Letterlijk en figuurlijk taalgebruik

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Letterlijk en figuurlijk taalgebruik

Letterlijk

Letterlijk taalgebruik betekent dat wat er gezegd wordt, ook precies zo bedoeld is. 

 Ik ben gevallen, ik heb een blauwe plek. Ik heb ook echt een blauwe plek als ik val.

Figuurlijk

Figuurlijk taalgebruik dat er iets anders gezegd dan dat er bedoeld wordt. 

  

Ik heb vlinders in mijn buik, ik ben verliefd.

Lisa trekt haar schoenen aan.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Ik tikte Ruben op zijn rug.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Vicky trekt haar stoute schoenen aan.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

De stoute schoenen aantrekken

= iets doen wat moed vergt, 'stout' betekent hier dapper

Je neus bloedt, wil je een papieren zakdoekje?

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

De juf tikte Thibault op zijn vingers.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Iemand op de vingers tikken

= iemand berispen

Achter de wolken schijnt de zon.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Achter de wolken schijnt de zon

= als deze moeilijke tijd voorbij is, komt er weer een betere tijd, alle tegenslagen zijn tijdelijk

Ze moet wat water bij de wijn doen.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Water bij de wijn doen

= je eisen of standpunt aanpassen door toegevingen te doen

Onder de boom lag een dode mus.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Ik leidde Tom om de tuin.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Iemand om de tuin leiden

= iemand bedriegen, iemand misleiden

Je maakt me blij met een dode mus.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Iemand blij maken met een dode mus

= iemand iets goeds in het vooruitzicht stellen, dat uiteindelijk waardeloos zal blijken te zijn

Het is altijd hetzelfde liedje.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Het is altijd hetzelfde liedje

= iets herhaalt zich telkens weer zonder verandering, teleurstelling / irritatie

Zij doet alsof haar neus bloedt.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Doen alsof je neus bloedt

= doen alsof je van niets weet

De tandarts voelde aan Marks tand.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Vandaag regent het, maar voor morgen is beter weer voorspeld.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Tom voelde Mark aan de tand.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Iemand aan de tand voelen

= iemand ondervragen, proberen om informatie los te krijgen bij iemand