Trede 6 - Enkelvoudige en samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Lesdoelen:

Je leert wat enkelvoudige en samengestelde zinnen zijn.

Je benoemt hoofdzinnen en bijzinnen.

Je weet wat voegwoorden zijn.

Zinnen:

Lavezzi zet de verwarming lager.

Lavezzi zet de verwarming lager, want zij heeft het warm.

Zinnen:

Enkelvoudige zin:

Lavezzi zet de verwarming lager.

Samengestelde zin:

Lavezzi zet de verwarming lager, want zij heeft het warm.

Samengestelde zinnen

Twee hoofdzinnen:

Piet eet zijn pizza en Jan eet zijn pannenkoek.

Hoofdzin + bijzin:

Piet gaat niet naar school, omdat hij ziek is.

Hoofdzin

 

- Een hoofdzin kan op zichzelf staan.

- Persoonsvorm en onderwerp staan naast elkaar.

- Je kunt niets tussen het onderwerp en de persoonsvorm zetten.

 

Bijzin

- Bijzin kan niet op zichzelf staan, heeft hoofdzin nodig.

- In een bijzin kun je wel iets tussen het onderwerp en de persoonsvorm zetten.

- Persoonsvorm staat vaak achteraan in de zin.

Hoofdzin

 

- Een hoofdzin kan op zichzelf staan.

- Persoonsvorm en onderwerp staan naast elkaar.

- Je kunt niets tussen het onderwerp en de persoonsvorm zetten.

 

Voorbeeld:

Ik eet een broodje kaas. 

Er past niets tussen 'Ik' en 'eet'.

'Ik niet eet een broodje kaas' is geen goede zin.

Bijzin

- Bijzin kan niet op zichzelf staan, heeft hoofdzin nodig.

- In een bijzin kun je wel iets tussen het onderwerp en de persoonsvorm zetten.

- Persoonsvorm staat vaak achteraan in de zin.

Voorbeeld:

Ik zie dat jij een broodje kaas eet.

Ik zie

dat

jij een broodje kaas eet.

Hoofdzin of bijzin?

Ik fiets snel, omdat ik hard getraind heb.

Hoofdzin of bijzin?

Ik fiets snel, omdat ik hard getraind heb.

Hoofdzin of bijzin?

We kunnen niet naar de speeltuin, omdat het heel hard regent.

Hoofdzin of bijzin?

Omdat Lavezzi het warm heeft, zet zij de verwarming lager.

Hoofdzin of bijzin?

Omdat Lavezzi het warm heeft, zet zij de verwarming lager.

Voegwoorden

Zinnen in een samengestelde worden aan elkaar geplakt door een voegwoord: 

en, terwijl, omdat, zodat, nadat, als, toen, want, maar, of, dus

Vaak staat het tussen twee zinnen, maar kan ook vooraan staan.

Voegwoorden

Lavezzi zet de verwarming lager, want zij heeft het warm.

Lavezzi zet de verwarming lager, omdat zij het warm heeft.

Omdat Lavezzi het warm heeft, zet zij de verwarming lager.

Aan de slag:

- Opgaven werkblad enkelvoudige en samengestelde zinnen + voegwoorden.

- Opdrachten in portal Trede 6: schrijven.