KA 4: De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

KA #4: De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat

Deel I: het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadsstaat

Wat was het Griekse woord voor stadstaat? (geen hoofdletter gebruiken)

Wat is het meervoud van polis?

Grieks gebied

Rond 800 v. Chr. ongeveer 200 poleis

• Griekenland bestaat niet
• Wel een samenhangende cultuur in het Griekse gebied

Bestuursvormen Athene

4 bestuursvormen in de Atheense geschiedenis

• Eeuwen lang monarchie (Theseus, zoon van Poseidon)
  
• Rond 800 v. Chr. aristocratie
  
• Vroeg 6e eeuw v. Chr.: Solon: armsten mochten stemmen
  
• Tussendoor tirannie (Pisistratus, goede tiran)
  
• 510-507 v. Chr. Kleisthenes vormt democratie: ekklesia centraal
  

Wie mochten meedoen?

• Man
  
• Geboren in Athene
  
• Zoon van Atheens burger en de dochter van een Atheens burger
  
• 18+

Ekklesia

Taken:

• Beslissen over wetgeving
• Controleren en ter verantwoording roepen van politici
• Benoemen politici is specifieke functies/ambten

6000 stemmen nodig voor een besluit

Juiste volgorde bestuur Athene

1. Aristocratie, Tirannie, Democratie, Monarchie
2. Monarchie, Tirannie, Aristocratie, Democratie
3. Monarchie, Aristocratie, Tirannie, Democratie
4. Tirannie, Monarchie, Aristocratie, Democratie

De Atheense democratie is bedacht door:

1. Pisistratus
2. Kleisthenes
3. Solon
4. Perikles

Waarom vond men 6000 stemmen voldoende om een besluit aan te nemen?

Leg met behulp van de bron uit wat de schrijver vindt van het democratisch proces.

'Wanneer een politieke beslissing moet worden genomen, wordt er geluisterd naar de ideeën van ieder die het woord neemt, of het nu een timmerman is of een smid, een schoenmaker, een koopman of een schipper of hij nu rijk is of arm, van hoge of van lage afkomst. Dan protesteert niemand dat die mensen proberen een advies te geven zonder het onderwerp te hebben bestudeerd of van iemand les te hebben gekregen. Blijkbaar denkt men dat bij politieke keuzes kennis geen rol speelt.'

Ostracisme

Of schervengericht:

• Jaarlijkse stemming in de ekklesia
• Iemand die als bedreiging voor de democratie werd gezien, werd verbannen

Wat is ostracisme?

1. het verbannen van criminelen
2. het verbannen van mensen die de democratie bedreigden
3. het verbannen van een tiran
4. het voorkomen van machtsmisbruik