Hoofdstuk 9 - Politieke besluitvorming

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Politiek

Basis: hoofdstuk 9

Kader: hoofdstuk 7

Politieke besluitvorming

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

De vier fasen van het proces van politieke besluitvorming benoemen en uitleggen

Politieke besluitvormingsproces

Fase 4: Uitvoeren van besluit

Het genomen besluit moet door de minister uitgevoerd worden. Hij is verantwoordelijk dat iedereen op de hoogte is en de maatregel gaat uitvoeren.

Fase 3:Besluit nemen

Als er eenmaal een goed wetsvoorstel ligt wordt hierover gedebatteerd in de Tweede Kamer. Eventueel worden er dan nog amendementen (aanpassingen) aangebracht

Fase 2: Oplossingen bedenken

Bestuurders (ministers/wethouders) bedenken welke problemen prioriteit moeten krijgen.
Zij bedenken hiervoor oplossingen en maatregelen

Fase 1: wens wordt politiek probleem

Mobiliseren van publieke opinie (aandacht voor jouw probleem op televisie, radio, social media). Politici zullen je probleem dan oppikken en over gaan debatteren in de Tweede Kamer

Fase 5?

Eigen stopt het natuurlijk niet na fase 4. Beleid wordt altijd geëvalueerd en bijgesteld. De terugkoppeling kunnen we daarom zien als fase 5

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Fase 4

Fase 5

Het besluitsvormingsproces

Vier fasen hoe een wet tot stand komt:

1. Wens wordt politiek probleem > komt op de politieke agenda. 
2. Bedenken van een oplossingen > wetsvoorstel/ plan maken 
3. Besluit nemen > wet door volksvertegenwoordiging goed laten keuren 
4. Uitvoeren van het besluit > checken of iedereen zich aan de wet houdt. 

Als fase 4 klaar is begint het weer opnieuw --> terugkoppeling. 

Maken

Basis (H9): vraag 1 t/m 7

Begrippen t/m politiek probleem

Kader (H7): vraag 1 t/m 4, 10, 11, 12, 14

Fase 1: Wens wordt politiek probleem

Mobiliseren van de publieke opinie: 

Het is zaak dat je zoveel mogelijk mensen op de hoogte brengt van jouw wens of probleem > gelukt? > onderwerp komt op de politieke agenda

Fase 2: Bedenken van oplossingen voor het probleem

Politici bepalen welke problemen prioriteit krijgen

Moet een probleem opgelost worden?

>fase beleidsvoorbereiding begint

>ambtenaren en bestuurders (wethouders/gedeputeerden/ ministers/ kamerleden) bedenken wetsvoorstellen en maatregelen

AMBTENAREN spelen een grote rol bij de beleidsvoorbereiding. Zij zijn vaak experts, hebben specialistische kennis, bereiden wetten voor.  

Fase 3 – beslissen over probleem

Eerst nemen bestuurders een voorlopig besluit. Vervolgens kijken
de volksvertegenwoordigers (parlement, provinciale staten, gemeenteraad) naar het besluit (en kan het recht van initiatief- en amendement worden gebruikt)

Pressie- en belangengroepen proberen  nog
invloed uit te oefenen. Zodra de volksvertegenwoordiging een besluit heeft genomen is deze fase  afgelopen.

Het besluit is bijna altijd een compromis: alle partijen geven wat toe. 

Er is een meerderheid nodig om een wet aan te nemen 

 

Fase 4 – besluit uitvoeren

Ambtenaren die voor de minister/gedeputeerde/wethouder werken zorgen voor de uitvoering van de wet of maatregel.  Iedereen moet geïnformeerd worden. 

Het tot stand komen van overheidsbeleid is nu niet definitief afgelopen. 

Terugkoppeling 

Er zijn altijd reacties uit de samenleving (pressie- OF belangengroepen, burgers etc.), dit noem je terugkoppeling. Dit kán leiden tot  nieuwe besluitvorming

Maken

Basis (H9): 8 en 9

Begrippen en samenvatting

Kader (H7): Begrippen t/m terugkoppeling

Samenvatting t/m fase 4

Invloed uitoefenen

• Stemmen
• Lid worden bij een partij
• Burgerinitatief (voorbeeld)
  
• Persoonlijk contact opnemen met politici
  
• Actie- of pressiegroep in het leven roepen. 
• (Lobbyen + demonsteren + media inschakelen)
  

Wat is het belangrijkste punt dat Lubach heeft gemaakt?

Wat vind je ervan dat de tabakslobby zo machtig is?

Wat zouden we moeten doen om de macht van lobbyisten te beperken?

Hoe zou je aandacht kunnen vragen voor het probleem (denk aan de machtsmiddelen)?

Wie beslist uiteindelijk hoe het probleem opgelost moet worden?

Wie moet het besluit uitvoeren?