spreken 5 - verwoording

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Spreken voor vwo 5

Leerdoelen

- je maakt kennis met de klassieke retorica;

- je leert om retorische middelen te gebruiken;

- je leert om je publiek te boeien met meer dan alleen de inhoud van je verhaal;

- je leert om non-verbale communicatie in te zetten om je boodschap te versterken.

Opbouw module

Met behulp van deze module leer je om je mening krachtig te verwoorden. In vijf fasen bereid je een speech voor. 

Fase 1: klassieke retorica

Fase 2: taken van de spreker

Fase 3: structuur en de argumentatie 

Fase 4: verwoording

Fase 5: het spreken 

Elocutio

Let op de volgende punten bij de verwoording:

- spreek duidelijk (bondig, direct) met een woordkeuze die het overtuigingsdoel steunt;

- spreek grammaticaal simpel
;

- spreek de taal van de hoorder (ken zijn ‘mythe’ – normen, waarden, veronderstellingen)
;

- maak indruk met je woorden, wees levendig, beeldend en schep een band met je hoorders; 

- benut waar mogelijk ‘special effects’: woord- en klanktrucs
.

Stijlfiguren

1. Drieslag 
   
2. Repetitio 
   
3. Antithese 
   
4. Anafoor 
   
5. Beeldspraak 
   
6. Chiasme 
   
7. Retorische vraag 
   
8. Paradox 
   
9. Eufemisme 
   
10. Enumeratio 
    
11. Hyperbool 
    

Welke retorische middelen komen in het volgende filmpje voor?

Antwoorden bij Wilders

Zie bijlage 2 voor de tekst van de speech.

Anafoor

Antithese

Beeldspraak

Chiasme

Drieslag

Enumeratio

Eufemisme

Hyperbool

Retorische vraag

‘I have a dream.’ (Martin Luther King)

Wie wil er niet zonder file naar zijn werk rijden?

Zij steunen elkaar door dik en dun.

‘Je kunt een kind wel uit de oorlog halen maar hoe haal je de oorlog uit een kind?’ (Warchild)

‘Government of the people, by the people, for the people’ (Abraham Lincoln)

Deze situatie is een tikkende tijdbom.

Twee, zes, twintig, honderd mensen kwamen naar het feest toe.

Een herverdeling van middelen (ingrijpende bezuinigingen)

“Ik heb je al wel honderd keer gezegd dat je een regenjas moet aantrekken.”

Bij je spreekbeurt...

Zorg dat je minimaal drie keer een stijlfiguur gebruikt!

Drieslag 

      Repetitio 

          Antithese 

               Anafoor 

                    Beeldspraak 

                           Chiasme 

                                 Retorische vraag 

                                       Paradox 

                                             Eufemisme 

                                                   Enumeratio 

                                                         Hyperbool 

Becommentarieer elkaars tekst

Bedenk samen welke stijlfiguren je in de tekst zou kunnen verwerken. 

Memoria

1. Bereid de tekst voor:

     a. Is de tekst helemaal vastgelegd, probeer dan de saaiheid te bestrijden. 

     b. Is het een kwestie van voorbereid improviseren, oefen dan met geheugensteuntjes (en benut visueel materiaal als geheugensteun).

    c. Is het een kwestie van grotendeels improviseren (vergadering, werkoverleg), zet dan zo mogelijk toch iets op papier.

2. Bereid de omgeving voor:

    a. Zorg dat je weet hoe de techniek werkt en dat het allemaal functioneert.

    b. Zorg dat je hand-outs hebt (indien nodig).

    c. Zorg voor een slokje water (zeker bij een langere speech kan het prettig zijn om je keel soepel te houden).

3. Bereid jezelf voor:

    a. Wees uitgerust.

    b. Zorg dat je stemoefeningen hebt gedaan.

    c. Denk aan je uiterlijke verzorging.

• kaartjes?
  
• uitgeschreven tekst?
  
• structuur?
  

Actio

• Bedenk dat je er nooit zo nerveus uitziet als dat je je voelt. 
  
• Het feit dat je nerveus bent, wil nog niet zeggen dat je het niet goed doet. Sterker nog, spanning helpt je presteren.
  
• Wanneer je oefent zal je presentatie ook beter worden. 
  
• Focus je tijdens het spreken op het publiek en niet op jezelf. 
  
• Probeer te visualiseren hoe goed je het doet. 
  
• Je kunt het!
  

Lees de tips op blz. 20-22.

04:40

Welke tip neem jij mee?