Paragraaf 1.1: De eerste mensen.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Pak voor je blz. 8 van je tekstboek. 

        Na deze les: 

• Hoe leefden de eerste     mensen.

• Begrijp je hoe de eerste   mensen zijn ontstaan. 

Dit ga je leren

   Begrippen:

• Middel van bestaan en nomaden.

• Vaardigheden: 

Oorzaak en gevolg.

Informatie uit bronnen halen.

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

De tien tijdvakken!

Eerst doen!:

Lezen: Het kopje ¨Jagen en verzamelen¨

IJstijd

In Nederland woonde 25.000 jaar geleden niemand

De oorzaak hiervoor was dat het te koud was.

Kaart

Kaart van Europa tijdens een ijstijd

Een oorzaak is iets waardoor iets gebeurt

Langzaam aan.... kwamen er mensen in Europa wonen

20.000 voor christus

In Nederland toen nog niet vanwege de ijstijd!

Nederland

25.000 jaar geleden

Er leefden toen ook mammoeten in Nederland!

Beeldje mammoetivoor (figuur 7)

Jagen, vissen en verzamelen

Rond 11.500 v.C. eindigde de ijstijd, het werd warmer

Het gevolg was dat mensen in Nederland konden gaan leven

Een gevolg is iets wat door iets anders gebeurt

Kaart

Kaart van Europa aan het einde van de laatste ijstijd

Oorzaak: ¨Waardoor iets gebeurt¨

Gevolg: ¨Iets dat door iets ander gebeurt¨

Hieronder staan vijf zinnen die te maken hebben te laat op school komen. Geef aan of de zin een oorzaak of een gevolg van te laat op school komen is.

Oorzaken

Gevolgen

De wekker vergeten te zetten

Moeten nablijven

Een boze docent

Een platte band

Te langzaam fietsen

Na de ijstijd

leefden jager-verzamelaars in Nederland van jagen, vissen en voedsel verzamelen!

0

Wat doen jagers-verzamelaars met een dier die ze hebben gevangen?

1. laten het dier hun spullen bewaken
2. ze eten het vlees, gebruiken de huid
3. ze gebruiken het dier om nog meer dieren te vangen
4. ze maken het dier tam om als huisdier te gebruiken

Wat past NIET bij 'de levenswijze van jagers en verzamelaars'?

1. speer
2. visnet
3. stenen huizen
4. houten schalen

Jagers en verzamelaars leefden
in groepen van

1. 20-30 personen
2. 30-40 personen
3. 40-50 personen
4. 50-60 personen

Wat is het bestaansmiddel van jagers en verzamelaars?

1. Handelen
2. Jagen en verzamelen
3. Alleen jagen
4. landbouw

Volgens mij waren de jagers-verzamelaars niet zo slim

1. Feit
2. Mening

Wat is geen kenmerk van de jagers en verzamelaars

1. Nomadisch bestaan
2. Gebruik van vuur
3. Gebruik van steen
4. Bouwen van huizen

Bij de jagers en verzamelaars:

1. gingen de vrouwen op jacht
2. gebruikten ze alles van het dier
3. hadden ze een duidelijke taakverdeling
4. konden ze schrijven

Maakten jagers-verzamelaars vuur?

1. Ja
2. Nee

Jagers-verzamelaars
hebben geen:

1. Dieren
2. Kinderen
3. Vaste woonplaats
4. tenten

Waar woonden de jager-verzamelaars?

1. in grotten
2. in tenten
3. in tenten en grotten
4. in huizen

Jagers en verzamelaars

1. waren nomadisch
2. bleven op een plek

Jagers-verzamelaars hebben veel bezittingen

1. Waar
2. Nietwaar

De mannen hielden zich vooral bezig met het jagen op dieren en ook met vissen. Meestal deden ze dat in groepen. Ze jaagden op allerlei grote en kleine dieren.

De taak van de vrouwen was het verzamelen van allerlei eetbare bessen, noten, planten en zaden. Ook zorgden zij voor de kinderen. 

De jagers en verzamelaars waren nomaden. Dat wil zeggen dat ze niet lang op een plaats bleven. Als het voedsel op was trokken ze verder. Daarom zijn hun verblijven ook eenvoudig, geen mooie houten huizen, maar simpele tenten van dierenhuid. Je moest het allemaal makkelijk mee kunnen nemen. Vaak sliepen ze ook gewoon in natuurlijke schuilplaatsen, zoals grotten.

Bijna alles van de gevangen dieren werd gebruikt. Het vllees werd gegeten. De huid werd verwerkt tot kleding en tenten. De pezen werden gebruikt als touw en van de botten werden allerlei gebruiksvoorwerpen, maar ook sieraden gemaakt.

De pijlpunten, vuistbijlen en andere scherpe gebruiksvoorwerpen werden voornamelijk van steen gemaakt. Daarom noemen we deze periode ook wel de Steentijd.

https://www.youtube.com/watch?v=le6XLkeCgwo&list=PL_0Ie64bfqYfenpsa15JyxOgTgAXVjznG&index=1

WieWatWanneer over de jagers en verzamelaars

Jager-verzamelaars

• Leven in kleine groepen (ongeveer 30-50 mensen)

• Geen vaste woonplaats: nomaden.
• Trekken achter hun eten aan.
• Eenvoudige woningen: hutten/grotten.

• Weinig bezittingen

Lees..

het kopje..

¨Jagen en verzamelen¨ en maak vraag 1, 2 en 3 op blz 7 werkboek.

Lees..

het kopje..

¨Bronnen van kennis¨ 

Hier komt de uitleg....!

Waarom geschiedenis?

Belangrijkste reden (vind ik): "Wie de wereld wilt begrijpen, moet het verleden kennen."

..en omdat het leuk is

Geschiedenis:

¨Onderzoek en kennis van wat er in het verleden is gebeurd!¨

Bij geschiedenis proberen we door onderzoek meer te weten te komen over het verleden!

Bron:

¨Hieruit haal je informatie¨

Ongeschreven bronnen:

Grotschilderingen, Speerpunten,Bodemlagen,Graven Munten en schilderijen.

Geschreven bronnen:

Boeken,Brieven,Rekeningen.

Archeoloog

¨Iemand die opgravingen doet en bestudeert¨

Lees..

het kopje..

¨Bronnen van kennis¨ en maak vraag 4, 5 en 6. 

In deze les heb je geleerd?

• Samen leren werken met het werk en tekstboek.  ✔   

• Hoe leefden de eerste mensen? ✔

Je hebt kennis van de begrippen/ personen: oorzaak en gevolg, middel van bestaan, nomaden, geschiedenis en bronnen. ✔

          We gaan even kijken of we alles begrijpen!

In deze les leer je...?

• Hoe kunnen we samenlevingen onderscheiden?

Je hebt kennis van de begrippen/ personen: oorzaak en gevolg, middel van bestaan, nomaden, geschiedenis en bronnen.

Lees..

het kopje..

¨Soorten samenlevingen¨

op blz. 10 tekstboek.

Hier komt de uitleg....!

Samenleving

¨Hoe een grote groep mensen samenleeft¨

Je 

Maakt nu vraag 7 en 8.

Lees..

Bron 3

en maak vraag 8.

Maak nu 

De herhalings

opgaven op 

blz. 22