Grammatica 3.7 bedrijvend en lijdend (les 1 t/m 3)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je etui
  
• je leerwerkboek op pagina 135
  
• je iPad (dicht)

Sonnet

Definitie van sonnet. Een sonnet is een rijmend gedicht van 14 regels. In een sonnet zit meestal een wending. Deze wending zit vaak net over de helft of tegen het einde van het sonnet.

Planning

• Vragen 1.7 en 2.7
• Leerdoelen grammatica 3.7
  
• Uitleg theorie
• Werkmoment
• Vooruitblik

Les 1

1.7 en 2.7

Zinnen ontleden in vaste volgorde

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Hoofdzinnen en bijzinnen / nevenschikking en onderschikking

• naamwoordelijk gezegde
• vier aanvullingen bij werkwoordelijk gezegde

Einde van paragraaf 3.7

Sommige van mijn klasgenoten leren de toets met hun smartphone op de achtergrond.

De toets wordt door sommige van mijn klasgenoten met hun smartphone op de achtergrond geleerd.

Verschil?

Sommige van mijn klasgenoten (o)  | leren (wg) | de toets (lv) | met hun smartphone op de achtergrond (bwb). 

De toets (o) | wordt (wg) | door sommige van mijn klasgenoten (bwb)| met hun smartphone op de achtergrond (bwb) | geleerd (wg).

Verschil?

Sommige van mijn klasgenoten (o)  | leren (wg) | de toets (lv) | met hun smartphone op de achtergrond (bwb). BEDRIJVEND

De toets (o) | wordt (wg) | door sommige van mijn klasgenoten (bwb)| met hun smartphone op de achtergrond (bwb) | geleerd (wg). LIJDEND

bedrijvend en lijdend p. 208

In de bedrijvende vorm verricht het onderwerp de handeling in de zin; het onderwerp is bedrijvig/ actief.

In de lijdende vorm ondergaat het onderwerp iets; het onderwerp lijdt/ passief.

Bedrijvende vorm

Jara| laat | de hond | uit

• Jara is het onderwerp
  
• Jara doet iets in deze zin: Ze laat de hond uit
  
• Bedrijvend of actief

Lijdende vorm

De hond| wordt | door Jara | uitgelaten.

• De hond is het onderwerp
• De hond ondergaat iets: hij wordt uitgelaten.
• Lijdend of passief

door-bepaling: wie iets doet (bwb)

Opdracht 3 pagina 209

De rector groet de geslaagde leerlingen.

Bedrijvende vorm (actief)

• Onderwerp doet iets.

Lijdende vorm (passief)

• O ondergaat iets.
• Door-bepaling / denken
• Vorm van worden (hww) + vd bij onvoltooide tijd.
• Vorm van zijn (hww) + vd bij voltooide tijd.
• Geen lijdend voorwerp.

Maken

Paragraaf 3.7

• Werk in je leerwerkboek.
• Kijk zelf na.
• Opdracht les 1: 3 en 4 (ook op pagina 210)
• Lees het gedicht op pagina 18. Herken je het sonnet?
• Lees de theorie op pagina 19. Schrijf zelf een sonnet.
• Hele week de tijd voor.

Vooruitblik

• Les 2: Wanneer gebruik je deze vorm?
• Les 3: Testje werkwoordspelling. 

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je etui
  
• je leerwerkboek
  
• je iPad (dicht)

Planning

• Wat weet je al?
• Uitleg theorie deel 2
• Werkmoment
• Vooruitblik

Les 2

Wat verandert er als een bedrijvende zin lijdend wordt gemaakt?

1. lv wordt o
2. o wordt lv
3. o wordt door-bepaling
4. lv wordt door-bepaling

De leerlingen hebben
hun huiswerk gemaakt.

1. bedrijvende vorm
2. lijdende vorm

De leerlingen worden beloond voor het harde werken.

1. bedrijvend
2. lijdend

Veel docenten gebruiken tegenwoordig een digibord.
LV in deze zin is:

1. veel docenten
2. een digibord
3. tegenwoordig
4. LV zit er niet in

De voorkeur wordt gegeven aan digitale methodes.
LV in deze zin =

1. De voorkeur
2. wordt gegeven
3. aan digitale methodes
4. LV zit er niet in

Lijdende vorm

1. Het onderwerp doet zelf niets, ondergaat het.
2. Er staat een door-bepaling in (of erbij denken). Geen LV
3.  De zin heeft een hww (worden of zijn) en een voltooid deelwoord.

De hond | wordt | uitgelaten | door Jara.

Wanneer lijdende vorm? p. 211

• Als de persoon onbekend is of als het duidelijk is.

De relschoppers werden direct gearresteerd. (door de politie).

• Als je de handelende persoon niet wilt noemen.

In die klas wordt veel geroddeld. (ik zeg niet door wie).

• Als je wilt afwisselen in je tekst.

Er wordt veel geroddeld. Er hoef je niet te benoemen.

Maken

Paragraaf 3.7

• Kijk zelf na.
• Opdracht: 3 en 4, 5, 6 en 7
• Lees het gedicht op pagina 18. Herken je het sonnet?
  
• Lees de theorie op pagina 19. Schrijf zelf een sonnet.
  
• Hele week de tijd voor.

Vooruitblik

Laatste opdrachten 2.7

Sonnet afronden

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je etui
  
• je leerwerkboek
  
• je iPad (dicht)

Planning

• Wat weet je nu over de theorie
• Vragen tot nu toe?
• Werkmoment
• Vooruitblik

Les 3

Braindump

Zinnen veranderen

Bedrijvende vorm        NAAR         Lijdende vorm

1. Lijdend voorwerp                    onderwerp

2. persoonsvorm                         worden/werden + vd (onvoltooid)

                                                             zijn/waren + voltooid dw (voltooid)

3. onderwerp                                 door-bepaling (bwb)

Maken

Paragraaf 3.7

• Kijk zelf na.
• Opdracht: 3, 4, 5, 6, 7, 8 en 11
• Lees het gedicht op pagina 18. Herken je het sonnet?
  
• Lees de theorie op pagina 19. Schrijf zelf een sonnet.
  
• Schrijf je sonnet af.

Vooruitblik

Controle huiswerk

Briefconventies => komende fictieopdracht.