Info toets werkwoordspelling

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands 

werkwoordspelling info toets

Tegenwoordige tijd

Werkwoorden zijn: 

- woorden die aangeven wat iemand doet

- woorden die zeggen wat iemand is 

- woorden die zeggen wat er gebeurt 

Kunnen veranderen van vorm. 

Jij BENT een student

Hij RENT halve marathons

Hij HEEFT genoeg bier GEHAD (meerde ww in 1 zin) 

Het REGENDE gisteren

Hoe werkt het? 

Ik (ik-vorm; geen stam) loop (geen t als hij er niet staat)

Jij /Hij / zij / (loopt (altijd een t) 

Wij lopen ( hele werkwoord) 

Kofschip

Belangrijk om te weten: het Kofschip wordt niet gebruikt in de tegenwoordige tijd!!!!!! 

Alleen bij de verleden tijd! 

Ezelsbrug 

Als er na het weghalen van de -en geen d in het werkwoord staat, 

dan krijg je in de tegenwoordige tijd ook geen d in het werkwoord! 

dus niet: behalen: hij behaald vandaag zijn diploma en ook niet: wandelen: hij wandeld nu.

Goed:  behaalt, wandelt

 en d komt alleen als in het hele werkwoord al een d staat: houden.. ik houd - hij houdt. 

Werkwoorden - En 

• Vind je werkwoordspelling lastig? 

• Ga dan de stappen af 

• stap 1: het hele ww zonder -En 

• stap 2: Kijk wat er nog verder moet gebeuren: over. moet de stam nog aangepast worden?  
• stap 3: moet er nog een t achter? 

Lev

Lez

Verhuiz

Grote uitzondering!!! 

Jij wordT docent, maar worD jij docent? 

als jij achter het ww staat, dan geen T! 

Let wel: alleen als je >> jij kan worden. 

Wat vind je (jij)? 

Wat vindt je (jij) vader? 

 

Laatste tip, truc, handigheidje 

Gebruik het woord Loop als je het echt niet weet! 

HOE DAN? 

Hij (worden) directeur. Moet dat met d of t? Dat hoor je hier niet! 

vul dan het woord loop in: hij loopT directeur. je hoort een T :) 

Verleden tijd

Verleden tijd

In de verleden tijd verandert alleen de persoonsvorm:

ik bracht je naar huis

ik smurfte je naar huis

ik werd naar huis gebracht

Verleden tijd

Je hebt te maken met:

regelmatige werkwoorden

onregelmatige werkwoorden

Onregelmatige werkwoorden

 de ik-vorm verandert in de verleden tijd van klank

Verzenden - ik verzend - ik verzond - ik heb verzonden

Blijven - ik blijf - ik bleef - ik ben gebleven

ONregelmatig = GEEN regel

 

 

Regelmatige werkwoorden

Geen klankverandering:

Ik fiets - ik fietste - ik ben gefietst

ik oefen - ik oefende - ik heb geoefend

REGELmatig: regel: 't ex kofschip

Regelmatige werkwoorden hebben een REGEL

Als je niet weet of het -te of -de moet zijn, dan gebruik je de regel van ‘T ex KOFSCHIP.

(of fokschaaptaxi, XTC-koffieschop)

	Kijk naar het hele werkwoord
	Haal -en ervan af.
	Is het een medeklinker uit’T K O F S C H I P?
	eem de ‘ik-vorm’ van de onvoltooid tegenwoordige tijd.

1	Kijk naar het hele werkwoord	verhuizen	maken
2	Haal -en ervan af. Welke letter is dan de laatste letter?	z	k
3	Is het een medeklinker uit ’t ex kofschip?	nee	ja
4	Neem de ‘ik-vorm’ van de tegenwoordige tijd.	verhuis	maak
5	De verleden tijd is: ‘ik vorm’ + -te of -de	verhuisde	maakte

Regelmatige werkwoorden kofschip

Zuchten - zucht - zucht+te - ik zuchtte 

faxen - fax - fax+te - ik faxte

maken - maak - maak+te - maakte

boffen - bof - bof+te - bofte

botsen - bots - bots+te - botste

lachen - lach - lach+te-lachte

stoppen - stop - stop+te - stopte

Voltooid deelwoord

Wat is het voltooid deelwoord? 

Het is een werkwoord in een zin. 

Ook hier moet je kijken of het zwak of sterk is. 

Een voltooid deelwoord vertelt dat iets klaar is of afgelopen. 

Hoe herken je een voltooid deelwoord in de zin? 

1. Er staan ALTIJD twee werkwoorden in een zin. 

 

Het hulpwerkwoord is altijd: zijn, hebben of worden.

2. Begint vaak met ge, be, ont, ver, her

Ik HEB GEwerkt 

Ik BEN te laat GEkomen

Hij WERD netjes ONTvangen 

Maar hoe schrijf je het nou?

Stappenplan:

1. Maak het werkwoord langer als het eindigt op -t of 

-d (verlengproef).

2. Als het eindigt op -n, schrijf het zo kort mogelijk op.

3. Gebruik 't (e)x-f(o)ksch(aa)p als je niet weet wat de laatste letter moet zijn. Zie volgende dia.

4. Schrijf een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord zo kort en eenvoudig mogelijk op.

 't (e)x-f(o)ksch(aa)p

Als de laatste letter van de stam van het werkwoord in  't (e)x-f(o)ksch(aa)p staat

schrijf je het met een -t.

Als dat niet zo is, dan schrijf je het met

een -d 

 

Een vd kan eindigen op: 

- en 

- T 

- D 

Belangrijk.

Een voltooid deelwoord schrijf je NOOIT met -dt.

Voltooide tijd (voltooid deelwoord)

• Voltooide tijd = iets is al gebeurd of afgerond!
• Een voltooid deelwoord is een vervoegd werkwoord
• Een voltooid deelwoord begint bijna altijd met ge-, be-, her-, er-, ont- of ver- 
• Bijvoorbeeld: gebeurd, ontvoerd, verdraaid.
• Hoe spel je met het juiste voltooid deelwoord?

Voltooid deelwoord

Bijvoorbeeld het werkwoord 'maken' (zwak werkwoord)

Bijvoorbeeld het werkwoord 'lopen' (sterk werkwoord)

Ik maak > ik maakte

> een t bij de verleden tijd?

Dan bij het volt. deelwoord ook een t > ik heb gemaakt

> een d bij de verleden tijd?

Dan bij het volt. deelwoord ook een d >  ik zoende > ik heb gezoend

Ik loop > ik liep

> verandering van klank?

Dan bij het volt.  deelwoord  -en of -n > ik heb gelopen

Een paar voorbeelden:

• Ik verken > ik verkende > ik heb verkend
• Ik schilder > ik schilderde > ik heb geschilderd
• Ik noteer > ik noteerde > ik heb genoteerd

• Ik kook > ik kookte > ik heb gekookt
• Ik tik >  ik tikte > ik heb getikt
• Ik gebruik > ik gebruikte > ik heb gebruikt

• Ik vind > ik vond > ik heb gevonden
  
• Ik schrijf > ik schreef > ik heb geschreven
  
• Ik geef > ik gaf > ik heb gegeven