H/V3 hoofdstuk 3 les 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Scheikunde derde klas

Reactiewarmte

Doel

Ontdekken wat met de volgende termen bedoeld wordt: 

Energie

Reactiewarmte

Endo- en exotherm

Energiediagram

Activeringsenergie

Energie

Wat is energie eigenlijk voor iets?

Soorten energie

warmte

licht

beweging (denk hierbij ook aan wind)

elektriciteit 

kernenergie

chemische energie

Als je in het zonnetje staat voelt het warm. Hoe komt dat?

1. Licht is warm
2. Chemische reactie onder invloed van licht
3. Licht wordt omgezet in warmte
4. Licht wordt opgenomen door de huid

Bij elke chemische reactie komt er warmte vrij

1. Klopt, denk maar aan verbranding
2. Klopt, denk maar aan een batterij die warm wordt
3. Klopt niet, denk maar aan een koelkast
4. Klopt niet, bij sommige komt warmte vrij, bij andere niet

Reactiewarmte

De hoeveelheid warmte die vrijkomt of nodig is bij een chemische reactie.

Symbool: ΔE

Exotherm en endotherm

ex = uit                                 endo = in

                                                   endorfine /

                                                   endomorfine 

Is een verbranding endotherm of exotherm?

Is het bakken van een ei een endotherm of exotherm proces?

Exotherm

de omgeving wordt warmer

Endotherm

de omgeving wordt kouder

of

je moet het voortdurend verhitten om te zorgen 

dat de reactie verloopt

Tijdens een exotherme reactie kan er ook een ander vorm van energie vrijkomen.

 

Wat voor energie komt er vrij bij een batterij?

Wat voor energie komt er vrij
bij de Glowstick?

Om een stuk papier in de fik te steken heb je warmte nodig. Is dit een endotherm of exotherm proces?

1. endotherm, want er is warmte nodig
2. exotherm, want er is warmte nodig
3. endotherm, want er komt veel meer warmte vrij
4. exotherm, want er komt veel meer warmte vrij

Activeringsenergie

De energie die nodig is om een reactie op gang te brengen

De stoel wordt gekanteld tot hij valt

De dikke lijn volgt de armleuning van de stoel.
Let op: de lijn gaat eerst omhoog!

Net als de lijn van de stoel, geldt het ook voor het energieniveau van chemische reacties 

Deze hoeveelheid energie komt vrij tijdens dit proces

De activeringsenergie is de energie die nodig is om een reactie op gang te brengen

Dit is een energiediagram van een exotherm proces

energie van beginstoffen

energie van beginstoffen

energie van reactie-producten

energie van reactie-producten

endotherm

exotherm

Geeft dit energiediagram
de verbranding van koolstof
juist weer?

1. Ja
2. Nee, want de verbranding van koolstof is exotherm
3. Nee, want de verbranding van koolstof is endotherm
4. Nee, want bij de verbranding van koolstof is geen activeringsenergie nodig.

Wat zijn A en B?

1. A = activeringsenergie B = de energie die nodig is bij de reactie
2. A = activeringsenergie B = de energie die vrijkomt bij de reactie
3. A = de energie die nodig is bij de reactie B = activeringsenergie
4. A = de energie die vrijkomt bij de reactie B = activeringsenergie

Doel

Ontdekken wat met de volgende termen bedoeld wordt: 

Energie

Reactiewarmte

Endo- en exotherm

Energiediagram

Activeringsenergie