YV5-TH1-BS2B

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hormonale regulatie

thema 5 BvJ BS2

Leerdoelen:

• Je kunt beschrijven op welke manieren hormonen de cellen en weefsels van organismen kunnen beinvloeden.
• Je kunt de werking van hormoonklieren en hun hormonen beschrijven. 
• Je kunt beredeneren hoe organen reageren op hormonen.

Begrippen BS2

• Signaalmoleculen
• receptoren
• doelwitcellen
• hormonen
• endocriene klieren
• exocriene klieren
• hormoonconcentratie
• hormoonstelsel
• hypofyse
• hypothalamus
• Groeihormoon (GR)
• antidiuretisch hormoon (ADH)

Begrippen bij BS2

• Schildklier
• thyroxine
• schildklierhormoon
• Eilandjes van langerhans
• Insuline
• Glucagon
• bloedsuikerspiegel
• glycogeen
• Erytropoetine (epo)
• bijnieren
• adrenaline

Hormonale regulatie

Langzaam

Moleculen via bloedvaten

Ongericht

Zenuwstelsel

Snel

Impulsen via zenuwen

Zeer gericht

Communicatie tussen organen

Werking van hormonen

Peptidehormonen

• Eiwit
• Receptoreiwit op celmembraan nodig
• Second messenger
• Beïnvloedt genexpressie

Steroïdenhormonen

• Vet (lipide)
• Kan direct door celmembraan
• Receptoreiwit op kernmembraan
• Beïnvloedt genexpressie

Werking van hormonen

Zet de hormoonklieren op de juiste plek

Eierstokken

Bijnieren

Eilandjes van Langerhans

Teelballen

Hypofyse

Schildklier

Zet de hormonen op de juiste plek.

FSH and LH

testosteron

groeihormoon

oxytocine

oestrogenen

thyroxine

antidiuretisch hormoon

TSH

Hypofyse

Thyroxine

schildklier

+

-

TSH

Lees blz: 16 t/m 25 en maak opgave 11 t/m 21

Lees het nieuws bericht hiernaast. 

Op een hoogte van 1000 meter bevat de lucht veel minder zuurstof dan op zeeniveau. Leg uit welk effect het niet kunnen doen van een hoogtestage heeft op de productie van EPO bij Tom Dumoulin.  (zie o.a. Binas 89A)

Licht toe waarom Tom zichzelf niet ziet als Tour winnaar. Schrijf je antwoord op de volgende dia.

Op een hoogte van 1000 meter bevat de lucht veel minder zuurstof dan op zeeniveau. Leg uit welk effect het niet kunnen doen van een hoogtestage heeft op de productie van EPO bij Tom Dumoulin.
Licht toe waarom Tom zichzelf niet ziet als Tour winnaar.

Maakt EPO gebruik van een second messenger of kan het direct door het celmembraan de cel in?

Zelfstandig

Lezen, bestuderen, leren: Thema 1 Basisstof 2

Bestuderen Binas tabel 89

Maken: opdr. 5, 6, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 19, 20 (online)