Intern milieu, afweer en bescherming

• Biology
• Secondary Education

Vandaag

• Overzicht vorige hoofdstukken
• Intern milieu
• Huid
• Afweer 

Samenwerking

We hebben in de vorige hoofstukken gezien dat het hele lichaam samenwerkt! 

Samenwerking

Het lichaam werkt door energie. Deze energie krijgt het lichaam door brandstoffen uit onze voeding te halen (Voeding en vertering). Dit gebeurt in het verteringsstelsel.

Vanuit de darmwand worden deze brandstoffen (glucose) aangevoerd aan de lever, die het kan opslaan. 

Of het wordt door het bloed vervoert door het lichaam (transport)

Samenwerking

Om de glucose te kunnen vebranden is er ook zuurstof nodig. 

De longen zorgen door inademing voor opname van zuurstof in de longblaasjes (ademhaling) 
Dit wordt via de haarvaten opgenomen in de rode bloedcellen

Om de glucose en zuurstof te vervoeren pompt het hart door de bloedvaten het bloed naar alle organen (transport).

etc.

inwendig milieu

Milieu = omgeving

dus de omgeving aan de binnenkant van jouw lichaam

Uitwendig Milieu

Uitwendig = buitenkant

De omgeving aan de buitenkant van jouw lichaam.

Inwendig en uitwendig

Alles wat aan de binnenkant van jouw lichaam zit en normaliter niet in aanraking komt met de buitenlucht = inwendig

Alles wat aan de buitenkant van jouw lichaam zit of in aanraking komt met de buitenlucht = uitwendige milieu

Longen en verteringsstelsel

Jouw longen, mond, slokdarm , maag en darmen zijn allemaal uitwendig milieu

Probeer eens te bedenken waarom?

Weefselvloeistof, bloedplasma en lymfe

Weefselvloeistof, het water tussen alle weefsel-cellen

Bloedplasma, het water in het bloed

Lymfe, het water dat is afgevoerd van het weefselvloeistof 

= allemaal hetzelfde alleen een andere plek

Dit is jouw inwendige milieu.

Opname, opslag en afname

In dit water zitten alle nodige stoffen voor je lichaam opgelost

Brandstoffen (glucose)

Bouwstoffen (eiwitten)

Beschermende stoffen (mineralen/vitaminen)

Zuurstof

etc.

opname

Jouw darmen nemen voedingsstoffen op

Jouw longen (samen met je bloedvaten) nemen zuurstof op

Je hart vervoert het overal heen

Constant

De waardes (de hoeveelheid in het inwendig milieu) van deze stoffen zijn altijd ongeveer gelijk. 

Deze waardes blijven dus contstant.

Opslag, uitscheiding

Het lichaam zorgt voor constante waardes door opslag 

(Glucose -> glycogeen i.d. lever)

Of uitscheiding

(+ eiwitten -> lever -> ureum -> nieren -> urine)

Ook hormonen, zintuigen en zenuwcellen helpen hierbij

hormonen

Hormoon insuline (alvleesklier) zorgt voor een lager suikergehalte 

Dit is het hormoon wat mensen met diabetes missen :)

zintuigen/zenuwcellen

Honger voelen wij met onze zintuigen en zenuwcellen, dit betekend dat wij een tekort aan voedingsstoffen hebben en dus moeten aanvullen met eten. 

volzitten is hetzelfde, maar dan hebben we genoeg/te veel

De huid

De huid scheid ons inwendig milieu van het uitwendige milieu.

De huid is het grootste orgaan van jouw lichaam.

functies

• Bescherming tegen ziekteverwekkers, beschadegingen en ultra violette straling van de zon. (Invloeden van buitenaf)
• gaat waterverlies door verdamping tegen 
• waarnemen van de buitenwereld (voelen bijvoorbeeld)

Hoe ziet het eruit?

Huid bestaat uit twee lagen

Opperhuid

en 

Lederhuid

Opperhuid

Bestaat ook uit twee lagen:

Kiemlaag

en de 

Hoornlaag

Opperhuid

Paars = kiemlaag

maakt constant nieuwe cellen aan die het naar boven drukt

Bovenste laag = hoornlaag

zijn harde, dode cellen (verhoornd) die ons beschermen

Lederhuid

• Bevat de meeste zintuigcellen 
• Regelt de voeding voor de opperhuid
• Bevat haarwortels, zweetkliertjes en talgkliertjes, bloedvaten etc.

Deze huidlaag is erg flexibel, en zorgt o.a. ook voor het opsporen/onschadelijk maken van ziekteverwekkers.

Waarnemen

De huid heeft verschillende zintuigcellen die zorgen dat wij dingen voelen zoals:

• Tastzintuig 
• Drukzintuig
• Pijnzintuig
• beweging van de haartjes
• Warmte/kou zintuig

Tastzintuig

Zit erg boven in je huid, vooral in je vingers.

Zijn erg precies, kunnen er bijvoorbeeld braille lezen

Drukzintuig

Zitten dieper, voelen hoe hard iets op je duwt.

zitten dieper omdat ze anders bij elk windje aan gaan (das nie handig)

Onderhuids bindweefsel

Het onderhuidse bindweefsel bestaat vooral uit vet. Hier worden dus o.a. vetten opgeslagen.

Het onderhuidse bindweefsel zorgt vooral voor stevigheid van de huid. 

Bloedvaten vertakken zich hier naar boven naar de lederhuid en ook bevinden zich hier lymfevaten.

Dus...

De huid bestaat uit twee lagen en onderhuids bindweefsel.

De opperhuid bestaat ook uit twee lagen,kiemlaag en de hoorlaag.

De kiemlaag zorgt voor nieuwe cellen voor de hoornlaag

De hoornlaag zijn dode, harde cellen die vooral voor bescherming zorgen en kunnen afslijten

Dus...

de lederhuid bevat de meeste onderdelen zoals haarwortels, zweetkliertjes, talgkliertjes,zintuigcellen,zenuwen en bloedvaten.

Het onderhuidsbindweefsel bestaat vooral uit vetcellen en zorgen voor stevigheid.

Afweer

Huid is de eerste verdediging, maar als er toch ziekteverwekkers binnenkomen 

gaan de witte bloedcellen aan de slag.

2 manieren

Er bestaan voor witte bloedcellen 2 manieren om het lichaam te verdedigingen.

ze maken de ziekteverwekker dood door hem op te eten

óf

ze maken antistoffen aan die de ziekteverwekkers onschadelijk maakt.

Manier 1

Opeten

1. de witte bloedcel glipt tussen de cellen van een haarvat door 

2. De witte bloedcel vormt zich om de ziekteverwekker heen

3. De witte bloedcel lost de celwand aan de binnenkant op, waardoor de ziekteverwekker nu in de witte bloedcel zite

4. de witte bloedcel sterft waardoor de ziekteverwekker ook sterft.

manier 2

Manier 2

Als de witte bloedcel al eens een ziekteverwekker hebben opgegeten kunnen ze de vorm herkennen. 

Daardoor kunnen zij passende antistoffen maken die de ziekteverwekker onschadelijk maken. 

Dit is hoe vaccins werken!

andere afweer

Speeksel dood al aardig wat bacterieën

Maagsap dood erg veel ziekteverwekkers door het zuur.

talg zorgt ervoor dat schimmels niet goed kunnen groeien

In je neusholte, mondholte en keel zitten slijmvliezen waaraan ziekteverwekkers blijven plakken.

Opdracht

1. ga beginnen met de informatie bekijken/lezen die ik je stuur

2. Maak samenvatting

3. maak flashcards

4. maak een spiekbriefje! 

Dan krijg je later van mij nog wat opdrachten :)