12.3 Longen en gaswisseling V5 2324

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 12.3 Longen en gaswisseling

Lesdoel 12.3 Je kunt.....

• de bouw van de het ademhalingsstelsel beschrijven BINAS 83A)
• de factoren noemen die de snelheid van gaswisseling beïnvloeden (wet van Fick, BINAS 83A)
• de symptomen van longaandoeningen (astma en COPD) koppelen aan de factoren in de wet van Fick
• het ademvolume aflezen in een respirogram (BINAS 83B)

Bouw longen

Bouw longen

Bouw longblaasjes/ alveoli

BINAS 83A

BINAS 83A

Gaswisseling - diffusie

De gaswisseling vind plaatst door diffusie.

Kost geen energie - door verschil in concentratie.

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

A: diffusie oppervlak (longblaasjes 70-80 m²)

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

D: diffusie coëfficient (afhankelijk van de aard van de stof, de viscositeit van het medium, temperatuur). 

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

Δc: concentratieverschil (groot door continu verversen van de lucht en het bloed dat voortdurend stroomt).

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

De snelheid van diffusie (n) wordt beïnvloed door:

Δx: diffusieafstand (plm 5 μm).

BINAS 83A

Gaswisseling - Wet van Fick

Wet van Fick: n=D*A*(Δc/Δx)

Hoe groter het diffusieoppervlak, de diffusiecoëfficiënt en het concentratieverschil hoe groter de diffusiesnelheid.

Hoe groter de diffusieafstand hoe kleiner de diffusiesnelheid.

                     

BINAS 83A

Gaswisseling bij aandoeningen

Astma: luchtweg-ontsteking, slijmophoping: minder lucht bij de longblaasjes. Opgewekt door prikkelende stoffen. Niet continu.

COPD: verzamelnaam voor de ziekten longemfyseem en chronische bronchitis. Vaak veroorzaakt door roken.

Longemfyseem: kapotte longblaasjes en dichtgeklapte bronchiolen -> kleiner longoppervlak

                     

Gaswisseling bij aandoeningen

Wat doen deze aandoeningen met de diffusiesnelheid? 

Wet van Fick: n=D*A*(Δc/Δx)

A:Gezamenlijk oppervlak longblaasjes -> omlaag bij longemfyseem

Δc: bij COPD en astma lager door smallere doorgang bronchieën

                     

Gaswisseling bij dieren

Vissen en insekten

                     

Bouw kieuwen

Tegenstroom-

principe

Bouw tracheeën

Longinhoud

Meten longinhoud met een respirometer.

Respirogram

BINAS 83B

Ademhaling - volume

BINAS 83B

Ademhaling - volume

BINAS 83B

Ademhaling - volume

BINAS 83B

Ademhaling - volume

BINAS 83B

Ademhaling - volume

BINAS 83B

Ademhaling - volume

BINAS 83B

Ademhaling - volume

BINAS 83B

Lesdoel 12.3 Je kunt.....

• de bouw van de het ademhalingsstelsel beschrijven BINAS 83A)
• de factoren noemen die de snelheid van gaswisseling beïnvloeden (wet van Fick, BINAS 83A)
• de symptomen van longaandoeningen (astma en COPD) koppelen aan de factoren in de wet van Fick
• het ademvolume aflezen in een respirogram (BINAS 83B)

Huiswerk

In de online methode/ in je boek.

Kies een leerweg.

Maak de opdrachten bij de

behandelde leerdoelen.