg. (vergelijking)

25. We doen dit jaar geen cadeaus met Kerst want dat doet niemand in de straat. (vergelijking)

26. Nederlands is het belangrijkste vak op school. Dat vindt de rector ook. (autoriteit)

 

3. (meest overtuigend)

13. Het is beter om aantekeningen op papier te maken dan te typen. Dat bleek ook op de Universiteit van Utrecht. (autoriteit)

16. Je hebt een geweldig resultaat geboekt. Dat is ook niet zo gek want je hebt er hard voor gewerkt. (o/g)

28. We kunnen vanavond niet meer terug naar Groningen want de treinen rijden niet meer. (o/g.)

dialogisch leren

Hardop de tekst voorlezen en hierbij vragen stellen.

Doel 1: de tekst helemaal begrijpen.

Doel 2:  het verbeteren van kritische denkvaardigheden door standpunten uit te wisselen en samen betekenis te vormen.

dialogisch leren

introductie van de tekst 'Kunnen we normaler doen over eten?'

kritiek op de overheid over het geven van subsidies

dialogisch leren

Maak een verdeling in je groepje:

1) lezer (leest + denkt hardop)

2) vragensteller (stelt vragen en vat samen)

3) notulist (houdt bevindingen bij)

4) observator (zoekt moeilijke woorden)

Ik doe het één keer voor

reflecteren

Hoe ging het?

huiswerk

Wat is het standpunt van de tekst, 

welke argumentatie hoort daarbij en 

is die aanvaardbaar?

tip: gebruik het stappenplan

stappenplan:

onderscheiden: standpunt + argument

bepalen: argumentatieschema

weergeven: argumentatiestructuur

ordenen: welk argument is het meest overtuigend?

beoordelen: is de argumentatie aanvaardbaar?

Lesdoel

1) verder gaan met kritisch leren denken

2) door samen te praten over een tekst deze beter te begrijpen

3) de aanvaardbaarheid van argumentatie in een tekst beoordelen

Waarom is aanvaardbaarheid zo lastig? Leerlingen missen kennis van de wereld. Ze zouden zich meer kunnen verdiepen in het nieuws/de actualiteit om beter de aanvaardbaarheid te kunnen bepalen.

Standpunten

Een standpunt (stelling / mening) kan positief geformuleerd zijn, negatief of een standpunt van twijfel zijn.

Signaalwoorden: ik vind / ik vraag me af / enz.

Ik vind dat huiswerk moet worden afgeschaft. (pos.)

Ik vind niet dat huiswerk moet worden afgeschaft. (neg.)

Ik vraag me af of huiswerk moet worden afgeschaft. (twijfel)

Feitelijk en waarderend

• Je standpunt moet je natuurlijk onderbouwen. 
• feitelijk argument --> feitelijke uitspraak, objectief, waar of onwaar, heeft geen ondersteuning nodig. Als de uitspraak na controle klopt, is het een feit.
• waarderend argument --> niet-feitelijk uitspraak, subjectief, in meer of mindere mate aannemelijk , moet ondersteund worden met ander argument

Argumentatieschema's

Argumentatie: standpunt en argumenten samen.

Argumentatieschema: de aard van het verband tussen standpunt en argument(en)

Argumentatieschema's

Er zijn zes verschillende argumentatieschema’s:

Argumentatie gebaseerd op:

- oorzaak en gevolg

- kenmerk of eigenschap

- voor- en nadelen

- voorbeelden

- vergelijking

- autoriteit (iets of iemand die kennis van zaken over dat onderwerp heeft)

Proefwerkweken zijn ideaal. Je hebt dan genoeg tijd om te leren. Ook hoef je je maar op één of twee vakken per dag te richten.

1. Voor- en nadelen
2. Voorbeelden
3. Vergelijking
4. Oorzaak / gevolg

Jongeren kunnen tegenwoordig niet goed meer spellen en formuleren. Ze schrijven allemaal ‘hun hebben’ en ‘me vader’.

1. Voor- en nadelen
2. Voorbeelden
3. Vergelijking
4. Oorzaak / gevolg

Je moet wel je helm opdoen bij het motorrijden; dat is volgens de wet verplicht.

1. Voor- en nadelen
2. Voorbeelden
3. Vergelijking
4. Oorzaak / gevolg

Het is zinloos de verkoop van verdovende middelen te verbieden. Kijk maar naar Amerika, daar is het vroeger ook niet gelukt niet alcohol uit te bannen door de verkoop ervan te verbieden.

1. Vergelijking
2. Autoriteit
3. Oorzaak / gevolg
4. Kenmerk / eigenschap

De film Avatar viel ontzettend tegen.
De special effects waren niet om aan te zien.

1. Vergelijking
2. Autoriteit
3. Oorzaak / gevolg
4. Kenmerk / eigenschap

Jaap is een geboren leraar.
Hij hoeft zijn lessen nauwelijks voor te bereiden.

1. Vergelijking
2. Autoriteit
3. Oorzaak / gevolg
4. Kenmerk / eigenschap

Argumentatiestructuren

- argumentatie in een argumentatiestructuur (=blokjesschema) zetten.

- onderscheid maken tussen een enkelvoudige, 

nevenschikkende met onafhankelijke argumenten,

nevenschikkende met afhankelijke argumenten,

onderschikkende argumentatie, 

combinatie van een nevenschikkende en onderschikkende argumentatie

nos.nl