V5_Taal

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Taal

Goed spellen en formuleren

Deze les: formuleren

Waar doen we het voor?

Opdracht bij de volgende vragen

Noteer het woord of het deel van de zin dat de stijlfout bevat en schrijf daarachter de verbetering.

In het examen krijg je hierover 14 opgaven

1. De trainer distantieerde zich voor de uitspraken van zijn speler.

2. De vrouw werd met haar vraag van het kastje in het riet gestuurd.

3. Mensen met een laag eigenbeeld durven vaak niet mee te doen met de gymles.

4. Hij staat eigenlijk nooit stil voor de schoonheid van de natuur.

5. Anne was boos en typt een onaardig berichtje.

6. Klanten worden verzocht een winkelmandje mee te nemen.

7. Een groep dames renden tijdens de uitverkoop gillend naar binnen.

8. Wat is het verschil tussen een tautologie en een pleonasme?

9. De generaal vertelde dat in iedere vaste standaarduitrusting een zakmes verpakt zit.

10. Het was al reeds bekend dat ik niet mee zou doen!

Sinds zij de drugs niet zelf kunnen halen, moeten ze die wel van de lokale dealer betrekken.

Barbarismen

Woorden en uitdrukkingen die letterlijk uit een andere taal zijn vertaald.

Barbarismen

Als regel beginnen we om 09:30 uur.

As a rule... --> In de regel

We gaan niet op vakantie, sinds we geen geld hebben.

since = aangezien

12.Tevens vindt mijn manager ook dat ik de data-analyse beter zou moeten uitvoeren.

13. Uiteindelijk is iedereen gebaat van een betere uitleg door de vakdocenten tijdens de lessen.

14. De universiteit heeft zijn deuren gesloten vanwege een onverwachte brandoefening.

16. Deze week ga ik zeker een abonnement op de sportschool regelen en start ik aanstaande maandag met powerfit.

Onjuiste inversie  

• Meestal in Hoofdzin: onderwerp voor PV
  
• Omgekeerd: PV – Onderwerp = inversie
  

Wanneer krijg je inversie?

• Om vier uur gaan we in Overloon een ijsje halen. (start met ander zinsdeel)
  
• Gaan we om vier uur in Overloon een ijsje halen? (vraagzin)
  
• Als we klaar zijn, gaan we een ijsje halen in Overloon (start met een bijzin)
  

Foutieve inversie

• Inversie mag niet bij twee nevenschikkende zinnen
  
• Nevenschikkende voegwoorden: En, maar, want, dus, of 
• Voorbeeld:
  Ik lees de zin, maar zie ik de fout niet.
  --> Ga af op je taalgevoel!

15. Gisteren is de redacteur persoonlijk bij ons langsgekomen. Omdat hij het pertinent niet eens was met de gemaakte keuzes.

16. Ik weet zeker dat ik aan hun wel kan vragen of ik de klopboor mag lenen.

17. Starend uit het raam, viel er een tak uit de boom

18. Nadat ik mijn opa en oma, die ook dit keer weer diverse maanden op vakantie gaan naar prachtige, warme oorden in de winter met hun luxe camper, uitgezwaaid had, ging ik naar school.

Tangconstructie

Tussen twee woorden die bij elkaar horen, plaats je veel andere informatie. Voorbeeld:

Terwijl we in de wachtkamer rustig op onze beurt zaten te wachten, werd er een door een dolle hond in zijn been gebeten man binnengebracht, die natuurlijk voor ging.

Tangconstructie: verbeteren

• Terwijl we in de wachtkamer rustig op onze beurt zaten te wachten, werd er een door een dolle hond in zijn been gebeten man binnengebracht, die natuurlijk voor ging.
• Terwijl we in de wachtkamer rustig op onze beurt zaten te wachten, werd er een man binnengebracht die door een dolle hond in zijn been gebeten was . Natuurlijk ging hij voor.

19. Onze docenten wensen ons een hele fijne kerstvakantie

20. Ik heb niet geleerd voor Nederlands doordat ik naar tennisles moest.

lastige woordparen blz. 186-188 

Verschil in betekenis:

• Dit is een heel lekkere appel.
  
• Dit is een hele lekkere appel.
• Omdat geeft een reden aan
• Doordat een oorzaak
• Het regent. Daarom trek ik mijn regenbroek aan.
• Het regent. Daardoor ben ik kletsnat geworden.

stijlmiddelen

Welk stijlmiddel is gebruikt? Kies uit de volgende: anticlimax – eufemisme– hyperbool – paradox – repetitio – retorische vraag – woordspeling - litotes - understatement - ironie

Let op: op blz 144-145 vind je alle retorische middelen die bij deze vraag  voor kunnen komen. Bij iedere toets kunnen er boven de vraag andere retorische middelen staan. Eén antwoord  kan vaker ingevuld worden.

anticlimax 

Een opsomming (enumeratie) waarvan de betekenissen in kracht afnemen. Het is het tegenovergestelde van een climax.

Voorbeeld:

Hij is wereldberoemd, nou ja... in Nederland, in onze stad dan. Ik bedoel: ik heb van hem gehoord.

1. Gisteren viel de regen echt met bakken uit de lucht.

1. eufemisme
2. hyperbool
3. woordspeling
4. paradox

2. Directeuren die binnen zijn, wonen in veel gevallen buiten.

1. woordspeling
2. paradox
3. hyperbool

3. De koning en koningin hebben best
een leuk stulpje.

1. Paradox
2. Understatement
3. Litotes
4. Eufemisme

4. 'Dit smaakt niet verkeerd', zei de gast tegen de kok van het restaurant.

1. Litotes
2. Hyperbool
3. Antithese
4. Paradox

5. Helaas is hij niet meer onder ons.

1. Litotes
2. Hyperbool
3. Ironie
4. Eufemisme