12.2 - Reactie op hormonen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

BiNaS 89A

BiNaS tabel 89 is je helper in nood tijdens dit hoofdstuk. Hou hem erbij als je het hoofdstuk leert!

Wat betekent resp.?

Paragraaf 12.2 Reactie op hormonen

Terugkoppeling: Waar vind ik informatie over…

…hormoonklieren, het afgegeven hormoon en de werking van het hormoon?

…verschillende regelkringen met hormonen?

Doel 12.2

- Je weet welke verschillende typen hormonen er zijn.

- Je weet hoe cellen reageren op verschillende typen hormonen en andere signaalstoffen.

Binas tabel 89B
Binas tabel 67K 1/2/3

Terugkoppeling: Waar vind ik informatie over…

…hormoonklieren, het afgegeven hormoon en de werking van het hormoon?

BINAS 89A

…verschillende regelkringen met hormonen?

BINAS 89C

Verschillende typen hormonen

• Steroïdhormonen
  
• Peptidehormonen 
  
• Tyrosinehormonen

Steroïdhormonen

• Gemaakt van cholesterol (Binas tabel 67K)
• Kunnen celmembranen passeren (hydrofoob genoeg)
  
• Receptoreiwit bevindt zich in het grondplasma
  
• Hormoon-receptorcomplex -> DNA -> eiwitsynthese

Binas tabel 89B

Peptidehormonen

• Gemaakt van eiwitten (aminozuurketens)
  
• Kunnen celmembranen niet passeren (hydrofiel)
   --> Receptoreiwit bevindt zich op het celmembraan
• Binding van het hormoon activeert een second messenger (G eiwit -> cascade). Die kunnen een enzym activeren of een gen.
  

Binas tabel 89B

Tyrosinehormonen

• Gemaakt van aminozuur tyrosine (hydrofoob)
• Sommigen gedragen zich als eiwithormonen (adrenaline)
  
• Sommigen gedragen zich als steroïdhormonen (schildklierhormoon-TSH)
  

Wat voor soort hormoon is testosteron? (Gebruik BiNaS!)

1. Steroïdhormoon
2. Peptidehormoon
3. Tyrosinehormoon

Waar vind ik wat voor structuur een hormoon heeft?

Binas tabel 67K1/2/3

Andere signaalstoffen

Signaalstoffen in cellen

Signaalstoffen in weefsels

Signaalstoffen in de cel

• secundaire boodschappers geven boodschappen van hormoon door (die aan receptor buitenkant koppelt)
• kleine moleculen (snel door grondplasma)
• NO/ cyclisch AMP/ Ca2+ zijn voorbeelden
• koppelen aan enzym en/of DNA

Signaalstoffen in weefsels

Groeifactoren - deze stoffen zetten buurcellen in hetzelfde weefsel aan tot deling en verdere ontwikkeling. Een paar voorbeelden zijn:
- Kleine eiwitten (soms ook op grotere afstand) 

- Cytokinen (bij infecties)
- IGF (groeischijven tijdens puberteit)

Komen ook vrij bij beschadigingen van weefsel om het herstel te bevorderen (celdeling en differentiatie).

Prostaglandines

Gemaakt van vetzuren. Kan ook binden aan receptoren.

--> Werking: bijvoorbeeld stimulatie baarmoederwandspieren en reactie op infectie

Prostaglandines lijken qua werking het meest op:
(gebruik BiNaS!)

1. Steroïdhormonen
2. Peptidehormonen

Doel 12.2

Je hebt geleerd welke verschillende typen hormonen er zijn

Je hebt geleerd hoe cellen reageren op verschillende typen hormonen en andere signaalstoffen

BINAS 67K Hormonen van de mens (structuurformules)

BINAS 89A Hormonen van de mens

BINAS 89B Werkingsmechanismen van hormonen in cellen

Wat behandel je zelf?

- Groeihormoon en adrenocorticotroop hormoon (ACTH)

Begrippen 12.2

steroïdhormonen, tyrosinehormonen, peptidehormonen, receptoren, cascade, secundaire boodschapper, groeihormoon, adrenocorticotroop hormoon, groeifactoren. 

BiNaS 89A

Kijk met een buur naar de BiNaS tabel.
Kijk of er woorden zijn die je niet snapt en schrijf die op.

Dan kan ik ze zo beantwoorden!

Huiswerk

In de online methode/ in je boek.

Maak de opdrachten van 

12.2: 4 t/m 7