Grammatica ZD: Les 6 (Samengestelde zin)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Ga rustig zitten, pak je leesboek en start met lezen!

Lesdoelen 

Aan het eind van deze les...

• ... ken je het verschil tussen een enkelvoudige en samengestelde zinnen.
• ... ken je het verschil tussen een hoofdzin en een bijzin.

Enkelvoudig en samengesteld

Enkelvoudige en samengestelde zin

Waaraan kan je zien of iets een enkelvoudige of samengestelde zin is?

• Enkelvoudige zin heeft 1 persoonsvorm.
• Samengestelde zin heeft meerdere persoonsvormen.
• Gebruik de tijdproef!

Enkelvoudige en samengestelde zin. 

Enkelvoudige zin	Samengestelde zin
Ik houd van voetbal. Ik zat gisteren heerlijk op de bank te Netflixen.	Ik ga naar huis en ik ga eten koken. Mijn vrouw eet mijn pasta niet, omdat het onwijs vies smaakt.

Enkelvoudig of samengesteld?

Mijn neefje zegt dat hij dat ook vindt.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Enkelvoudig of samengesteld?
Karel leest een boek.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Enkelvoudig of samengesteld?
Het is al laat, maar ik kom toch vanmiddag.

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld

Samengestelde zinnen

Mogelijke combinaties:

Hoofdzin + Bijzin 

Bijzin + Hoofdzin

Hoofdzin + Hoofdzin

Hoofdzin (HZ)

-> onderwerp en persoonsvorm naast elkaar: er kan niets 

      tussen staan.

Voorbeeld:

Alle boeken van Harry Potter zijn beroemd.  ->

Alle boeken van Harry Potter niet zijn beroemd.

Bijzin (BZ)

- Tussen de persoonsvorm en het onderwerp kunnen wel                    andere woorden of zinsdelen staan, maar dit hoeft niet

Voorbeeld:

Omdat Jip het warm heeft, zet hij de verwarming lager.

Omdat Jip het niet warm heeft, zet hij de verwarming lager.

Kenmerken hoofd- en bijzin

Hoofdzin of bijzin?

'Ik ga morgen naar de kapper.'

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Het onderwerp (ik) staat naast de persoonsvorm (ga).

Hoofdzin of bijzin?

'... als ik mijn pianoles kan afzeggen.'

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Het onderwerp (ik) staat niet naast de persoonsvorm (kan).

1a [Ik ben in Griekenland geweest], 1b omdat [mijn moeder daar is opgegroeid.]

1. a en b zijn beide HZ
2. a is HZ, b is BZ
3. a is BZ, b is HZ
4. a en b zijn beide BZ

2a [Mijn moeder heeft me straf gegeven,] want
2b [ik was een uur te laat thuis.]

1. a en b zijn beide HZ
2. a en b zijn beide BZ
3. a is HZ, b is BZ
4. a is BZ, b is HZ

Zelf aan de slag

Maak (online): Grammatica, §9 Samengestelde zin, opdr. 1 t/m 3.

Ben je klaar?

1. Verder lezen in je boek.

2. HW ander vak afmaken.

3. Toets ander vak leren.

Einde van de les