Les 5 en 6 - Tekstdoelen en tekstvormen (Taalgebruik hst 2)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Op tafel: 

hand- en oefenboek Kern

map + pen/potlood

laptop 

Agenda 

1. Taalregel d.m.v. dictee

2. Tekstsoorten, tekstdoelen, (deel)onderwerp en structuur: uitleg en oefenen in lessonup

3. Aan de slag: lezen met oefening

4. Numo-check en evt. even eraan werken

Leerdoelen: aan het einde van deze en volgende les...

R: heb je een deel van de spellingsregel van samenstellingen opgehaald en geoefend middels een dictee

R: heb je geleerd wat tekstdoelen zijn en hoe deze zich verhouden tot tekstsoorten en tekstvormen 

T1: herken je in een tekst waarom een schrijver gekozen heeft voor een tekstvorm bij een gegeven tekstdoel en -soort. 

Agenda 

1. Taalregel d.m.v. dictee

2. Tekstsoorten, tekstdoelen, tekstvorm: uitleg en oefenen in lessonup

3. Aan de slag: lezen met oefening

4. Numo-check en evt. even eraan werken 

Dictee

Pen en papier bij de hand

Ik lees voor, jij schrijft. 

Ik benoem de interpunctie. 

Daarna kijken we na. 

Samenstellingen (geel)

Als het om klimaatdoelstellingen gaat, zijn kinderbelangen groter dan die van volwassenen. Immers hun toekomst staat op het spel. Een huis kopen in een binnenstad, die onder water staat over twintig jaar, is natuurlijk gekkenwerk. 

Agenda 

1. Taalregel d.m.v. dictee

2. Tekstsoorten, tekstdoelen, tekstvormen: uitleg en oefenen in lessonup

3. Aan de slag: oefening

4. Numo-check en evt. even eraan werken

Vorige week hst 1 Taalgebruik blz. 44 Handboek

Verhalende teksten => vermaken, amuseren, tot denken aanzetten. Bijv. roman, sprookje, gedicht, liedje

Informerende teksten => feitelijk, betrouwbaar. Bijv. kranten, schoolboek, recept

Waarderende teksten => oordeel, overtuigen. Bijv. recensie, debat  

Even ophalen: welke vijf tekstdoelen heb je eerder geleerd?

Even ophalen: wat is verschil tussen activeren en overtuigen?

Amuserende teksten zijn...

1. ..om te lachen
2. .. om te huilen
3. .. om te vermaken
4. .. alleen romans (fictie)

Vorige week drie tekstsoorten geleerd, welke?

Handboek hst 2 - Taalgebruik blz. 46/47

Elke tekst heeft een of meerdere doelen. 

Er komt een aantal doelen bij (bijv. ordenen en verklaren)

Bepaalde tekstsoorten komen vaker voor bij bepaalde tekstdoelen. 

Een tekstvorm = wat voor soort tekst het is. 

Een zelfde tekstdoel kan in meerdere tekstvormen geschreven worden.  

Blz. 46 handboek

Drie voorbeelden van informerende tekstsoorten met ieder een ander tekstdoel:

Agenda 

1. Taalregel d.m.v. dictee

2. Tekstsoorten, tekstdoelen, tekstvormen: uitleg en oefenen in lessonup

3. Aan de slag: oefening

4. Numo-check en evt. even eraan werken

Opdracht - deze lever je zo in

Schrijf twee korte Verhalende teksten over een schooldag

1. Vertelling: delen van een ervaring (gesprek, dagboekfragment, verslag bijv.)

2. Verhaal: vermaken of aan het denken zetten (kort verhaal, anecdote, mop, fabel, sprookje, stripverhaal, scenario)

Je mag zelf de tekstvorm kiezen

Lever in op papier, met je naam erop,  (zie blz. 46 voor uitleg). 

Tot Einde les...

Nu tot einde van de les op Numo: 

spelling

Als het goed is heb je..

R: een deel van de spellingsregel van samenstellingen opgehaald en geoefend middels een dictee

R: geleerd wat tekstdoelen zijn en hoe deze zich verhouden tot tekstsoorten en tekstvormen 

T1: in een tekst waarom een schrijver gekozen heeft voor een tekstvorm bij een gegeven tekstdoel en -soort. 

Agenda morgen

1. Terug geschreven tekst 

2. Tekstsoorten, tekstdoelen, tekstvormen: met kranten aan de slag om verschillende tekstvormen te herkennen 

3.  Numo-check en eraan werken

Wat vind je fijn aan de les? Wat wil je anders?

Voor volgende les

Lees je uit het handboek hst 2 blz. 46/47 goed door

Je schrijft vragen op, als je iets niet snapt van deze paragraaf

Welkom

laptop

(handboek mag)

pen/potlood

post-its

Agenda 

1. Inzien van je werk van gisteren

2. Ophalen van gisteren tekstsoorten, tekstdoelen, tekstvormen

3. Krantenles

4. Numo-check en eraan werken

Leerdoelen: aan het einde van deze en volgende les...

T1: herken je in een tekst waarom een schrijver gekozen heeft voor een tekstvorm bij een gegeven tekstdoel en -soort. 

T2: heb je in een aantal kranten en tijdschriften teksten gezocht en van deze teksten correct benoemd welk tekstdoel, tekstoort en tekstvorm deze teksten hebben 

Leerdoelen

Ik weet welke tekstsoorten er zijn en ik kan ze herkennen in bestaande kranten en/of tijdschriften

Ik kan uitleggen waarom de schrijver voor een tekstsoort heeft gekozen (link met tektstdoel en tekstvorm) en dat uitleggen aan klasgenoten 

Agenda 

1. Inzien van je werk van gisteren

2. Ophalen van gisteren tekstsoorten, tekstdoelen, tekstvormen

3. Krantenles

4. Numo-check en eraan werken

Agenda 

1. Inzien van je werk van gisteren

2. Ophalen van gisteren tekstsoorten, tekstdoelen, tekstvormen

3. Krantenles

4. Numo-check en eraan werken

Blz. 46 handboek

1. Dit is een betoog via een ingezonden brief: tekstdoel overtuigen
2. Dit is een verhaal via een ingezonden brief: tekstdoel tot nadenken aanzetten
3. Dit is een Recensie via een ingezonden brief: tekstdoel evalueren
4. Dit is een vertelling via een ingezonden brief: tekstdoel tot nadenken aanzetten

Bron: jeugdjournaal.nl

1. Dit is een informerende tekst, waarin een verschijnsel wordt verklaard in een procedure
2. Dit is een informerende tekst, waarin een verschijnsel wordt beschreven in een nieuwsbericht
3. Dit is een informerende tekst, waarin een verschijnsel wordt beschreven in een blog
4. Dit is een waarderende tekst, waarin betoogd wordt dat er minder fatbikes moeten komen

Welke tekstsoort en tekstdoel:
een sollicitatie naar een baan bij McDonalds

Welke tekstsoort
&
tekstdoel?

Agenda 

1. Inzien van je werk van gisteren

2. Ophalen van gisteren tekstsoorten, tekstdoelen, tekstvormen

3. Krantenles

4. Numo-check en eraan werken

Opdracht 

Maak groepen van 3/4 leerlingen

Kies uit de gegeven kranten en tijdschriften 

MINIMAAL VIER VERSCHILLENDE TEKSTVORMEN

Knip ze uit en leg op tafel, zet op post-it:

- welke tekstsoort

- welk tekstdoel

- welke tekstvorm

Opstaan en rondlopen

Bekijk wat de andere groepen gekozen hebben

Als je het er niet bij eens bent: plak post-it en leg uit waarom

Evaluatie

Ja ook weer Numo...

Elke week werken.

4,5 uur aan einde van deze periode.

Aan een leerplan. 

Beoordelingselement 1

(Grote) toets:

1. Recensie beoordelen/schrijven 

2. Kern handboek Taalgebruik Hoofdstuk 1 t/m 5, Taal en cultuur hoofdstuk 11 (redeneren), 14 (framing)

3. Kern oefenboek hst 1A, B, C, (G) + hst 4A, B, C, (G)

3. Fictie-opdracht over gelezen boek 

Beoordelingselement 2:

Numo

Spelling 3F/4F

Ik vond les

Leerzaam

Niet leerzaam

Moeilijk

Geen mening

Handboek: soms mee, wel voor proefwerk en huiswerk

Oefenboek Kern: ALTIJD bij je als je Nederlands hebt

Lees de tekst

Als je een woord niet kent, vraag gerust

Wereldcampus: maatschappij en ik (inspraak, democratie en mensenrechten)

Vragen 

Wat is het onderwerp: waar gaat deze tekst over? 

Wat vindt deze schrijver?

Wat voor argumenten geeft hij/zij?

Is dat ethos, pathos, logos? 

Zie Teams voor tekst + werkblad

Beoordelingselement 1: (Grote) toets

1. Recensie beoordelen/schrijven 

2. Kern handboek Taalgebruik Hoofdstuk 1 t/m 5 + 7, Taal en cultuur hoofdstuk 11 (redeneren), 13 (Betrouwbaarheid van teksten), 14 (framing)

3. Kern oefenboek hst 1A, B, C, (G) + hst 4A, B, C, (G)

Beoordelingselement 2: 

Boek lezen als project (met andere docent) in groepen met opdrachten

Beoordelingselement 3:

Numo

Leerplan spelling (3F) AF