Socio-economie in de middeleeuwen

• nederlands
• Secundair onderwijs

Socio-economie in de 

middeleeuwse stad

De standenmaatschappij

Hoe gingen mensen met elkaar om in de vroege

middeleeuwen?

Welke 3 personen worden
op de afbeelding getoond?

A. Hoe werd de bevolking door de kerk ingedeeld en wat was hun functie binnen de maatschappij? (blz. 35)

• clerus = bidden (1)
• adel = strijden (2) 
• derde stand = werken (3)

B. Waarom waren de standen belangrijk?

Door de diensten van de ene 

groep kunnen de andere twee

functioneren. Ze zijn afhankelijk

van elkaar = middeleeuws

gedachtegoed.

D. Waarom accepteerde de derde stand deze situatie?

De derde stand begrijpt dat dit

moet gebeuren voor hun

eigen veiligheid en kans op

overleven.

Tot welke stand zou jij willen behoren?

1. Clerus
2. Adel
3. Derde stand

Het leven in de ME stad (blz. 51)

Vorige les: welke 3 standen
kende men in de
hoge/volle middeleeuwen?

Welke stand stond op nummer 1?

1. clerus
2. adel
3. derde stand

Welke stand was de grootste/telde de meeste mensen?

1. clerus
2. adel
3. derde stand

Het leven in de stad:

Het uitzicht van de stad.

In de vroege middeleeuwen waren de torens vaak een onderdeel van burchten. Ze stonden symbool voor de macht van de heer. In de middeleeuwse steden zijn de torens echter niet gebouwd door een heer maar vaak door de bewoners van de stad zelf.

Een van de belangrijkste torens in een middeleeuwse stad was het belfort. Deze toren had meerdere functies. Deze functies kunnen we binnen verschillende domeinen plaatsen. 

Lees op volgende pagina onderstaande tekst en onderstreep de verschillende functies:

   - blauw: de politieke functie

   - groen: de culturele functie

   - rood: de sociale functie

Wie kende een keur toe?

1. de clerus
2. de koning
3. de paus
4. de burgemeester

Aan wie werd een keur toegekend?

Welke vrijheden werden door een keur verleend? 

Markeer ze in de tekst.

Betekende dit dat de steden de macht volledig in handen hadden?

1. ja
2. neen

Wist je dat...

... als een plaats stadsrechten kreeg, lijfeigenen en horige boeren niet langer waren gebonden aan de regels van hun heer? Wanneer zij een bepaalde tijd in een stad verbleven, kon hun heer hen ook niet meer opeisen. Daar komt de uitdrukking 'stadslucht maakt vrij' vandaan.

Nieuwe bevolkingsgroepen

In de hoge/volle middeleeuwen (1000-1250) verbeterden de landbouwtechnieken waardoor het makkelijker werd om het land te bewerken en er dus minder werkkrachten nodig waren. Veel boeren verloren hun werk en gingen op zoek naar andere bronnen van inkomsten in de

stad. Geleidelijk aan ontstond er een nieuwe bevolkingsgroep: de handwerkers of ambachtslieden.

Geef twee beroepen
die je kan afleiden van het stratenplan.

In de steden vormden zich steeds meer groepen van 'specialisten'. Dit waren personen die een bepaalde handenarbeid konden uitvoeren. We noemen deze specialisten 'ambachtslieden'. In vele steden zijn er vaak straatnamen die verwijzen naar deze ambachtslieden. Zo ook in

Brugge

Dankzij de goede ligging van de steden floreerde de handel. Mensen die handel dreven met andere steden noemen we kooplui of handelaren. Zij verdienden hun geld door producten die door de ambachtslui werden vervaardigd, zoals laken, wol en leer te exporteren. De Lage Landen waren vooral bekend omwille van het laken dat zij produceerden, dit was dan ook een belangrijk handelsartikel. In Brugge, Gent en Ieper werd het laken vooral verhandeld in de hallen. (Lakenhalle) 

Wat is middeleeuws laken?

1. een bedsprei die betaalbaar was
2. een dure wollen stof
3. een speciale verpakkingstechniek
4. een ambacht

Middeleeuws laken

Laken is een geweven, wollen stof die na het vollen een "vervilte" uiterlijk krijgt. Het vollen werd gedaan door de stof in een bad met water, urine en vollersaarde (klei die reinigt) te dompelen.

Hoe wordt laken gemaakt?

Wol wordt verscheept naar Brugge.

Schaap wordt geschoren.

De volder bewerkt de stof met urine, boter, modder en klei.

Draden worden in elkaar geweven.

Wol wordt gesponnen tot draad.

De stof wordt gekleurd door de verver.

Waar of niet waar?
Laken werd streng gecontroleerd.

Waar

Niet waar

Lakenhalle Ieper