Les over onderwerp, deelonderwerp, titel, hoofdgedachte en hoofd- en bijzaken

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Welkom! 

De les gaat vandaag over:
- Onderwerp
- Deelonderwerp
- Titel 
- Hoofdgedachte 
- Hoofd- en bijzaken 

Leerdoelen

• Ik kan het onderwerp van een tekst benoemen. 
• Ik kan het deelonderwerp van een alinea benoemen. 
• Ik kan de tekst een geschikte titel geven. 
• Ik kan de titel van een tekst uitleggen. 
• Ik kan de hoofdgedachte van een tekst opschrijven. 
• Ik ken de plaatsen waar de hoofdgedachte van een tekst staat. 
• Ik kan het verschil uitleggen tussen een hoofd- en een bijzaak. 

Programma

- Instructie over verschillende onderdelen + korte verwerkingsopdrachtjes 

- Maken instaptoets uit de reader 

- Evaluatie 

Het onderwerp van een tekst

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. mbo-opleidingen in Nederland
2. onwenselijke situatie
3. stage mbo
4. stage voor illegale jongeren

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. geldverspilling
2. energieverspilling
3. het weggooien van eten
4. de Weggooitest

Onderwerp en titel 

Titel = niet hetzelfde als het onderwerp 

MAAR > onderwerp valt vaak te herleiden aan de titel 

Deelonderwerp

• Het onderwerp van één (of meerdere) alinea's.
  
  
• Iedere alinea gaat over een deelonderwerp.
  
  
• Je hebt (bijna) altijd meerdere deelonderwerpen in een tekst.

Deelonderwerp

Als je een tekst hebt gelezen, kun je het onderwerp bepalen.

Een onderwerp bestaat vaak uit verschillende deelonderwerpen.

Een deelonderwerp herken je
vaak aan een tussenkopje.

Onderwerp: iPad in de klas

Deelonderwerpen:

• digitale schoolboeken 
  
• altijd internet 
  
• interactief onderwijs
  

Je gaat een tekst schrijven over Parijs. Wat zijn mogelijke deelonderwerpen?

Titel: 

Twee soorten:

- Informerende titel > geeft aan waar de tekst over gaat: alternatieven voor vlees

- Motiverende titel > prikkelen het publiek: gebakken lucht

Mooiste: combinatie! 

Waar denk je aan bij deze titel:
'My doctor said I need glasses'?

Welke vragen kun je op de toets verwachten over de titel van een tekst?

Hoofdgedachte

Het belangrijkste wat de schrijver zegt over het onderwerp van de tekst

Elke tekst heeft een hoofdgedachte

Je vindt de hoofdgedachte vaak in de inleiding of in het slot van de tekst

Je plukt een zin uit de tekst of je formuleert zelf een zin

- NOOIT een vraag! Altijd het antwoord op een vraag 

Wat is het verschil tussen een onderwerp en hoofdgedachte van een tekst?

1. onderwerp: samenvatting v/d tekst hoofdgedachte: samenvatting van de tekst in één zin.
2. onderwerp: een à twee woorden hoofdgedachte: samenvatting van de tekst.
3. onderwerp: belangrijkste zin tekst hoofdgedachte: belangrijkste zin uit de tekst
4. onderwerp: een à twee woorden hoofgedachte: samenvatting van de tekst in één zin.

Opdracht: 

Verhaal doorvertellen 

Hoofdzaken

Belangrijke informatie over het onderwerp van de tekst.

• Inleiding
• Slot
• Kernzinnen
• Signaalwoorden
• Verbanden

Bijzaken

Minder belangrijke informatie, maken de hoofdzaken duidelijker.

• voorbeeld
• herhaling
• uitleg
• cijfers
• details

Vragenrondje

wat is jou nog niet duidelijk?

Huiswerk: 

- Leesvaardigheid: instaptoets + onderwerp bedenken ontwerptaak 

- Woordenschat: opdracht 1 + 2 reader maken 

- Taalverzorging: opdracht 1 t/m 5 reader maken 

- Literatuur: lezen in je boek

Ik heb de uitleg:

1. niet begrepen
2. beetje begrepen
3. goed begrepen
4. heel goed begrepen