IBW - Periode 1 - Les 3

• Internationaal Bewustzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Keuzedeel Internationaal Bewustzijn

M. Bouwens

[e-mail]

Vorige week

Hoe komt het dat iedereen een andere invulling voor normaal heeft?

Vandaag

- Tolerantie

Wat versta jij onder tolerantie?

SPINOZA EN TOLERANTIE

de eeuw van reden

Allereerst speelt je zogenaamde referentiekader een grote rol. Dit is een soort van black box met al je herinneringen, ervaringen, percepties, meningen, kennis en normen en waarden. En die is voor iedereen anders. Ook al ben je tweelingzusjes, de perceptie van de mens onderling is nooit 100% hetzelfde. Dat heeft te maken met je brein, je gevoelsleven en de input die al in je huidige referentiekader zit. Jouw beeld van iets, en of het ‘normaal’ is, is dus nooit precies hetzelfde als bij een ander.

Oftewel, ongeveer alles is subjectief. Zelfs onze verwerking van feiten. Als iemand mij een feitje vertelt over water, is mijn referentiekader anders dan dat van jou. Ik denk misschien aan de zee, jij denkt misschien dat je dorst hebt. Een simpel voorbeeld, maar wanneer je dit vertaalt naar politieke onderwerpen snap je de gevolgen. Het begint allemaal bij perceptie. En vanuit perceptie reageren we ook op een ander.

De verlichting

- 18e eeuw

- Wetenschappelijke revolutie > andere manier van denken 

- Ontdekkingen & uitvindingen > Optimisme

- Verlichting > Maatschappij

respect is eigenlijk best een moeilijk begrip is. Wat is respect eigenlijk? Wat zeg je als je om respect vraagt? Je komt het in verschillende gezegdes tegen, zoals: Respect afdwingen, Respect verdienen, Met alle respect….

Je kunt respect hebben voor iemand, maar je kunt ook respect hebben voor iets (voor de natuur bijvoorbeeld, of voor iemands mening).

Wat houdt dat dan in, en wanneer heb je dan respect. Aan wat voor voorwaarden moet iets voldoen om respect te krijgen. Wat betekent respectvol met elkaar omgaan.

Verlichte ideëen

- Godsdienst

- Economie

- Sociale verhouding 

- Politiek

Volgens mij heb je respect voor iemand die je bewondert, waar je tegen op kijkt, die je zeer waardeert, die iets doet of gedaan heeft wat jij zeer waardevol vindt. Het houdt dus verband jouw waarden, en/of met dingen die jij heel moeilijk of bijzonder vindt. Dit soort respect komt eigenlijk als vanzelf.respect

In het woordenboek staat: ‘gevoel of uiting waarmee je laat merken dat je iemand aanvaardt als een waardig en waardevol mens’, en in Wikipedia: ‘aanzien, eerbied of waardering, die men heeft voor (of ontvangt van) iemand vanwege zijn kwaliteiten, prestaties of vaardigheden’.

Maar….. je kunt ook respect hebben voor iemands mening. En dan hoeft het niet te betekenen dat je die mening waardeert, of ‘waardevol’ vindt. Tenminste, niet in de betekenis van dat je het goed vindt, en het ermee eens bent. Je kunt respect hebben voor iemands mening, terwijl je het er totaal mee oneens bent. Je laat die mening echter wel ‘bestaan’, het mag er zijn. Dat is juist mooi, dat je een andere mening kunt hebben dan iemand anders, en dat beide meningen ‘mogen bestaan’. Dat is respectvol.

Dat brengt mij op de volgende betekenis van respect. Respect hebben voor iets of iemand betekent, dat dat iets of die iemand ‘er mag zijn’. Het is dus eigenlijk iets of iemand erkenning geven. Je gunt het/hem een plaats. Dat hoeft dus niet te betekenen, dat je het eens bent met die persoon of met die mening, maar wel, dat die mening er mag zijn. Je ‘houdt dus rekening met’. Eigenlijk is het gewoon ‘iemand of iets oprechte aandacht geven’, laten merken dat je hem of het ziet. Zo kun je dus (gelukkig) respectvol met elkaar om gaan, ook al ben je het niet eens met elkaar.

Kenmerken van de verlichting

1.  Alleen het verstand (de filosofie) kan vaststellen wat waarheid is.

2. Er bestaat geen bovennatuurlijk handelen. Er bestaan geen tovenaars, heksen, boze geesten of goddelijk ingrijpen.

3. De hele mensheid is gelijk qua ras en geslacht.

4. Normen en waarden zijn universeel en gelden dus voor alle mensen. Zij zijn niet religieus verankerd.

5. Grote tolerantie en vrijheid van denken is gebaseerd op onafhankelijk kritisch denken.

Jonathan Israel heeft de fundamentele ideeën en waarden van de Verlichting als volgt samengevat:

Deze ideeen en waarden hebben tot een aantal dingen geleid; bijvoorbeeld de Franse revolutie, de Amerikaanse revolutie, Afschaffing van slavernij, en emancipatiebewegingen zoals feminisme.

SPINOZA

Kenmerken van de verlichting

6. Er bestaat persoonlijke vrijheid van levensstijl en vrijheid van seksueel gedrag tussen volwassenen die hiermee instemmen. De waardigheid en de vrijheid van ongetrouwde en homoseksuele mensen wordt beveiligd.

7. Er is vrijheid van meningsuiting, vrijheid van politieke kritiek en persvrijheid in de publieke sfeer.

8. De democratische republiek is de meest legitieme vorm van politieke organisatie.

Tolerantie

"Tolerantie of verdraagzaamheid is een sociale, culturele of in een religieuze context gebruikte term die de mate aangeeft waarin afwijkend gedrag of leden van bepaalde groepen niet worden gediscrimineerd ondanks hun afwijkend en door de meerderheid verwerpelijk geachte gedrag (of afwijkende meningen). Tolerantie is afgeleid van het Latijnse tolerare dat verdragen, verduren, uithouden, betekent."

"Volgens een onderzoek onder Nederlanders uit 2006 schaamt 53% van de Nederlanders zich voor het gebrek aan tolerantie in Nederland. Daarentegen is 25% van de Nederlanders trots op de Nederlandse tolerantie."

Hoe tolerant ben jij?

Open het document in teams en vul de test in. 

Hoe tolerant vind jij jezelf?
Leg uit waarom.

Welke grenzen kent jouw tolerantie?

Welke grenzen moeten volgens jou aan de vrijheid van meningsuiting worden gesteld?

Opdracht: Tolerantie

De volgende stap is om te kijken hoe jij jou directe omgeving ervaart op het gebied van tolerantie

1. Wat betekent tolerantie (voor jou)?

2. Hoe tolerant vind jij Nederland?

3. Hoe tolerant vind jij dat mensen zijn tegen jou?

4. Hoe tolerant ben jij?

Je kan bij elke vraag een verhaal of ervaring gebruiken om je antwoord toe te lichten. Richtlijn voor deze opdracht is tussen de 1 en 2 A4tjes.

Tot volgende week!