Par. 2.4 blessures (1 les)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

2.3 spieren 

Deze les

•  Wat weten we nog?
• Uitleg over blessures (2.4)
• Opdrachten maken
• Huiswerkopdracht

Wat is een antagonist?

1. een spier met een tegengestelde werking
2. een spier met dezelfde werking
3. allemaal pezen bij elkaar

Wat is de antagonist van de biceps?

1. armbuigspier
2. armstrekspier

Buigspier

Strekspier

Als je de armbuigspier samentrekt, wordt de onderarm ..1.. getrokken. De arm wordt dan ..2..

Welke woorden passen op de lege plekken?

1. 1=omlaag 2=gestrekt
2. 1=omlaag 2=gebogen
3. 1=omhoog 2=gebogen
4. 1=omhoog 2=gestrekt

Door spieren te trainen worden ze langer.

Is deze bewering juist of onjuist?

1. juist
2. onjuist

Bekijk de afbeelding. Wat gebeurt er als spier D zich samentrekt?

1. het heupgewricht buigt zich
2. het heupgewricht strekt zich
3. het kniegewricht buigt zich
4. het kniegewricht strekt zich

Spieren kunnen samentrekken, pezen niet.

Is deze bewering juist of onjuist?

1. juist
2. onjuist

Hoe heet het onderdeel van het kniegewricht dat ervoor zorgt dat het steviger is dan andere gewrichten?

1. Meniscus
2. Kruisband
3. Gewrichtsband
4. Gewrichtskapsel

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je:

• uitleggen wat een blessure is.
• uitleggen wat overbelasting betekent en hoe je dit kunt voorkomen.
• drie blessures aan botten en gewrichten noemen en van elk een voorbeeld geven.
• twee spierblessures noemen.
• uitleggen wat er gebeurt bij de verschillende spierblessures.

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je:

• advies geven: wat te doen bij spierblessures.
• vier dingen noemen die kunnen helpen om blessures te voorkomen en uitleggen waarom dit zo is.
• advies geven voor een goede zithouding.
• uitleggen waarom een juiste lichaamshouding juist belangrijk is bij tillen en zitten.

Begrippen

Blessure = beschadiging aan een bot, gewricht of spier.

Kan ontstaan door bijvoorbeeld een val, 

maar ook door overbelasting.

Overbelasting = te lang/zwaar gebruiken 

van spieren en gewrichten.

Botblessure

Bij een botbreuk:

• botstukken weer recht zetten
• gips eromheen
• beencellen maken extra beenweefsel -> bot groeit weer aan elkaar.

Gewrichtsblessure

1. Ontwrichting: gewrichtsknobbel schiet uit 

gewrichtskom; gewrichtskapsel en -banden 

rekken hierdoor uit

2. Verstuiking: gewrichtsband rekt uit doordat 

een gewricht te ver door buigt (voorbeeld: 

dubbelgeklapte enkel)

3. Knieblessure

Knieblessures

Meniscus blessure (voetbalknie): meniscus kan scheuren: voetbalknie. Vocht in de knie, hierdoor minder buigzaam. Verholpen door slijpen of verwijderen van de meniscus

Knieband/kruisband blessure:

gewrichtsband scheurt in of af, 

hierdoor wordt het gewricht minder 

stevig.

Spierblessures

1. Spierpijn: door een spier veel te gebruiken. Er ontstaan afvalstoffen, die voor spierpijn zorgen.
2. Kneuzing: door een klap kunnen spiervezels stukgaan en bloedvaatjes knappen.
3. Spierkramp: bij intensief sporten kan je spier ineens krachtig samentrekken. Dan moet je stoppen met die beweging.
4. Spierscheuring/zweepslag: doorgaan bij spierkramp -> scheurtje in vliezen rondom de spierbundels.

Blessures voorkomen

• Beschermende kleding: helm, scheenbeschermer, enz.
• Intapen: Gewricht omwikkelen met linnen band. 'Extra gewrichtsbanden', helpt met extra stevigheid
• Warming-up 
• Cooling-down 

Blessures voorkomen

Warming-up: spieren opwarmen, bloed gaat stromen, bloedvaten worden breder -> afvalstoffen kunnen beter weg tijdens intensief trainen

Blessures voorkomen

Cooling-down: spieren blijven actief, hierdoor stroomt bloed beter en kunnen resterende afvalstoffen beter weg. Hierdoor voorkom je spierpijn of kramp.

Wat is een goede lichaamshouding?

Lichaamshouding = de manier waarop je zit/staat/beweegt.

Op de juiste manier: minder beschadiging van kraakbeenschijven. 

Hernia

Als de kraakbeenschijven beschadigen of 'uitpuilen', kunnen er zenuwen klem komen te zitten = hernia.

Blessures genezen

• Voorkomen is beter!
• Tijd
• Niet veel belasten
• Intapen
• Fysiotherapie 
• Kneuzing: direct koelen, om te verminderen.

Opdrachten

Nu maken: 4 t/m 18 van 2.4

Daarna nakijken!

+ plannen toets

Leren voor biologie

Kies 4 dagen uit vóór maandag 16 december. Per keer halfuur:

- Dag 1 = leren 2.1

- Dag 2 = leren 2.2

- Dag 3 = leren 2.3

- Dag 4 = leren 2.4

Leren kan zijn: de paragraaf op één A4 tekenen, de leerdoelen samenvatten of de bronnen tekenen.

Oefenen:

Thuis kun je daarna nog oefenen met:

- test jezelf 

- oefentoets (online methode)

- www.biologiepagina.nl

De toets is op dinsdag 17 december.

Een botbreuk moet altijd geopereerd worden

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een blessure aan het gewricht?

1. kneuzing
2. ontwrichting
3. bloeduitstorting
4. blauwe plek

Wat is geen knieblessure?

1. Afgescheurde kruisband
2. Gescheurde meniscus
3. Knieschijf kneuzing
4. Ingescheurde knieband

Wie heeft sneller een botbreuk?

1. baby
2. puber
3. bejaarde
4. kleuter

Voorbereiding toets

• OEFENTOETS online maken!

• Extra oefenen: 2.6 (skelet en leefwijze). Dit soort stof moet je ook kunnen toepassen op de toets, dus is goede oefening.

(Volgende les is laatste les voor de toets)