28 en 29 mei 2024 P4 Spreek- en leesv.h. Les 12 - 13

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

T G 2 D

28 mei

Welkom 

Doelen deze week

• Je hebt verschillende teksten gelezen over duurzame kleding


• Je hebt de theorie van Hst 1, 2 en 3 herhaald en die van H4 begrepen: voorwaardelijk en doel-middel tekstverband / activerend tekstdoel

=> TEA 4: toets leesvaardigheid

 

Huiswerk

Mindmap en verwerkingsopdr. di. 28 - 5 inleveren

Opbouw betogende tekst 

• inleiding: de schrijver noemt het onderwerp en geeft daarover zijn mening;
• kern: de schrijver geeft argumenten voor zijn mening;
• slot: de schrijver trekt een conclusie of vat het belangrijkste samen of herhaalt zijn standpunt.

Let op: de hoofdgedachte van een betogende tekst bestaat uit de mening van de schrijver, meestal gevolgd door zijn belangrijkste argument.

Tekst: tweedehands kleding is definitief doorgebroken

Samen actief lezen

• pen in de hand
  
• markeer belangrijke zinnen
• omcirkel woorden die je niet begrijpt

Tweedehands kleding

1.  tektsdoel: activeren / informeren / amuseren / overtuigen?
2. tekstsoort? 
3. onderwerp?
4. hoofdgedachte?

Zelfstandig werken

1. Opdrachten in de chat van Teams Nederlands. 
2. Let op: opdracht 3 maak je op een los vel papier en lever je morgen in. Let op spelling en duidelijke argumentatie. 
3. Morgen boek Talent mee, deel B

T G 2 D

29 mei

Welkom

Wisbordje! 

h

Doelen deze week

• Je hebt verschillende teksten gelezen over duurzame kleding


• Je hebt de theorie van Hst 1, 2 en 3 herhaald en die van H4 toegepast: voorwaardelijk en doel-middel tekstverband / activerend tekstdoel

=> TEA 4: toets leesvaardigheid

 

Theorie leesvaardigheid

nu zelf bestuderen: pag. 156 - 157

Leg opdracht 3 over de kledingindustrie 

klaar op je tafel.

 Theorie leesvaardigheid 

• Het onderwerp van een tekst bepalen


• Deelonderwerp van een alinea bepalen
• Hoofdgedachte van een tekst bepalen
• Inleiding en het slot van een tekst herkennen.
• Tekstverbanden herkennen aan signaalwoorden: redengevend / doel-middel / 
• Tekstdoelen in een tekst herkennen: informeren / activeren / overtuigen / amuseren

Informatieve tekst

• tekstdoel is informeren, dus het gaat niet om de mening van de schrijver
• er kunnen wel meningen van deskundigen in voorkomen 
• bevat vooral feitelijke informatie: 

bv. gebeurtenissen die echt hebben plaatsgevonden;
bv. dingen die in werkelijkheid bestaan; 
bv. kennis vanuit onderzoek;
bv. uitleg die je kunt uitvoeren.

Informatieve tekstsoorten 

• nieuwsbericht
• sportverslag
• interviewverslag
• schoolboektekst
• handleiding
• wetenschappelijk artikel

Betogende tekst

• tekstdoel is overtuigen, dus het gaat om de mening / standpunt van de schrijver
• de schrijver wil met argumenten (redenen) aantonen dat zijn mening de juiste is
• er kunnen ook meningen van anderen in voorkomen, bijv. ter ondersteuning van de mening van de schrijver
• hoe beter de argumenten, hoe meer de lezer overtuigd kan raken. 

Betogende tekst (2)

• Argumenten kunnen objectief zijn (controleerbare feiten, bijv. onderzoeksresultaten) of subjectief (meningen, persoonlijke indrukken) 
• Soms gebruikt een schrijver ook tegenargumenten (dus argumenten die een tegenstander zou gebruiken), om die daarna te weerleggen (onderuit te halen).
• Daarmee wordt zijn betoog (of ingezonden brief) overtuigender. 

Betogende tekstsoorten 

• opiniestuk
• ingezonden brief
• beoordeling
• boekbespreking
• filmrecensie
• klachtenbrief

De inleiding heeft een doel of functie

• Aandacht trekken van de lezer (zodat deze verder gaat lezen), of
• onderwerp noemen of beschrijven, of
• aanleiding noemen  (waarom de schrijver deze tekst heeft geschreven), of
• centrale vraag stellen, of
• mening geven van de schrijver (bij betogende tekst), of
• samenvatting geven (bij nieuwsbericht)

Ook een slot heeft een functie:

• een conclusie geven 
• let op signaalwoorden: 'dus', 'daarom', 'dan ook': deze geven een concluderend tekstverband weer


• een samenvatting geven van het belangrijkste uit de tekst 
• let op signaalwoorden voor samenvattend tekstverband: 'kortom', 'samenvattend'
• een advies geven, herkenbaar aan zinnetjes als 'Het is beter..' of 'Het is raadzaam om ..'
• een toekomstverwachting uitspreken

Theorie leesvaardigheid Hst 4

1. "Dat heb je weer fantastisch opgewarmd, mama!"
   
2. Op 4 mei moeten alle slachtoffers van geweld herdacht worden.
3. "Stop de opwarming van de aarde!"
4. Al 370.000 jaar geleden leefden in ons land mensachtigen, blijkt uit onderzoek in Woerden. 

A. Informeren

B. Amuseren

C. Overtuigen

D. Activeren

=> zoek de juiste combinaties

Activerende tekst

• Activeren: schrijver zet lezer aan tot actie. Tweede doel is natuurlijk informeren
• Zet aan tot kopen / bijwonen van voorstelling / lid worden / meedoen / geld geven voor een goed doel
• Tekstvormen: advertentie, reclametekst, pop-up op een website ("schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief!"), uitnodiging

Beeld en opmaak

• Functies van beeld: aandacht trekken; voorbeeld geven; extra informatie toevoegen
• Opmaak (lay-out): verdeling van tekst over de pagina; lettertype en -grootte; kleurgebruik; kadertjes. Doel: aandacht trekken

Tekstverbanden (pag. 157 Talent)

• Voorwaardelijk: Als je nu vertrekt (=voorwaarde), haal je de bus nog
• "als", "wanneer", "indien", "tenzij", "op voorwaarde dat", "mits"
• => Wanneer het mooi weer is, gaan we naar het strand.
• => Herschrijf deze zin met een ander signaalwoord!

Tekstverbanden (pag. 157 Talent)

• Doel-middel: Om warm te blijven (=doel) doe ik een muts op. (=middel) 
• "om te" / "daarmee" / "opdat" / "waarmee"
• => Ik doe een muts op, opdat ik warm blijf.
• => Herschrijf deze zin met een ander signaalwoord!

Zelfstandig werken

• Talent:  Hst 4, opdrachten 12 t/m 15 en opdracht 19 t/m 24.
  
• Tekst Een blouse gekocht die in de kast blijft hangen (zie Magister 4 juni) grondig lezen. 

Op je wisbordje: noteer wat je nu beter weet / kent:

1. voorwaardelijk en doel-middel tekstverband

2. activerend tekstdoel

3. functie slot en inleiding

4. onderwerp en hoofdgedachte

5. ik weet nu meer over duurzame kledingproductie

6. ik heb mijn vocabulaire uitgebreid