Thema 4.4 Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Thema 4, basisstof 4

2 minuten opstarten
Zometeen komt de uitleg, zorg ervoor dat je mee kan schrijven!

Wat gaan we vandaag doen?

 Opstarten

Herhaling basisstof 3

Uitleg basisstof 4

Zelfstandig aan de slag

Afsluiten

Wat is geen beenverbinding?

1. naad
2. vergroeid
3. kraakbeen
4. bindweefsel

Hoe noem je deze beenverbinding?

1. Gewricht
2. Vergroeid
3. Kraakbeen
4. Naad

Wat voor beenverbinding is de knie?

1. Kraakbeenverbinding
2. Kogelgewricht
3. Scharniergewricht
4. Rolgewricht

Welk onderdeel van een gewricht zorgt ervoor dat de botten niet slijten?

1. gewrichtkom
2. kraakbeenlaagje
3. gewrichtssmeer
4. kapselbanden

Welk onderdeel van het gewricht maakt gewrichtssmeer aan?

1. gewrichtskom
2. kraakbeen
3. gewrichtsband
4. gewrichtskapsel

De leerdoelen basisstof 4:

• Je kunt de werking van spieren beschrijven
• Je kunt voorbeelden noemen van bewuste en onbewuste spierbewegingen

Spierstelsel

Spieren 

Alle spieren in het lichaam vormen samen het spierstelsel

Bouw van een spier

• Spieren zitten aan de botten vast met pezen
• Plaats waar de pees aan het bot zit heet  de aanhechtingsplaats

Een spier die ontspannen is, is langer en dunner.

Als je arm buigt, heb je je 'armbuigspier' (biceps) aangespannen. 

Als je de arm weer wil strekken, dan is je 'armstrekspier' (triceps) aangespannen

Werking spieren

• Een buigspier en een strekspier die samen één beweging mogelijk maken: antagonistisch paar
  
• Voorbeeld - biceps en triceps
  

Spier

Weefsel

• Spieren spannen en ontspannen door actine en myosine (eiwitten) (samen spierfibril)
• 3 soorten spierweefsel: 
• Dwarsgestreept spierweefsel
• Glad spierweefsel; organen
• hartspierweefsel
  

Spiervezels

• Dwarsgestreept spierweefsel bevat 2 soorten spiervezels. 
• Langzame spiervezels ; Minder kracht. Spieren voor lichaamshouding bevatten veel langzame spiervezels. Gebruiken minder energie. 
• Snelle Spiervezels; Spieren voor voortbewegen. Gebruiken meer energie  -> sneller door voedingsstoffen heen. 

Orgaanspieren

• Onbewuste bewegingen.
  
• Bijvoorbeeld in de huid, baarmoeder, maag, darmen of de hartspier.

• Deze spieren horen niet bij het spierstelsel.

wat	Basisstof 4 HAVO blz. 31. VWO blz. 34 (ONLINE) maken opdr. HAVO 1, 2, 3, 5 en 6b | VWO 1, 2, 3, 5 en 6
Hoe	lees de tekst van basisstof 4 door, houd je boek erbij als je de opdrachten maakt.
Hulp	1) boek 2) medeleerling 3) docent
Tijd	Tot 5 minuten voor het einde van de les.
Klaar	Opdrachten af? Controleer of je de opdrachten juist gemaakt hebt! Tijd over? Maak de Test jezelf in de online methode! Kies een oefening op biologiepagina.nl over basisstof 1 tm 4 (zie It's Learning)

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.

Afsluiting

• Noem twee voorbeelden van antagonisten
•  hoe zit een spier aan het bot vast?
• Wat zit er om de spierbundels heen?