Aandoeningen aan de spijsverteringsorganen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Aandoeningen aan de spijsverteringsorganen

VVT

Deel 2, thema 2 hoofdstuk 6

Wat weet je al over aandoeningen van de spijsverteringsorganen?

Inhoud

- aandoeningen mond en keelholte

- aandoeningen slokdarm en maag

- aandoeningen dunne en dikke darm

- aandoeningen lever, galblaas en alvleesklier

Aandoeningen mond en keelholte

Mond

Zere mondhoeken-> roodheid, geïrriteerd-> tekort vit B12, ijzer, slechte gebitsprothese ( door bacteriën of virus)

Droge mond: verminderde speekselsecretie-> door diabetes, medicatie, uitdroging

Mond

Aften: kleine, pijnlijke zweertjes in de mondholte-> door verminderde weerstand of slechte mond en gebitshygiëne

Stomatitis: ontsteking mondslijmvlies-> door schimmel, virus of bacterië of slecht passende prothese, is erg pijnlijk

Keel

Keelontsteking : ontsteking van de wand van de keel

Vaak zijn de amandelen (tonsillen)ontstoken

Onderverdeeld in :

Acuut en chronisch

Keel

Acuut: - ontstaat plotseling en meestal snel over binnen 14 d.

- meestal door (verkoudheids)virus of bacterië

Chronisch:- blijft langer bestaan, vaak combi infectie en ongunstige factoren vb. roken, alcohol, verkeerd stemgebruik

Keel

Slikproblemen: vaak bij ouderen-> kan komen door onvoldoende afsluiting strottenklep, verstoord bewustzijn, kortademige pat,-> gevaar verslikkingspneumonie

Keel

Tumoren: kwaadaardig gezwel

door UV straling, pijproken, roken of alcoholgebruik

Wat is stomatitis?

1. ontsteking mondslijmvlies
2. ontsteking mondhoeken
3. aften
4. andere naam voor keelontsteking

Aandoening slokdarm en maag

Aandoening slokdarm

Slokdarmontsteking: door bijtende stoffen, door reflux(maaginhoud), bestraling en chemo

Middenrifbreuk: veroorzaakt pijn achter borstbeen, opboeren en zuurbranden, soms slijmbraken

Tumor: in de slokdarm

Middenrifbreuk:

spierplaat die de borstholte scheidt van de buikholte

In middenrif zit een smalle doorgang die de slokdarm leidt van borst naar buikholte

Als die opening wijder is dan normaal, w dit hernia diafragmica genoemd

klachten komen er pas als de maag door de opening naar de borstholte komt

gevolg: sluitspier tussen slokdarm en maag werkt minder goed met als resultaat de klachten

reflux; terugvloei maaginhoud

Maag

ontsteking maagslijmvlies = gastritis

Belangrijke boosdoener: Helicobacter pylori bacterië

15% onder 40 jaar drager

30 % boven 60 jaar

Kan gastritis veroorzaken bij verminderde weerstand

klachten gastritis

- pijn in de maag

- misselijkheid en braken

- gebrek eetlust

- vermoeidheid

Maag

Ulcus pepticum= maagzweer en zweer in de twaalfvingerige darm

ontstaat door gat in het slijmvlies( invloed maagzuur) waarin infectie ontstaat

Complicaties Maagzweer

Maagbloeding: door maagzweer die bloedvat aantast-> bloeding

Perforatie: gat in de maagwand-> acute buik

Pylorusstenose: door terugkerende maagzweren, is vernauwing overgang maag-twaalfvingerige darm

Maagperforatie:

ernstige aandoening waarin er een gat in de maag of twaalfvingerige darm komt

Kan door maagzweer of trauma (bv schotwond)

Levensbedreigende situatie:

waarvoor een dringende operatie nodig is

grootste gevaar; inhoud maag lekt in de buikholte (peritoneum) en veroorzaakt infectie, buikvlies ontsteking.(.peritonitis)

Oplossing: deel maag verwijderen, gaatje gedicht, soms niets doen, wel daarna AB tegen mogelijke infectie

Wat is gastritis?

1. andere naam voor maagzweer
2. gat in de maagwand
3. een gas in de maag
4. ontsteking maagslijmvlies

Aandoening dunne en dikke darm

Dunne en dikke darm

Acute ontsteking:

enteritis= darmontsteking

Meestal dunne darm, kan ook soms dikke darm zijn

Als ook de maag is aangedaan-> gastro-enteritis

Dunne en dikke darm

Chronisch:

Diverticulitis: door divertikels= in zwakke plekken in de darm ontstaan uitstulpingen, deze kunnen ontsteken-> vaak door chronische obstipatie (verstopping door ontlasting)

Dunne en dikke darm

Chronische darmziekten:

Colitis ulcerosa en ziekte van Crohn

Colitis ulcerosa

= slijmvlies van dikke darm en endeldarm zijn ontstoken en er ontstaan oppervlakkige zweren

Ontstaat vaak in de endeldarm en kan uitbreiden naar hele dikke darm

Ziekte van Crohn

kleine zweertjes (aften) ontstaan in het darmslijmvlies, kunnen groeien en diep in de darmwand uitbreiden

Daardoor ontstaan holten (abcessen met pus)

Bij genezen zweren: ontstaan littekensweefsel waardoor vernauwing ontstaat

Symptomen

Colitis ulcerosa: diarree voorafgegaan met hevige buikkrampen, ontlasting gemengd met slijm en bloed, kan weken tot maanden duren

Crohn: buikpijn, misselijkheid en diarree, door de vernauwing obstipatie, fistelvorming naar andere organen

Wat is diverticulitis?

1. uitstulpingen maagwand die ontsteken
2. maagzweren
3. slijm bij de ontlasting
4. maagkrampen

Blindedarmontsteking

appendicitis

vormvormig aanhangsel, de appendix, is ontstoken

is een acute ontsteking

verschijnselen: misselijkheid en braken, tempverhoging, drukpijn re kant onderbuik bij onderzoek, buikpijn die afdaalt

darmafsluiting (ileus)

inhoud spijsverteringskanaal kan niet meer verder door de darmen( peristaltische bewegingen)

Oorzaak: vaak tumor, kan ook door obstipatie of darmziekte

darmafsluiting (ileus)

Laag zittende ileus: last van winderigheid, stoelgang steeds minder goed, rottende etensresten weer uitgebraakt( retentiebraken of fecaal braken)

Hoog zittende ileus:  vaak oprisping en braken, stoelgang en winderigheid nog mogelijk

PDS  prikkelbare darmsyndroom

PDS

spastische darm of spastisch colon

peristaltiek darmen verstoord-> te snel of te traag

Geen duidelijke oorzaak, kan ook gevolg zijn van bv colitis u.

Klachten: zeurende, krampende, stekende buikpijn li in de buik, opgeblazen gevoel, afwijkend ontlastingspatroon

peristaltiek: knijpede beweging dat het voedsel vooruitbrengt.

Aandoening anus en endeldarm

Aambeien: gezwollen weefsels met bloedvaten in endeldarm en rectum

Anusfissuur: scheur of kloofvormige zweer anusslijmvlies, ontstaat meestal door harde ontlasting

Aandoeningen lever, galblaas en alvleesklier

Hepatitis

behandeld in vorige les

Galstenen

ontstaan in de galblaas (w gal ingedikt)

Kunnen jaren aanwezig zijn zonder klachten

Klachten: KOLIEKPIJN

Wanneer galwegen w afgesloten door grote steen-> geelzucht

Oplossing: Verwijderen galblaas, vergruizen galstenen

Galstenen bestaan uit bilirubine (afbraakproduct van de rode bloedcellen), kalk en cholesterol

Als de stenen de galwegen afsluiten, dan komen er pas klachten

Ontstaan in de galblaas door indikken van de gal in de galblaas

Behandeling: eerst ERCP 9contrast in de hoofdgalgang), tijdens ercp indien nodig vergruisen en laatste operatief verwijderen van de galblaas.

Wat hebben we vandaag geleerd?

Vragen??

Opdracht (zelfst. werken)

maak de verwerkingsopdrachten in je werkboek van VVT2 Thema 2 Hoofdstuk 6

De juiste antwoorden zet ik morgen op teams

Succes

Volgende week volgen de presentaties