H7 ed.6 Formuleren - 4 dat/als constructie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Formuleren dat/als- constructie

- Herhalen § 3 (incongruentie)

Doel: § 4 dat/als-constructie herkennen en verbeteren.

programma

(herhaling) congruentie

dat/als constructie

Herhaling incongruentie

Incongruent = niet-overeenkomend

Er is sprake van incongruentie als de persoonsvorm en het onderwerp niet overeenkomen in getal (enkelvoud / meervoud).

Incongruent is dus fout, congruent is goed.

Nuon verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende tijd bij de meeste huishoudens zullen toenemen.

Is hier sprake van incongruentie?

1. Ja
2. Nee

Herhaling incongruentie

Samengestelde zin, dus 2 persoonsvormen en 2 onderwerpen.

Nuon verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende tijd bij de meeste huishoudens zullen toenemen.

Deze zin is FOUT. Kijk er eens naar en maar de opdracht op de volgende sheet.

Nuon verwacht dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende tijd bij de meeste huishoudens zullen toenemen.

Geef aan welk woord fout is - hoe het wel moet.

Herhaling incongruentie

Samengestelde zin, dus 2 persoonsvormen en 2 onderwerpen.

Nuon verwacht -> congruent (beide enkelvoud)

dat het gebruik van gas, water en elektriciteit de komende tijd bij de meeste huishoudens zullen toenemen. -> incongruent; ond. = e.v., pers. = m.v.

Herhaling incongruentie

Lastige vorm van incongruentie: MV wordt aangezien voor O.

De reizigers worden gevraagd op het volgende station uit te stappen.

Herhaling incongruentie

Lastige vorm van incongruentie: MV wordt aangezien voor O.

De reizigers worden gevraagd op het volgende station uit te stappen.

Je kunt er van maken:

Aan de reizigers *worden gevraagd op het volgende station uit te stappen.

'De reizigers' is dus MV. Er wordt hen iets gevraagd.

Uit dit onderzoek blijkt duidelijk dat het merendeel van de forenzen die voor hun woon-werkverkeer van de trein afhankelijk zijn, zich vooral ergeren aan de vele vertragingen.

1. congruent
2. incongruent

Volgens de Raad voor de Gezondheid wordt in ons land de laatste decennia veel te veel antidepressiva gebruikt.

1. correct
2. incorrect

Zowel de gemeente als de eigenaar van de loods was nalatig geweest met betrekking tot de naleving van de veiligheidsvoorschriften.

1. correct
2. incorrect

1. De helft van de aanwezigen verlaten (v.t.)  de zaal voortijdig.

2. De waarheid van de verklaringen worden (t.t.) door de politie betwijfeld.

3. Een groot aantal mensen gaan (t.t.) er deze maand in inkomen op achertuit.

4. Bij dit wasprogramma worden (t.t.) minder water en energie gebruikt.

5. Over de verkoop van deze toestellen in 2006 kunnen (t.t.) pas halverwege het jaar reële prognoses worden gegeven.

6. De media besteden (v.t.) veel aandacht aan die affaire.

7 .Dit jaar zijn (t.t.) het aantal veranderingen in de wetgeving wel erg groot.

8. Dit soort taalspelletjes worden (t.t.)

 op CambiumNed veel gespeeld.

9. Ook op het platteland worden (t.t.)

 drugs veel gebruikt.

10. Het gebruik van de euromunten blijken (t.t.)

 voor veel mensen nog steeds lastig.

11. Het merendeel van de scholieren vinden (v.t.)

 de opgaven moeilijk.

12. Dertig procent van de deelnemers hebben (t.t.)

 de eindstreep niet gehaald.

1. De helft van de aanwezigen verlaten (v.t.)  de zaal voortijdig.

 2. De waarheid van de verklaringen worden (t.t.) 

 door de politie betwijfeld.

3. Een groot aantal mensen gaan (t.t.)  er deze maand in inkomen op acheruit.

 4. Bij dit wasprogramma worden (t.t.)  minder water en energie gebruikt.

 5. Over de verkoop van deze toestellen in 2006 kunnen (t.t.)  pas halverwege het jaar reële prognoses worden gegeven.

 6. De media besteden (v.t.)  veel aandacht aan die affaire.

 

Dat/als-constructie

• Dat en als achter elkaar.
• Dat en wanneer achter elkaar.

De zin loopt dan niet goed en moet anders opgebouwd worden.

Dat/als-constructie

Volgens mij is het zo, dat als je goed kunt formuleren, je dan mooie teksten kunt schrijven.

      1. Bepaal wat de 'als-zin' is en wat de 'dat-zin' is.

      De 'als-zin' staat altijd direct achter het woord 'als'!

      2. Noteer eerst de 'dat-zin', dan de 'als-zin'. Gescheiden door een komma.

Als = als je goed kunt formulieren

Dat = dat je dan mooie teksten kunt schrijven.

Volgens mij is het zo dat je mooie teksten kunt schrijven, als je goed kunt formuleren.

Dat/als-constructie

Hetzelfde geldt voor 'dat' en 'wanneer':

De schoolleiding heeft besloten dat wanneer leerlingen gaan staken, zij dan de gemiste lessen moeten inhalen.

      Wanneer = wanneer leerlingen gaan staken

      Dat = dat zij de gemiste lessen moeten inhalen

De schoolleiding heeft besloten dat leerlingen de gemiste lessen moeten inhalen, wanneer zij gaan staken.

(Let op het verdwijnen van 'dan' en de volgorde van 'leerlingen' en 'zij'.)

Dat/als-constructie

Dat als,

omdat als,

dat wanneer,

omdat wanneer,

dat indien,

omdat indien

horen ook niet naast elkaar.

Is deze zin goed of fout geformuleerd?
Ik denk, dat als de minister vindt dat men zich te weinig aan de coronaregels houdt, dat hij dan maatregelen moet nemen.

1. Goed
2. Fout

corrigeer de zin.
Ik denk, dat als de minister vindt dat men zich te weinig aan de coronaregels houdt, dat hij dan maatregelen moet nemen.

Goed is...

Ik denk dat de minister maatregelen moet nemen, als hij vindt dat men zich te weinig aan de coronaregels houdt.

*Ik denk, dat als de minister vindt dat men zich te weinig aan de coronaregels houdt, dat hij dan maatregelen moet nemen.

De schoolleiding heeft besloten dat wanneer leerlingen ziek thuis zitten, zij dan de lessen moeten inhalen.

1. Goed
2. Fout

corrigeer deze zin
De schoolleiding heeft besloten dat wanneer leerlingen ziek thuis zitten, zij dan de lessen moeten inhalen.

Goed is...

De schoolleiding heeft besloten dat leerlingen de lessen moeten inhalen, wanneer zij ziek thuis zitten.

*De schoolleiding heeft besloten dat wanneer leerlingen ziek thuis zitten, zij dan de lessen moeten inhalen.

We moeten allemaal extra goed onze handen wassen, omdat we ziek kunnen worden, als we dat niet doen.

1. Goed
2. Fout

Verbeter deze zin:
Veel ouders zijn van mening dat als er speelfilms met vormen van geweld worden vertoond, die niet vroeg in de avond uitgezonden mogen worden.

nu jullie

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-congruentie/als we nog tijd hebben 

maak de oefening op cambiumned af

oefening

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-congruentie/

dat/als

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-dat-als/

Einde oefeningen