9.2 Crisis van het wereldkapitalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Tijdvak 9, de crisis van het wereldkapitalisme

Vorige les: Eerste Wereldoorlog

Vorige lessen

1. Modern imperialisme
2. Eerste Wereldoorlog (oorzaken & kenmerken)
3. Eerste /wereldoorlog (verloop, bondgenootschappen en einde)

Deze les

De crisis van het wereldkapitalisme (9.2)

Opdracht

Kenmerkend aspect

39. De crisis van het wereldkapitalisme

Aan het eind van deze les kun je uitleggen

 

1. wat de oorzaken en gevolgen waren van de economische crisis die in 1929 uitbrak en

2. analyseren wiens aanpak beter was: Hoover of Roosevelt? 

Van wereldoorlog naar wereldcrisis

Verenigde Staten:

• Vulde Europese tekorten in en net na de Eerste Wereldoorlog  aan met eigen producten
• Deze hoge productie werd na de Eerste Wereldoorlog aangehouden. 
• Gedachte: eeuwigdurende economische groei. 

Toch brak er in 1929 een wereldcrisis uit.

Hoe dan? 

Bloei en optimisme

Al voor WO1 bloeide de Amerikaanse economie.

• uitbereiding wegen en elektriciteitsnet.
• Nieuwe producten: koelkasten, wasmachines, broodroosters. 
• Mode, uitgaansleven: film, dansen, sport
• ''roaring twenties'' 
• consumptiemaatschappij (samenleving waarin veel producten worden verkocht)

Kapitalisme

- Succes van de vrije markt economie (kapitalisme)

-  Weinig mogelijk overheidsbemoeiens.

The american dream ''iedereen kan rijk worden''

cijfers Nederland

Het interbellum

• Tussen oorlogen
• 1919-1939
• Vrede
• Kapitalisme
• Economische crisis

Gevolgen:

• Consumptiemaatschappij stopt: rijken verzadigd, armen geen geld.
• Bedrijven ontslaan werknemers, productie neemt af.
• Zwarte donderdag: paniekreactie. Iedereen verkoopt aandelen, waardoor waarde soms met 90% afneemt. Economische crisis een feit. 

Zwarte Donderdag, 1929. Gedramatiseerd. 

De crisis van 1929

indirecte oorzaken

1. Overproductie in de landbouw zorgt voor dalende prijzen 
   - mechanisatie
   - wegvallen Europese afzetmarkt
2. Overproductie in de insdustrie
3. Ongelijke inkomensverdeling
   - armen kopen spullen met geleend geld
4. Geen controle op banken: zij lenen meer geld uit dan zij hebben 

leerdoel

hoe bestreden Hoover en Roosevelt de crisis?

Ik 'hoov' er niets aan te doen

• President Hoover was een Republikein: de VS zou zichzelf redden. 
• Door gebrek aan ingrijpen verergerde de situatie juist.
• De economische crisis werd nu de Great Depression genoemd.
  

Hoover villes

New Deal, new hope?

Vanaf 1933

• In 1932 wordt de Democratische Franklin Roosevelt gekozen als president van de Verenigde Staten. 

• Roosevelt vergelijkt de Amerikaanse economie met een kaartspel. De kaarten moesten opnieuw worden geschud.

De New Deal

President Roosevelt (1933-1945) greep wel in, in de economie. Zijn politiek noemen we de New Deal. 

Hij bestreed werkeloosheid met o.a.:

• Verhoging overheidsuitgaven
• Werkverschaffingsprojecten
• Afspraken over minimumlonen
• Sociale wetgeving

Gevolgen  van de 'New Deal'

1 de werkloosheid daalde

2 de lonen stegen weer

3 Minder bedrijven gingen failliet

4 Stijgende belastingen (om de overheidsuitgaven te betalen)

leerdoel

Wereldwijde crisis

 Opdrachten

9.2: 2/4/7/8

Zelfstandig werken

9.2: 2/4/7/8

Af voor de volgende les:

Je krijgt van mij een ideologie aangeboden.

Stap 1: Maak een korte presentatie van 4 slides met daarop de volgende informatie (huiswerk)

1. Wat houdt deze ideologie in? Wat betekent het?

2. Welke kenmerken horen bij deze ideologie?

3. In welk land en hoe is deze ideologie groot geworden?

4. Wie is de belangrijkste leider van deze ideologie (een korte biografie)