3.3 Leven aan de noordgrens

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Leerdoel: jij kunt uitleggen wat de Grieks-romeinse/klassieke cultuur is en hoe zich die over Europa verspreidde.

Maar eerst:

Je leest eerst zelf in stilte de kopjes 'de Grieks-Romeinse cultuur', 'de eerste steden in ons land.'

Wat is de Klassieke cultuur?

1. cultuur van de klassieken
2. cultuur van de Grieken en Romeinen
3. cultuur van de Germanen
4. cultuur van de Egyptenaren en de Romeinen

De Grieks-Romeinse cultuur of klassieke cultuur ontstond na verovering Griekenland

• De spreektaal in Europa, Egypte en Midden-Oosten was Grieks=>wereldtaal zoals Engels nu.
• Veroverde volken leefden en werkten samen, hielden eigen geloof en cultuur.
• Romeinen waren goed in oorlog voeren, organiseren en bouwen praktische zaken zoals: badhuizen, aquaducten, bruggen.
• Na verovering Griekenland interesse in: kunst, geschiedenis, Griekse goden, filosofie, wetenschap, Griekse cultuur.

• Romeinen veroverden Noordwest- Europa en namen eigen cultuur mee=> standbeelden, bouwwerken, boekrollen.
• Romeinse leger legde overal eerst wegen aan=>het leger, berichten van bestuur of leger kunnen zich snel verplaatsen, handelaren kunnen veilig en snel reizen.
• Lokale bevolking maakte kennis met  verharde wegen, stenen huizen, walnoten, glaswerk, linnen kleding, dokters en nieuwe landbouwmethoden. 

• Romeinen legden in veroverd gebied aan: 

1. Hoofdstad voor bestuur.
2. Wegen volgens schaakbordpatroon. 
3. Midden in de stad, het forum.

• Leven in de stad:

1. Boeren kwamen met landbouw- producten
2. Bedrijfjes, winkels en restaurantjes. 
3. Voor vermaak waren er badhuizen, amfitheaters (gladiatorengevechten), theaters en wagenrennen. 
   

• Het leven in de stad was lawaaierig, het stonk, onhygiënisch, veel ziekten.
• Rijke mensen woonden in een Villa (Domus), winkeliers en ambachtslieden boven winkel of werkplaats, de rest in flats (insulae).
• Grote Romeinse steden in de provincies waren Keulen en Xanten.
• In Nederland had je Forum Hariani=Voorburg, Nijmegen= Noviomagus, Utrecht=Trajectum.

Domus (stadsvilla)

flats

a: Leg uit hoe de lokale bevolking hier in Nederland kennis van de Romeinen overnam.
b: Leg uit waarom het leven in de stad zowel leuk als minder leuk kon zijn voor een Romein.

Te doen

Het huiswerk voor de volgende keer zijn de volgende opdrachten van 3.3 uit je werkboek:

35 tot en met 39.

Klaar? Dan mag je alvast oefenen met het leren van de begrippen in je boek!

Leerdoel:

Leerdoel: ik kan uitleggen hoe de Grieks-Romeinse cultuur zich over Europa verspreidde en wat er veranderde in onze streken door de komst van de Romeinen.

Je leest eerst het kopje Romanisering.

Leg met een voorbeeld uit
de afbeelding uit
welk begrip hierbij hoort.

Leven op het platteland

• Gezond, rustig, saai (geen vermaak).
• Bossen werden gekapt voor landbouw.
• Er kwamen grote boerenbedrijven van rijke Romeinen die woonden op een villa rustica. Die villa had mooie wandversieringen, vloerverwarming, badhuis. Voor zijn werk als bestuurder of vermaak ging de eigenaar naar de stad. 
• Slaven deden het werk op de akkers en in het huis. 

Villa Rustica 

Romanisering

• Om macht te krijgen in het Romeinse leger en bestuur, ging de lokale bevolking huizen bouwen en kleden zoals de Romeinen, kregen bestuursfuncties in eigen streek. 
• Door handel te drijven met de Romeinen verdiende de inheemse bevolking veel en groeide de economie.
• Romanisering: het door de lokalen bevolking overnemen van de klassieke cultuur.

Meedoen of macht kwijt.

• Romeinen zorgden ervoor dat bevolking mee wilde werken: inheemse bevolking kreeg dan allerlei voorrechten in bestuur, handel, politiek.
  
• Volken die meedoen met de Romeinen werden bondgenoot, die niet meedoen werden verslagen.
• Gevolg: Romeinen kunnen met weinig mensen het Imperium Romanum besturen, geen verlies macht.
• Romeinen bleven de baas.

Problemen tussen Romeinen en overwonnen stammen.

• Overwonnen stammen moesten voedsel/vee als belasting betalen, jonge mannen moesten in het Romeinse leger. Romeinse leger misbruikte hun macht. 
• 69 na Chr. Bataafse Opstand: Bataven grepen hun kans voor vrijheid en deden dat succesvol, toen keizer Nero dood was en zijn generaals vochten om de macht. Nieuwe keizer herstelde de macht en maakte een eind aan de opstand.

Leg uit hoe de klassieke/Grieks-Romeinse cultuur zich verspreidde over Europa.

Te doen

Voor je huiswerk zie je studiewijzer.

Klaar met opdrachten werkboek:

Mag maken: flashcards, samenvatting, woordweb, succescriteria, oefenen tijdlijn/begrippen.