Thema 5 Ecologie BS1 Ecologie op alle organisatieniveaus

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 5 Ecologie

Basisstof 1

Ecologie op alle

organisatieniveaus

Vandaag

• Je kunt uitleggen wat een ecosysteem is en wat de kenmerken ervan zijn.
  
• Je kunt biotische en abiotische factoren binnen een ecosysteem benoemen.
  
• Je kunt de invloed van de belangrijke abiotische factoren op organismen beschrijven en de invloed van organismen op abiotische factoren.

Wat is ecologie?

Wetenschap waarbij de wisselwerking tussen organismen en hun omgeving wordt bestudeerd

Organisatieniveaus van ecologie:

- Molecuul (eDNA)

- cel

- weefsel

- organen

Marker wadden

In 2016 is Natuurmonumenten gestart met de aanleg van een eilanden groep in het Markermeer om kwetsbare watervogels de ruimte te geven.

Lees Ontdekken door

Mag de wolf terugkeren in Nederland?

Waarom trekt de wolf naar Nederland?

Begrippen B1

• ecologie                                                            
• environmental DNA
• ecogenomica
• levensgemeenschap
• biotische factoren
• abiotische factoren
• soortensamenstelling
• ecosysteem
• biosfeer/systeem aarde
• emergente eigenschappen

Vragen

Waarom werden wolven geïntroduceerd in dit ecosysteem?

Welke veranderingen vonden plaats?

Welke conclusie kun je uit deze documentaire trekken?

Ecologie

• Levensgemeenschap: alle populaties binnen een ecosysteem
• Biotische factoren: levend
• Abiotische factoren: levenloos
• Ecosysteem: begrensd gebied met wisselwerking biotische en abiotische factoren

Vraag

Welke abiotische en biotische factoren hebben invloed op het konijn?

Tolerantie + beperkende factor

• Tolerantiegrenzen - tolerantiegebied
  
• een soort heeft voor een abiotische factor zijn eigen kenmerkende tolerantiegebied.
  
• dit tolerantiegebied bepaalt het verspreidingsgebied (= gebied waar soort voorkomt)
  
• je kunt per soort en per abiotische factor een optimumkromme maken met:
  Minimum / optimum / maximum - waarde  
• Beperkende factor= de abiotische factor die de tolerantiegrens heeft overschreden

samenvattend 

Tolerantie

Tolerantie:het vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische factor te verdragen

Weergegegeven in een optimumkromme met daarin:

 - tolerantiegrenzen (minimum en maximum), 

- het tolerantiegebied

- het optimum: de waarde die het gunstigste is

Verspreidingsgebied (areaal)

Het tolerantiegebied is het gebied tussen de minimum en maximum waarde van een abiotische factor waarbij een soort kan leven.

Het verspreidingsgebied (areaal) is het daadwerkelijke gebied op de kaart waar de soort voorkomt. Voorbeeld: hiernaast zie je het verspreidingsgebied van de zandhagedis in Nederland.

Op elk organisatieniveau bestaan emergente eigenschappen. Wat is een emergente eigenschap?

Zelf aan de slag

lees basisstof 1

huiswerk: maak opdracht 9, 11, 13, 16

https:

https:

Abiotische factoren

biotische factoren

Licht 

Neerslag

Lucht

Wind

Temperatuur

Bodem

Water

Soortgenoten

Voedsel

Roofdieren

Nestgelegenheid

Ziekteverwekkers

Tot welk niveau horen boomalgen die op een boom zitten?

1. Populatie
2. Ecosysteem
3. Orgaan
4. Organisme

Takjes om een nestje te bouwen zijn een

1. biotische factor
2. abiotische factor

Wat is een voordeel van gebruik maken van environmental DNA (eDNA)?

Hoe zat het ook alweer?

Zet de onderstaande organisatieniveaus in de juiste volgorde van klein naar groot

biosfeer

ecosysteem

levens-

gemeenschap

populatie

organisme

orgaan

weefsel

molecuul

cel

Welk natuurgebied in Nederland zou baat hebben bij introductie van de wolf?  

BS 1 ecologie op alle organisatieniveaus

1. Ik beheers deze BS heel goed
2. Ik beheers deze BS nog niet en wil dit zelf uitzoeken
3. Ik beheers deze BS maar ik heb nog vragen
4. Ik beheers deze BS nog niet en wil extra uitleg

Huiswerk: Maak de opdracht 7