2.1 Politiek en burgerschap in de Griekse wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

   Welkom!

Twee beweringen:
I In het oude Griekenland was Sparta de grootste stad.
II Het oude Griekenland was een landbouwsamenleving.

1. Bewering I en II zijn allebei juist.
2. Bewering I is juist. Bewering II is onjuist.
3. Bewering I is onjuist. Bewering II is juist.
4. Bewering I en II zijn allebei onjuist.

Twee beweringen:
I Het oude Griekenland was een politieke eenheid.
II In het oude Griekenland was elke polis politiek zelfstandig.

1. Bewering I en II zijn allebei juist.
2. Bewering I is juist. Bewering II is onjuist.
3. Bewering I is onjuist. Bewering II is juist.
4. Bewering I en II zijn allebei onjuist.

Wie waren in Athene niet uitgesloten van het bestuur?

1. slaven
2. vreemdelingen
3. vrije mannen
4. vrouwen

Programma

• Introductievideo tijdvak 2
• Leerdoelen
  
• Uitleg 2.1 leerdoelen 1 en 3
  
• Opdracht 2.1 leerdoelen 2 en 4 
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

2.1 Politiek en burgerschap in de Griekse wereld

4. De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.

Leerdoelen

2.1 Politiek en burgerschap in de Griekse wereld

1) Ik kan uitleggen dat de Griekse wereld op bestuurlijk gebied verdeeld was, maar 

op cultureel gebied verenigd.

2) Ik kan vier bestuursvormen die in Griekenland voorkwamen, noemen, beschrijven 

en herkennen.

3) Ik kan beschrijven wat het burgerschap in de Atheense democratie inhield.

4) Ik kan uitleggen hoe de Griekse stadstaten hun zelfstandigheid verloren.

2.1 Politiek en burgerschap

Griekenland in de Oudheid

Politieke verdeeldheid

• Vanaf 850 v. Chr. honderden poleis (= stadstaten) ontstaan.
• Elke polis is politiek zelfstandig. 

Culturele eenheid

• Griekse beschaving (o.a. kunst, wetenschap, etc.)
• Vanaf 750 v. Chr. koloniën vanwege 

     bevolkingsgroei en voedseltekort.

     Gevolg -> culturele uitwisseling

2.1 Politiek en burgerschap

A) Bestuursvorm waarin het volk de hoogste macht heeft. Met het volk worden mensen met burgerrechten bedoeld.

B) Bestuur door een (vaak wrede) alleenheerser. Soms met goedkeuring van het volk, soms onwettig.

C) Bestuur door een groep edelen. Regering van de 'besten'. Rechtvaardiging door afstamming en militaire rol.

D) Een land waarin een koning door erfopvolging aan de macht is gekomen.

aristocratie

democratie

monarchie

tirannie

2.1 Politiek en burgerschap

Atheense democratie

509 v. Chr. laatste tiran verjaagd, begin democratie

• vrije mannen met burgerrecht mogen stemmen
• gelijkheid
• belangrijke functies door loting verdeeld
• directe democratie
• schervengericht (ostracisme)

demos = volk

kratos = macht

2.1 Politiek en burgerschap

Aan de slag

-> Lees 'Het einde van zelfstandige stadstaten'  p36 

-> Zet de onderstaande gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde.

-> Klaar? Ga verder met weektaak.

1) Alexander de Grote vertrekt met een leger naar het oosten en verovert Egypte en gebieden tot in India.

2) De Grieken krijgen te maken met voedseltekorten en stichten koloniën die hen kunnen voorzien van 

     extra graan.

3) De Griekse stadstaten verliezen hun zelfstandigheid nadat Philippos van Macedonië de Grieken in een

    oorlog heeft verslagen.

4) De Griekse stadstaten weten onder leiding van Athene een Perzische invasie te weerstaan.

5) In de zogenaamde ‘Donkere Eeuwen’ ontstaan ongeveer tweehonderd stadstaatjes

6) Sparta en haar bondgenoten verslaan Athene en haar bondgenoten tijdens de Peloponnesische Oorlog.

Leerdoelen

2.1 Politiek en burgerschap in de Griekse wereld

1) Ik kan uitleggen dat de Griekse wereld op bestuurlijk gebied verdeeld was, maar 

op cultureel gebied verenigd.

2) Ik kan vier bestuursvormen die in Griekenland voorkwamen, noemen, beschrijven 

en herkennen.

3) Ik kan beschrijven wat het burgerschap in de Atheense democratie inhield.

4) Ik kan uitleggen hoe de Griekse stadstaten hun zelfstandigheid verloren.