Paragraaf 5.4: Machtige koningen (deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Huiswerk nakijken

Opdracht 1 t/m 6 van §5.4.

Paragraaf 5.4: Machtige koningen (deel 2)

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de Republiek werd bestuurd en wat daar bijzonder aan was.
• Je kunt aan de hand van een voorbeeld uitleggen dat de stadhouder en de regenten soms verschillende belangen hadden.
• Je kunt uitleggen hoe de Gouden Eeuw tot een einde kwam.

• Je kent de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.
  

Absolutisme

Geen Absolutisme

Alle macht voor de vorst.

Koning baas van leger.

Wetten invoeren in parlement.

Edelen die helpen regeren.

Het Goddelijk recht van de koning.

Welke koning wordt ook wel de zonnekoning genoemd?

1. Peter de Grote
2. Willem van Oranje
3. Lodewijk XIV
4. Frederik I

Lodewijk XIV: Le Roi du Soleil

Je suis France

Lodewijk XIV had absolute macht:

• Nam alle besluiten. 🗳️
• Baas over ministers en ambtenaren. 👨‍⚖️
• Hoogste rechter. 🧑‍⚖️

Je suis France

Lodewijk XIV had absolute macht:

• Nam alle besluiten. 🗳️
• Baas over ministers en ambtenaren. 👨‍⚖️
• Hoogste rechter. 🧑‍⚖️

Hoe behoudt je de macht?

1. Belangrijke edelen dicht in 

    de buurt houden.

Paleis van Versailles is een gouden kooi.

-> Opstand te voorkomen. 🗡️

Hoe behoudt je de macht?

2. Verbeter de economie zodat 

    er meer belastingen binnen-

    komen. 💰

-> Groter leger, meer ambte-

      naren en groot paleis. 

Hoe behoudt je de macht?

3. Wordt door God uitgekozen 

     om over je onderdanen te 

     regeren. ✝️

= droit divin (Goddelijk recht).

-> Hij is onaantastbaar. 👑

Géén ruimte voor andere geloven binnen het absolutisme!

3. Wordt door God uitgekozen 

     om over je onderdanen te 

     regeren. ✝️

= droit divin (Goddelijk recht).

-> Hij is onaantastbaar. 👑

Hoe behoudt je de macht?

4. Wordt de baas over een 

     groot (staand) leger. ⚔️

Staand leger ≠ huurleger !!!

= Permanent leger.

400.000 goed getrainde soldaten!

4. Wordt de baas over een 

     groot (staand) leger. ⚔️

Staand leger ≠ huurleger !!!

= Permanent leger.

Frederik I van Pruisen: Soldatenkoning

4. Wordt de baas over een 

     groot (staand) leger. ⚔️

Staand leger ≠ huurleger !!!

= Permanent leger.

Gewestelijke Staten:

- Het bestuur van een gewest.

- Hoge edelen + afgevaardigden van stad en platteland.

- Géén centraal bestuur!

Stadhouder:

- Aanvoerder leger en vloot.

- Maurits van Oranje.

Staten-Generaal:

- Afgevaardigden 

  gewesten.

- Samen beslissen over 

  buitenlandse politiek + 

  verdediging land.

Vul de woorden in op de juiste plaats.

Dit is koning ................................................... van ................................................... . Hij

was een ................................................... en hoefde ................................................... af 

te leggen. Hij was ................................................... . Niemand mocht iets doen 

zonder zijn ................................................... .

aangewezen door God.

absoluut vorst

Lodewijk XIV

geen verantwoording

toestemming

Frankrijk

Absolutisme

Versailles

Staten-Generaal

Republiek

Regenten

Lodewijk XIV

Frankrijk

Pruisen

Republiek

Lodewijk XIV

Willem III

Sterk leger.

Frederik I

Paleis van Versailles

Berlijn

Stadhouder

Staten

Regenten

Opdrachten maken (hw)

Wat? Opdracht 7 t/m 11 van §5.4. 

Hoe? Zelfstandig.

Hulp? Buurman/-vrouw of docent.

Tijd? 6 minuten (samen nakijken).

Klaar? Maak de test jezelf  van §5.4.

Lodewijk XIV

• Halverewege 17e eeuw --> absolute macht
• Absolutisme = vorm van bestuur waarbij de koning alle macht heeft

Lodewijk XIV

• Besturen vanuit Versailles
• Belasting heffen
• Wetten maken
• Hoogste rechter --> zijn wil was wet
• Adel in Versailles wonen --> iedereen in de gaten houden
• Groot leger

Absolutisme was normaal

• Koning macht van god gekregen 
• Koning was hierdoor onaantastbaar

• Lodewijk XIV niet enige machtige koning
• Zweden, Oostenrijk, Rusland en Pruisen volgde zijn voorbeeld

Rusland

• Tsaar Peter de Grote 
  
• Rusland liep achter op rest Europese landen
• Liet zich bijscholen... sindsdien:
• Haven laten aanleggen
• Academie voor zeelui
• Groot leger
• Veel land veroverd.

Ga aan de slag!

Maak opdracht 5 t/m 10 van paragraaf 2.4.

+

Maak test jezelf  van paragraaf 2.4.

Hoe werd Lodewijk XIV rijker?

1. Belasting
2. Geld lenen van andere landen

Hoe heette de vorst van Rusland

1. Lodewijk de XIV
2. Peter de Grote

Het bestuur van de Republiek was bijzonder omdat het geen koning had

1. Juist
2. Onjuist

Wie hadden de macht in de republiek

1. Koning
2. Adel
3. Regenten

Wie had de leiding over het leger

1. Stadhouder
2. Raadspensionaris

Wanneer was het rampjaar?

1. 1672
2. 1650

wat is absolutisme

1. Iedereen heeft macht
2. Alleen de regenten hebben macht
3. De koning heeft alle macht

een monarchie is een land waar de koning de macht heeft

1. Juist
2. onjuist

Welk begrip zie je hier?

1. Oostzeevaart
2. Handelskapitalisme
3. Driehoekshandel
4. VOC