6. Grenzen aangeven en assertiviteit

• LOB
• MBO
• Studiejaar 1

Training Zelfvertrouwen

Programma

Rondje positiviteit

Terugblik & Acties

Assertiviteit & Grenzen aangeven 

Ronde positiviteit

TERUGBLIK

Selffulfilling prophecy
G-schema invullen gelukt? --> zo tijdens bijpraten bespreken

Even bijpraten

- Hoe ging je actie van de week? 
- De stretchzone en de Fuck-it List

- Deel, luister, praat, denk mee met de ander.

- Kun je de ander een tip geven om te proberen?

Terugblik vorige week

Wanneer zit jij in welke zone?

Wat heb je uitgeprobeerd de afgelopen week? 
Hoe heb je dat ervaren? 

Kijk eens naar de afbeelding links. In het midden zie je de groene cirkel. Dit is de comfortzone. Dit zijn de situaties/personen/omgevingen waarbij je je veilig en ontspannen voelt.

Je voelt je hier goed, je bent rustig en er is weinig waarbij je spanning ervaart. Vaak geef je dit gevoel liever niet op voor nieuwe, onbekende of spannende zaken.

Ga eens voor jezelf na in welke situatie/omgeving of bij wie je in de groene cirkel zit.  

F*CK-IT list

De lijst met dingen die je niet (meer) moet van jezelf.

- Ik moet niet meer persé dit jaar slagen

- Ik moet niet meer alles perfect doen op stage

- Ik moet mezelf niet meer aanpassen aan anderen

Schrijf er minstens 5 op voor jezelf

Jullie kennen de bucketlist waarschijnlijk wel. Een lijst met dingen die je nog zou willen doen. Heel leuk en motiverend. Maar ken je ook de F*ck it list? 

Ervaringsoefening

Waar ligt jouw grens? 

Doel van deze les

Je leert wat assertiviteit inhoudt en hoe je dit kunt toepassen.  Daarnaast krijg je handvatten over het aangeven van je grenzen. 

Assertief, passief
en agressief

Wat houdt assertiviteit in, denk je?

Assertief

Assertiviteit kenmerkt zich door op een goede manier voor jezelf op te kunnen komen zonder je daar rot onder te voelen of jezelf of de relatie schade toe te brengen. Je zegt wat je dwars zit zonder (passieve) agressie. Je doet het vriendelijk en welwillend, kijkend naar oplossingen.

Conclusie; Assertiviteit is het uiten van je gedachten, gevoelens en meningen. Op een directe, eerlijke en gepaste wijze. Je komt op voor je eigen belangen, op een manier die passend is bij de situatie, en die respectvol is naar jezelf en naar de ander.

Gevolgen van assertief reageren

• voordelen voor jezelf en voor de ander, jij en zij weten waar jij voor staat en waar ze bij jou aan toe zijn
• geen dubbele gedachten, geen onverwachte uitbastingen
• oplossend

Welke mensen ken jij die assertief zijn?

Hoe komt dat dan? Wat zie je? Leg uit. 

Passief

Dit zijn mensen die denken veel, kunnen zich heel erg ergeren maar ze zeggen het niet. Je zit in een treincoupé en je ergert je rot aan mensen die in de stilte coupé luidruchtig praten maar je durft er niets van te zeggen. Je windt je innerlijk er heel erg over op en dit levert stress en een heleboel nare gedachten op. Ze vinden het moeilijk om zich te uiten over wat ze dwars zit of waar ze behoefte aan hebben. Ze vragen ook zelden hulp en durven niet goed voor hun mening op te komen. voortdurende onzekerheid, minderwaardigheidsgevoelens en onvoldoende assertief gedrag kunnen problematisch en verstorend werken in het dagelijks leven en in werksituaties. En gelukkig is hier wat aan te doen.

Gevolgen van passief reageren

• werkt alleen op korte termijn, op lange termijn leidt het tot problemen
• geen plezier, stress
• melden problemen vaak pas als het te laat is

Agressief

Het andere uiterste is de agressieve mens. Deze persoon is verbaal (en soms ook fysiek) geneigd tot geweld. Ze klinken vaak boos als ze ergens iets van zeggen. Ze willen het liefst dat iedereen zich naar hun wensen en behoeften schikt. En als mensen dat niet doen "dan gaan ze er wel eens even wat van zeggen of iets aan doen" en ze stropen letterlijk of figuurlijk hun mouwen al op. Deze mensen hebben ook geen makkelijk leven, ze zijn vaak boos en ervaren hierdoor stress. Ze jagen anderen dikwijls tegen zich in het harnas door hun vaak botte of bazige houding (die zij wel eens "eerlijkheid" noemen). Ze maken weinig vrienden en verzeilen regelmatig in conflicten. Ze kunnen dit heel erg vervelend vinden en vaak zie je ook dat ze naderhand heel erg spijt hebben maar ze hebben hun boosheid of woede op zo'n moment niet onder controle

Gevolgen van agressief reageren

• je laat de ander ellendig voelen
  
• steeds vaker en erger agressief reageren
• je verliest grenzen uit het oog 

Op welke manier reageer jij meestal?

1. Passief
2. Agressief
3. Assertief

Voor veel mensen is 'Nee' zeggen moeilijk. Hoe zou dit komen?

Test jezelf! 

https://www.confront.nl/test-jezelf/hoe-assertief-ben-jij/

We bekijken zo een video. Noteer ten minste één of twee zaken op die je wilt meenemen / onthouden voor jezelf. 

Situatie 1 

Je krijgt bijvoorbeeld de vraag van een vriendin of je morgen een uurtje op haar zoon wilt passen. Je hebt er geen zin in en het gooit je dag in de war. Je kúnt wel, maar je wilt niet. En je beseft dat dat een prima reden is om nee te zeggen.

Hoe reageer je? Wat zeg je tegen haar? En waarom op de die manier? Wat vindt de rest van de klas? Goed? Of mag het minder of meer assertief? 

Situatie 2 

Je moet samen met klasgenoten werken aan een project. Je hebt al veel gedaan voor het project. Eén van je groepsgenoten vraagt of je er nog een taak bij wilt pakken, terwijl een ander nog niets gedaan heeft. Hoe zou je hier assertief op kunnen reageren? 

Communicatie

Leer om nee te zeggen als dat is wat je van binnen wilt zeggen. Als jij iets niet wilt, is dat een prima reden om iets niet te doen.

Maak je niet te druk om wat anderen denken. Mensen moeten misschien nog even wennen aan de nieuwe assertieve jij. Punt is, dat als jij vaak ‘nee’ zegt tegen specifieke voorstellen, mensen het niet meer aan je vragen.

Wat wil jij? Wat vind jij? Wat vóel jij? Zolang je je communicatie bij jezelf houdt, is het eenvoudiger om assertief te zijn.

Niemand kan discussiëren over wat jij voelt. Als jij aangeeft dat het gedrag van een ander je angstig, boos, verdrietig, teleurgesteld of gestrest maakt, dan is daar niets tegenin te brengen.

Zolang jij je communicatie bij jezelf houdt, hoef je minder bang te zijn om moeilijke gesprekken aan te gaan. We zeggen daarom, breng de ik boodschap. Ik heb het gevoel dat, ik denk dat etc.. probeer maar eens te oefenen hoe je de 'ik' in je communicatie stelt.

Schuldgevoel 

Soms als je assertief reageert kunnen er schuldgevoelens opkroppen. Je had op de zoon van je vriendin kunnen passen, maar je had geen zin. En nu moest zij iemand anders bellen, en heb je haar ongemak bezorgd. En dat geeft je een vervelend gevoel.

Maar bekijk het eens andersom: als je wél had opgepast, had je je ook rot gevoeld. Dan was je vriendin blij, maar had jij het gevoel gehad dat je gebruikt wordt. Of dat je een slappeling bent dat je geen ‘nee’ kon zeggen.

Met andere woorden: het is altijd lastig. En door bij jezelf te blijven, zorg je er op zijn minst voor dat jij doet wat jij kunt doen om je grenzen te bewaken. Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen geluk. Zo leren de mensen om je heen dat ze niet over je heen kunnen lopen.

Ja, soms moet je natuurlijk gewoon aardig zijn. Maar aardig zijn en over je heen laten lopen zijn twee verschillende dingen. Jij mag iets niet willen, en je mag nee zeggen. Als de situatie nu écht nijpend was (bijvoorbeeld omdat je vriendin snel oppas nodig heeft vanwege een urgente onvoorziene situatie), kan haar zoon vast wel bij je terecht.

Voel je niet schuldig. Voel je trots dat je voor jezelf opkomt. Zo ervaar je veel meer vrijheid, controle en plezier in je leven.

Waarin kun jij meer je grenzen bewaken? Wat kun je hiervoor doen?

Om een grens aan te kunnen geven, moet je kunnen voelen waar die grens zit. Daarom is het belangrijk dat je leert voelen. Als iets niet oké voelt, dan vertelt je lichaam dat. Als je niet goed kunt voelen, voel je dus ook je grens minder goed. 

Brief aan jezelf 

Voor volgende week schrijf je een brief aan jezelf.
'Lieve [je eigen naam], waarin je positief en trots beschrijft wat je doet, hebt gedaan en wat je wilt gaan doen. Let op: dit is een brief alsof je tegen een vriend praat, maar je hebt het tegen jezelf. Zelfcompassie.