1.1 Wat als mensen er samen niet uitkomen?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Methode: Dilemma

Casus

1.1 Wat als mensen er niet uitkomen?

1.2 Kiezen we voor meer vrijheid of gelijkheid?

1.3 Beslissen we met z'n allen of namens ons allen?

1.4 Wie heeft de macht?

1.5 In het stemhokje is iedereen gelijk. Maar daarbuiten?

1.6 Meer of minder Europa?

 1.7 Is onze democratie klaar?

H1 Parlementaire democratie?

Leerdoelen H1.1 

• Je kunt de kenmerken van maatschappelijke problemen benoemen en toelichten waarom maatschappelijke problemen lastig zijn om op te lossen.
  
• Je kunt verklaren waardoor de overheid meer mogelijkheden heeft dan andere actoren om complexe maatschappelijke problemen op te lossen.
  
• Je kunt bij concrete maatschappelijke problemen uitleggen in welke fase van het proces van politieke besluitvorming deze problemen zich bevinden.

Blz. 6 

Casus

H1.1 Wat als mensen er samen niet uitkomen?

In Nederland heb je veel vrijheid, je maakt (onbewust) keuzes die negatieve gevolgen kunnen. Je zoekt zelf of samen naar een oplossing. 

Maar hoe lossen we het op als persoonlijke keuzes gevolgen hebben die ons allemaal raken?

Vuurwerk afsteken: Eigen keuze of niet?

Maatschappelijk probleem

Bij een maatschappelijk probleem gaat het altijd om een probleem:

1. Dat meerdere groepen mensen aangaat;
2. Dat samenhangt met of het gevolg is van maatschappelijke veranderingen;
3. Waarover verschillen van mening bestaan over de oorzaken en over de aanpak;
4.  Dat vraagt om een gemeenschappelijke oplossing.

1. Actoren hebben waarden en normen die van elkaar verschillen.
2. Actoren hebben tegengestelde belangen.
3. Er is sprake van een collectieve-actieprobleem.

Wat maakt het oplossen van maatschappelijke problemen lastig?

 Individuen, groepen of organisaties

Waarden

Idealen, principes of doelen binnen een samenleving of groep over wat goed en juist is en daarom moet worden nagestreefd.

Normen

Verwachtingen binnen een groep of samenleving over hoe mensen zich behoren te gedragen.

Belangen

Zaken die mensen belangrijk vinden omdat ze er een voordeel bij hebben.

Waarden: vaak één woord: Vrijheid, rijkdom, gelijkheid, veiligheid.

Normen: een regel over de waarde.

Belang: een bedrijf heeft een voordeel zoals geld verdienen, de politie juist voor orde.

 Om het algemeen belang voorop te zetten in hun beslissingen is voor mensen lastig. We noemen dit het collectieve-actieprobleem.

 Oorzaken:

1.  Mensen willen wel bijdragen aan collectieve oplossingen, maar veel mensen moeten tegelijkertijd het gedrag veranderen.
2. Hoge kosten die gedeeld worden door de samenleving voel je niet direct.

Een maatschappelijk probleem kan erg moeilijk zijn om op te lossen. Gemeente of een bedrijf (actoren) kunnen het niet alleen.

Maatschappelijk probleem = een politiek probleem

Waarom?

De overheid kan en mag meer macht uitoefenen dan de actoren

Wie lost het probleem dan op?

De overheid heeft ook andere machtsbronnen:

• Voorlichtingscampagnes 
• Belasting heffen
• Actoren
• Geld, kennis, status
• Gezag            Legitieme macht; macht die door anderen erkend en aanvaard wordt.

Wordt macht altijd via wetgeving uitgeoefend?

Hoe komt een politieke beslissing tot stand?

Belangrijke schakels tussen de samenleving en de politiek: Bijvoorbeeld de media, hoogleraren, partijvoorzitter, 

Nog niet door de politiek, actoren willen aandacht vragen voor het probleem.

Nieuwe wetten bedenken

 Systeemmodel van politieke besluitvorming

Belangen

1. Verwachtingen binnen een groep of samenleving over hoe mensen zich behoren te gedragen.
2. Zaken die mensen belangrijk vinden omdat ze er een voordeel bij hebben.
3. Legitieme macht; macht die door anderen erkend en aanvaard wordt.

Wat is een goed voorbeeld van een maatschappelijk probleem?

1. Uitgaansgeweld
2. Alcohol onder 16
3. Een discotheek sluit
4. Een opstootje bij een wedstrijd

Maatschappelijke problemen zijn moeilijk op te lossen omdat mensen niet gemotiveerd zijn om mee te werken aan een gezamenlijke oplossing.

1. Actoren
2. Belangen
3. Waarden
4. Collectieve-actieprobleem

hallo

Lezen: H1.1 Wat als mensen er niet samen uitkomen? (blz. 8 t/m 13)

Opdrachten maken: 1 t/m 11

Klaar? 12 en 13.

Opdrachten: