6T_Literatuur

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Literatuur

Literaire bouwstenen

Intertekstualiteit

Literatuur - intertekstualiteit

Het begrip literatuur is meer dan enkel boeken, het omvat even goed gesproken tekst, dialogen, films…

Deze onderdelen staat niet zomaar los van elkaar. Een individuele tekst is altijd opgebouwd uit elementen van andere teksten. Wanneer je een referentie vindt naar een ander boek, film, theaterstuk of muziek, spreek je van intertekstualiteit.

Intertekstualiteit kan voorkomen als

1. Een motto: een expliciete verwijzing naar een andere bron. Meestal in het begin van een boek.
2. Een citaat: deze kunnen zowel expliciet als impliciet voorkomen.
3. Een verwijzing: deze zijn altijd impliciet.

“Ik zei den Tourist en gij

Ik heb de Kowlier hier en heel m'n equippe bij

Ge kent ons misschien

Wij zijn de ploeg van 't stad

Hij keek op, glimlach

Voelde de gelijkenis

Hoe 't leven ambitieus druk bezet lijk den deze is

Onuitgesproken begrip zit er een lied in

En zo vonden we mekander terug in woord en melodie”

“Hij was duidelijk aan het liegen. Je kon zijn neus bijna zien groeien."

Lila en Menno speelden samen aan de gracht. Menno sprong naar de overkant en riep: "Veni, vidi, vici". Hij wist niet eens wat het betekende. Beide kinderen lachten het uit.

'De woorden die Gij wakker leest… vrees niet de gedachte dat U door deze woorden werd gekust.' (Leo Vroman)

Charlie heeft een tekening van de Mona Lisa in zijn cel hangen, Spiros herinnert zich dat hij hem ook bij de pleegouders van Tibbolt had zien hangen. Charlie vindt dat de Mona Lisa een alwetende glimlach heeft; volgens hem moet men niet bang zijn voor de dood, maar voor het niet-zijn van voor de geboorte, dit vindt hij het geheim van het leven en hij denkt dat DaVinci dit al had doorgrond.

Lees het fragment van Daan en Hajar.

a) Bespreek op welke manier er intertekstualiteit voorkomt in dit fragment.

b) Er wordt ook verwezen naar Multatuli. Zoek meer informatie op om ook deze manier van intertekstualiteit te kunnen uitleggen.

c) Bespreek de chronologie van dit fragment.

d) Welk vertelperspectief wordt er gebruikt? Hoe weet je dat?

Couleur locale

Lees de tekst en beantwoord de vragen.

Toon aan de hand van drie voorbeelden uit het fragment dat er veel criminaliteit heerst in Zuid-Afrika.

Welke twee problemen van Zuid-Afrika kaart van Dis terloops nog aan?

Van Dis is een Nederlander. Vind je dat hij een goed beeld geeft van Zuid-Afrika?

Op welke manier zorgt van Dis voor een specifiek beeld van Zuid-Afrika?

Couleur locale

Min of meer precieze weergave van karakteristieke bijzonderheden van de setting in een literair werk. De couleur locale wordt opgeroepen door beschrijvingen van typische landschappen, klederdrachten, zeden, enz., soms door het gebruik van de streektaal. Mogelijke functies zijn sfeerschepping en het creëren van een realistisch effect.