H5.2 les 4 Alkenen, alkynen en alkanolen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H5.2 Koolstofverbindingen

LES 4 Alkenen, Alkynen en Alkanolen

VWO3

NOVA H5 Brandstoffen en kunststoffen

Wat is de naam van dit alkaan?

1. 3-methylbutaan
2. 2-ethylpropaan
3. 2-methylbutaan

uitleg

• langste keten: 4 C-atomen
• dus stamnaam = butaan
• zijketen = methyl
• laagste nummer: van links naar rechts tellen
• 2-methylbutaan

Wat is de naam van dit molecuul?

1. 3,3-dimethylpentaan
2. 3-ethylpentaan
3. 3,3-dimethylpropaan
4. 3-ethylpropaan

uitleg

• langste keten: 5 C-atomen
• dus stamnaam = pentaan
• zijketen = ethyl
• laagste nummer: van links naar rechts tellen of andersom
• 3-ethylpentaan

Wat is de naam van dit alkaan?

1. 5-methylpentaan
2. 1-methylpentaan
3. hexaan
4. heptaan

Geef de juiste systematische naam

functionele groepen

Voor de indeling van koolstofverbindingen in groepen kijk je naar de functionele groep:

• alkenen hebben C = C
• alkynen hebben 
• alkanolen hebben -OH

NOTEER & LEER

alkanen

• CnH2n+2
• verzadigde koolwaterstoffen
  
• alleen C - C bindingen

alkenen

• CnH2n
• onverzadigde koolwaterstoffen
  
• bevat één C =C binding

Alkaan

Alkeen

Sleep de woorden naar het juiste vak

onverzadigd

verzadigd

C6H12

C18H38

C4H10

C23H46

propaan

etheen

alkynen

• CnH2n-2
• onverzadigde koolwaterstoffen
  
• bevat één drievoudige binding

alkanolen

• CnH2n+1OH
• géén koolwaterstof (met O!) 
• bevat een OH-groep

systematische naamgeving alkenen

• langste keten: 

• uitgang:

• plaatsnummer:

systematische naamgeving alkenen

• langste keten: 4 C-atomen
  met daarin een C = C
  dus stamnaam is buteen 
• de C = C krijgt een zo laag mogelijk plaatsnummer:
  voor structuur 1: but-1-een 
  
  voor structuur 2: but-2-een

functionele groepen:

onthoud: een functionele groep bepaalt de uitgang van de stof en deze groep heeft ALTIJD het LAAGSTE plaatsnummer

• C=C           > alkeen
•                    > alkyn
• -OH           > alkanol

systematische naamgeving alkenen

• langste keten: 
• uitgang:
• zijketen: 
• met plaatsnummers:

systematische naamgeving alkenen

• langste keten: 4 C-atomen
  met daarin een C = C
  dus stamnaam is buteen 
• de C = C krijgt een zo laag mogelijk plaatsnummer: 1 of 3
  dus but-1-een
• zijketen is een methylgroep op het 3e C-atoom
  dus 3-methylbut-1-een

systematische naamgeving alkanolen

• langste keten: 
• uitgang:
• met plaatsnummer: (karakteristieke groep zo laag mogelijk) 

structuur 1

structuur 2

systematische naamgeving alkanolen

AANPAK:

• langste keten:  ...
• karakteristieke groep: ....., dus uitgang is ....
• plaatsnummer (karakteristieke groep zo laag mogelijk) 

structuur 1

structuur 2

alkanen

• C_nH_2n+2

alkenen

• CnH2n

alkynen

• CnH2n-2

alkanolen

• CnH2n+1OH