Grammatica 3.7 bedrijvend en lijdend (les 8 t/m 10)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je etui
  
• je leerwerkboek
  
• je iPad (dicht)

Planning

• Leerdoelen grammatica 3.7
  
• Uitleg theorie
• Werkmoment
• Vooruitblik

Les 8

Einde van paragraaf 3.7

Sommige van mijn klasgenoten leren de toets met hun smartphone op de achtergrond.

De toets wordt door sommige van mijn klasgenoten met hun smartphone op de achtergrond geleerd.

Verschil?

Sommige van mijn klasgenoten (o)  | leren (wg) | de toets (lv) | met hun smartphone op de achtergrond (bwb). 

De toets (o) | wordt (wg) | door sommige van mijn klasgenoten (bwb)| met hun smartphone op de achtergrond (bwb) | geleerd (wg).

Verschil?

Sommige van mijn klasgenoten (o)  | leren (wg) | de toets (lv) | met hun smartphone op de achtergrond (bwb). BEDRIJVEND

De toets (o) | wordt (wg) | door sommige van mijn klasgenoten (bwb)| met hun smartphone op de achtergrond (bwb) | geleerd (wg). LIJDEND

bedrijvende en lijdende vorm

Zinnen hebben twee vormen: de bedrijvende en de lijdende vorm. 

In de bedrijvende vorm verricht het onderwerp de handeling in de zin; het onderwerp is bedrijvig/ actief.

In de lijdende vorm ondergaat het onderwerp iets; het onderwerp lijdt/ passief.

Bedrijvende vorm

Jara| laat | de hond | uit

• Jara is het onderwerp
  
• Jara doet iets in deze zin: Ze laat de hond uit
  
• Bedrijvend of actief

Lijdende vorm

De hond| wordt | door Jara | uitgelaten.

• De hond is het onderwerp
• De hond ondergaat iets: hij wordt uitgelaten.
• Lijdend of passief

door-bepaling: wie iets doet (bwb)

Bedrijvende vorm (actief)

• Onderwerp doet iets.

Lijdende vorm (passief)

• O ondergaat iets.
• Door-bepaling / denken
• Vorm van worden (hww) + vd bij onvoltooide tijd.
• Vorm van zijn (hww) + vd bij voltooide tijd.

Zinnen veranderen

Bedrijvende vorm        NAAR         Lijdende vorm

1. Lijdend voorwerp                    onderwerp

2. persoonsvorm                         worden/werden + vd (onvoltooid)

                                                             zijn/waren + voltooid dw (voltooid)

3. onderwerp                                 door-bepaling (bwb)

Maken

Paragraaf 3.7

• Werk in je leerwerkboek.
• Kijk zelf na.
• Opdracht les 1: 1, 3 en 4
• Vragen?
• Ga verder met de weektaak, zie Magister.

Vooruitblik

• Les 2: Wanneer gebruik je deze vorm?
• Les 3: Testje werkwoordspelling. 

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je etui
  
• je leerwerkboek
  
• je iPad (dicht)

Planning

• Wat weet je al?
• Uitleg theorie deel 2
• Werkmoment
• Vooruitblik

Les 9

Wat verandert er als een bedrijvende zin lijdend wordt gemaakt?

1. lv wordt o
2. o wordt lv
3. o wordt door-bepaling
4. lv wordt door-bepaling

De leerlingen hebben
hun huiswerk gemaakt.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

De leerlingen worden beloond voor het harde werken.

1. bedrijvend
2. lijdend

Veel docenten gebruiken tegenwoordig een digibord.
LV in deze zin is:

1. veel docenten
2. een digibord
3. tegenwoordig
4. LV zit er niet in

De voorkeur wordt gegeven aan digitale methodes.
LV in deze zin =

1. De voorkeur
2. wordt gegeven
3. aan digitale methodes
4. LV zit er niet in

Lijdende vorm

1. Het onderwerp doet zelf niets, ondergaat het.
2. Er staat een door-bepaling in (of erbij denken). Geen LV
3.  De zin heeft een hww (worden of zijn) en een voltooid deelwoord.

De hond | wordt | uitgelaten | door Jara.

Wanneer lijdende vorm? p. 211

• Als de persoon onbekend is of als het duidelijk is.

De relschoppers werden direct gearresteerd. (door de politie).

• Als je de handelende persoon niet wilt noemen.

In die klas wordt veel geroddeld. (ik zeg niet door wie).

• Als je wilt afwisselen in je tekst.

Er wordt veel geroddeld. Er hoef je niet te benoemen.

Maken

Paragraaf 3.7

• Werk in je leerwerkboek.
• Kijk zelf na.
• Opdracht les 1: 1, 3 en 4 af?
• Opdracht les 2: 5, 6 en 7
• Ga verder met de weektaak, zie Magister.

Vooruitblik

• Les 3: Testje werkwoordspelling. 
  
• Weektaak afronden.

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je etui
  
• je leerwerkboek
  
• je iPad (dicht)

Planning

• Wat weet je nog van werkwoordspelling?
• Vragen tot nu toe?
• Werkmoment
• Vooruitblik

Les 10

De spits nam een strafschop, maar de bal (stuiten) tegen de lat.

Hij had zich uitgaven (veroorloven) waarvoor hij eigenlijk het geld niet missen kon.

De brandweer bespuit de omliggende gebouwen, om te voorkomen dat de brand zich (uitbreiden).

Nadat we een glaasje cola gedronken hadden, (aanvaarden) we de terugtocht.

Het is beter, dat je het ijzer (smeden),
als het heet is.

Tijdens de feestelijkheden was de stad (schitteren) versierd.

Maken

Paragraaf 3.7

• Werk in je leerwerkboek.
• Kijk zelf na.
• Opdracht les 1: 1, 3 en 4 en les 2: 5, 6 en 7 af?
• Opdracht les 3: 8, 11 en 16.
• Welke vragen heb je?

Vooruitblik

• Bezig met 5.7: laatste onderdeel van de toets.
• Leerwerkboek deel B meenemen.