samenvatting 4.1, 4.2 en 4.3

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.2 Atomen en moleculen

 4.1, 4.2, 4.3 en 4.4

Stoffen verhitten

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Reactieverschijnselen

Bij een chemische reactie veranderen stoffen.

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Reactieverschijnselen

Reactieverschijnselen zijn verschijnselen die je kunt waarnemen bij een chemische reactie

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

7 reactieverschijnselen

Er zijn zeven reactieverschijnselen: 

1. Verandering van kleur;

2. Verandering van geur;

3. Verandering van smaak;

4. Warmte;

5. Rook;

6. Vlammen;

7. Licht.

Stoffen verhitten

Wat is mijn beginstof?

Wat is mijn product

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Reactieschema

Beginstoffen → reactieproducten  

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Ontleding

één beginstof --> twee of meer reactieproducten

Verbranding

brandstof + zuurstof --> verbrandingsproducten 

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Organische stoffen

Organische stoffen zijn stoffen die uit koolstof en uit waterstof bestaan: C en H

Reactieschema ontleden:

Organische stof (s) --> koolstof (s) + water (l) + witte rook (g)

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Lesdoelen

Als het goed is kan ik nu: 

- Het verschil benoemen tussen een ontleden en een verbranding

- Benoemen waaruit organische stoffen bestaan

- zeven reactieverschijnselen benoemen

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

4.2

1: Uitleg 4.2

Wat zijn atomen?

Atomen zijn de bouwstenen van alles wat je om je heen ziet. 

Er zijn ruim 100 atoomsoorten. 

Dit zijn de elementen

(je moet er 32 kennen)

Atoomsoorten en symbolen

Verbindingen

Bijvoorbeeld water: water is een combinatie van waterstof en zuurstof.

Verbindingen

Bijvoorbeeld water: water is een combinatie van waterstof en zuurstof. 

H2O

Naamgeving

Als stoffen alleen bestaan uit niet-metalen dan noemen we dit moleculaire stoffen

Bijvoorbeeld:

water -> H2O

Herhaling: het deeltjesmodel

Het deeltjesmodel gaat uit van drie punten.

1: Alle stoffen bestaan uit moleculen

2: Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen

3: Elk molecuul is opgebouwd uit nog kleinere deeltjes: atomen

Inzoomen

Verschil

Reactieschema is in woorden!

 

Reactievergelijking is in formuletaal! 

Coëfficiënt          en              index

Tabel leren! 

4.3

Reactievergelijking kloppend maken

tijdens reactie:

beginstoffen veranderen --> ontstaan nieuwe reactieproducten

De atomen worden opnieuw gerankschikt en er worden dus nieuwe stoffen gemaakt.

1. alle deeltjes voor de reactie zijn nog steeds aanwezig na de reactie
2. wet van behoud van massa
3. de massa voor de pijl is even groot als de massa na de pijl

Reactievergelijking kloppend maken

Reactievergelijking kloppend maken? Evenveel deeltjes zijn van alle atomen voor de pijl als na de pijl

je gaat atomen tellen!

              CH4   +    O2             -->                    CO2 + H2O

Voor de pijl:                                                          na de pijl:

1 C                                                                      1 C

4 H                                                                     2 H

2 O                                                                     3 O  ( 2x bij CO₂ en 1x bij H2O)

reactievergelijkingen kloppend maken

- voor en na de pijl evenveel deeltjes? Het coëfficiënt veranderen.

de index mag je nooit veranderen

dan krijg je namelijk een hele andere stof!

Reactievergelijking kloppend maken

voor de pijl en na de pijl zijn niet even veel atomen aanwezig

              CH₄ + O₂             -->                    CO₂ + H₂O
Voor de pijl:                                                          na de pijl:
1 C                                                                      1 C
4 H                                                                     2 H
2 O                                                                     3 O  ( 2x bij CO₂ en 1x bij H₂O)

Aantal C klopt

Om H kloppend te maken zet je een 2 voor de H₂O

Het hele molecuul H₂O moet je dan vermenigvuldigen met 2

Reactievergelijkingen kloppend maken

voor de pijl en na de pijl zijn niet even veel atomen aanwezig
              CH₄ + O₂             -->                    CO₂ + 2H₂O
Voor de pijl:                                                          na de pijl:
1 C                                                                      1 C
4 H                                                                     2 4 H
2 O                                                                     3 4 O  ( 2x bij CO2 en 2x bij 2H₂O)

Aantal C klopt

Aantal H klopt nu ook

Nu moet alleen de O nog kloppend worden gemaakt. Dit doe je door een 2 voor de O₂ te zetten. Je moet nu O₂ vermenigvuldigen met 2

Reactievergelijkingen kloppend maken

voor de pijl en na de pijl zijn niet even veel atomen aanwezig
              CH4 + 2O2             -->                    CO2 + 2H2O
Voor de pijl:                                                          na de pijl:
   1 C                                                                         1 C
   4 H                                                                     2 4 H
2 4 O                                                                     3 4 O  ( 2x bij CO2 en 2x bij 2H2O)

Aantal C klopt
Aantal H klopt nu ook

Aantal O klopt nu ook

reactievergelijking is kloppend gemaakt

Het ontstaan van ammonia

Het ontstaan van ammonia

Het ontstaan van ammonia

4.4

Molecuulformule

4 C₂H₆O

Wat zie je hier? 

Indexgetal van C is 2 dus: in 1 molecuul zitten 2 koolstofatomen

Je hebt 4 moleculen dus: 4 * 2 = 8 koolstofatomen

Molecuulformule

4 C₂H₆O

Wat zie je hier? 

Indexgetal van H is 6 dus: in 1 molecuul zitten 6 waterstofatomen

Je hebt 4 moleculen dus: 4 * 6 = 24 waterstofatomen

Molecuulformule

4 C₂H₆O

Wat zie je hier? 

Indexgetal van O is 1 dus: in 1 molecuul zit 1 zuurstofatoom

Je hebt 4 moleculen dus: 4 * 1 = 4 zuurstofatomen

Molecuulformule

4 C₂H₆O

Wat zie je hier? 

Koolstofatomen: 8

Waterstofatomen: 24

Zuurstofatomen: 4

Wat is een ontledingsreactie?

voor de pijl één stof

na de pijl twee of meer stoffen

Ontleden

Voor het ontleden van stoffen is energie nodig.

Je kunt stoffen ontleden door middel van:

- elektrische stroom; elektrolyse

- warmte; thermolyse

- licht; fotolyse

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.4 Stoffen veranderen door ontleden

Ontleden door elektrische stroom

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.4 Stoffen veranderen door ontleden

Ontleden door warmte

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.4 Stoffen veranderen door ontleden

Ontleden door licht

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.4 Stoffen veranderen door ontleden

www.nagwa.com

Ontleedbare stoffen en niet-ontleedbare stoffen

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.4 Stoffen veranderen door ontleden